Mỹ siết nguồn cung từ Iran, giá dầu có nguy cơ leo dốc

Ngọn lửa khí đồng hành từ một giàn khoan ở mỏ dầu Soroush ở Iran. Ảnh: Reuters

Hôm 22-4, Nhà Trắng thông báo Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không gia hạn lệnh miễn trừ đặc biệt cho phép Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ và Hàn Quốc nhập khẩu dầu của Iran mà không vi phạm các lệnh tái trừng phạt Tehran.

Năm ngoái, Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran và nối lại các biện pháp trừng phạt nhằm vào nước này, bao gồm lệnh cấm vận dầu thô. Tuy nhiên, lúc đó, Mỹ tạm miễn trừ cho một nhóm nước bao gồm năm nước nói trên khỏi các biện pháp trừng phạt này đến đầu tháng 5-2019.

Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Sanders tuyên bố: “Quyết định không gia hạn lệnh miễn trừ nhằm khống chế xuất khẩu dầu của Iran về mức zero”.

Bà Sanders nói Mỹ cùng với Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhật (UAE) và một số đồng minh khác cam kết bảo đảm các thị trường dầu trên toàn cầu vẫn được cung ứng đầy đủ.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rằng động thái mới cũng nhằm thúc ép Iran cư xử “như một nước bình thường”.

Ông cho biết: “Trước khi các lệnh trừng phạt của chúng ta có hiệu lực, Iran kiếm được đến 50 tỉ đô la mỗi năm nhờ nguồn thu từ dầu mỏ”.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói về quyết định không gia hạn lệnh miễn trừ cho một số nước nhập khẩu dầu của Iran tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng hôm 22-4. State.gov

Ông Pompeo cáo buộc Iran sử dụng số tiền này để tài trợ cho các nhóm khủng bố như Hamas, Hezbollah và để phát triển tên lửa, vi phạm nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an LHQ. Ông nói các lệnh trừng phạt của Mỹ sẽ duy trì cho đến khi Iran đáp ứng các yêu cầu của Mỹ trên bàn đàm phán hạt nhân.

Chính quyền Tổng thống Trump tin rằng, quyết định cắt đứt nguồn dầu xuất khẩu từ Iran chỉ tác động nhẹ đến giá dầu thô. Các quan chức Nhà Trắng cho biết có đủ nguồn cung để đáp ứng nhu cầu toàn cầu và các đồng minhh của Mỹ ở khu vực giàu dầu mỏ Trung Đông sẽ “giải cứu” nếu thấy nguồn cung bị thiếu hụt.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng cách tiếp cận cứng rắn của Tổng thống Trump nhằm vào Iran đang tạo thêm các rủi ro mới cho một thị trường dầu vốn đang mong manh bởi nhiều bất ổn ở các nước sản xuất dầu mỏ quan trọng. Theo họ, khi nguồn cung dầu thô toàn cầu vốn đã bị siết chặt, động thái bất ngờ của ông Trump sẽ khiến thị trường còn rất ít nguồn cung dự phòng.

Sau thông báo của Nhà Trắng, giá dầu trên thị trường quốc tế đã tăng hai ngày liên tiếp lên mức cao nhất trong sáu tháng qua. Kết thúc phiên giao dịch hôm 23-4, giá dầu Brent tại thị trường London đạt mức 74,51 đô la/thùng, còn giá dầu Tây Texas ở thị trường New York là 66,3 đô la/thùng.

Một số ngân hàng đầu tư dự báo sản lượng dầu xuất khẩu của Iran có thể giảm vài trăm thùng dầu mỗi ngày vì quyết định mới của Mỹ.

Nhà Trắng nói rằng các đồng minh của Mỹ như Saudi Arabia và UAE đã đồng ý bù đắp khoảng trống nguồn cung từ Iran. Điều này có nghĩa là các thành viên OPEC sẽ sớm tăng sản lượng dầu, đảo ngược lại quyết định cắt giảm 1,2 triệu thùng/ngày được OPEC và các đồng minh áp dụng vào hồi tháng 1-2019.

Saudi Arabia có đủ khả năng bơm thêm 500.000 thùng/ngày nhưng giới phân tích không tin vương quốc dầu mỏ này sẽ làm như vậy. Năm ngoái, giá dầu sụp đổ khi OPEC chủ động gia tăng nguồn cung trước khi Mỹ áp đặt lệnh cấm vận dầu Iran vào tháng 11. Saudi Arabia lo ngại kịch bản này có thể lặp lại nếu nước này tăng sản lượng dầu.

John Kilduff, người đồng sáng lập quỹ đầu tư năng lượng Again Capital, nhận định nếu Saudi Arabia không tăng sản lượng, giá dầu Tây Texas có thể hướng đến mức trên 70 đô la/thùng.

Trong khi đó, ngân hàng đầu tư UBS dự báo giá dầu Brent sẽ dao động trong khoảng 70-80 đô la/thùng. Ngân hàng Citi cho rằng giá dầu Brent sẽ giao dịch ở mức trên 78 đô la/thùng trong quí 2 và quí 3.

Iman Nasseri, Giám đốc điều hành công ty Facts Global Energy, dự báo với tình hình hiện tại, giá dầu Brent có thể đạt 80 đô la/thùng vào quí 3-2019 khi nhu cầu dầu lên đỉnh điểm nhưng nguồn cung suy giảm do các vấn đề mùa vụ và bão dưỡng định kỳ.

Theo Nasseri, giá dầu Brent có thể leo lên mức 85 đô la/thùng nếu OPEC và các đồng minh tiếp tục duy trì thỏa thuận cắt giảm 1,2 triệu thùng/ngày.

Trên lý thuyết, Saudi Arabia và UAE có thể tăng sản lượng để lấp phần lớn khoảng trống nguồn cung từ Iran. Tuy nhiên, Matt Smith, Giám đốc bộ phận nghiên cứu hàng hóa ở công ty giám sát các tàu chở dầu ClipperData, cho rằng cứ mỗi thùng dầu mà Saudi Arabia và các nước sản xuất dầu khác bơm thêm để bù đắp cho nguồn dầu xuất khẩu bị giảm ở Iran thì họ lại mất đi mỗi thùng dầu trong công suất dự phòng để ứng phó các gián đoạn nguồn cung bất ngờ xảy ra trên thị trường. Công suất dự phòng bị hao hụt thường sẽ khiến giá dầu tăng vì thị trường còn rất ít sức phòng vệ trước các cú sốc nguồn cung.

Theo CNBC, The National

Chánh Tài