Mỹ thể hiện vai trò đầu tàu giúp các nước chống dịch

Từ sau thời điểm có vaccine (cuối tháng 12-2020), dịch ở Mỹ có phần dịu hơn so với tốc độ lây nhiễm và chết chóc trong năm 2020 nhưng Mỹ vẫn là nước chịu dịch nặng nếu so với các nước.

Hiện mỗi ngày Mỹ ghi nhận thêm hơn 30.000 ca nhiễm mới và trên dưới 300 ca tử vong. Mỹ vẫn đang là nước có số ca nhiễm và số người chết vì dịch cao nhất thế giới. Tính đến ngày 29-4, Mỹ đã có hơn 33 triệu người nhiễm, trong đó gần 588.000 ca tử vong.

Dù tình hình dịch trong nước vẫn nghiêm trọng nhưng những ngày qua Mỹ đã chứng tỏ vai trò đầu tàu của mình trong việc giúp các nước chống dịch, giữa lúc thế giới - đặc biệt là châu Á đang gồng mình trước đợt bùng phát nghiêm trọng nhất từ đầu dịch.

Giúp Ấn Độ cả nhân lực và vật lực

Những ngày qua, chính phủ Tổng thống Joe Biden đã có hàng loạt bước đi và quyết định quan trọng giúp các nước kìm dịch.

Đầu tuần này - thời điểm Ấn Độ bị dịch hoành hành nặng, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã điện đàm với Thủ tướng Ấn Độ Narenda Modi và cam kết sẽ cùng sát cánh, vai kề vai chống lại đợt bùng phát mới ở Ấn Độ.

Cậu bé Umar Farooq khóc bên thi thể người mẹ chết vì COVID-19 tại một nghĩa trang ở Srinagar, bang Jammu và Kashmir (Ấn Độ) ngày 26-4. Ảnh: Tauseef Mustafa/AFP/GETTY IMAFES

Mỹ cam kết giúp đỡ Ấn Độ cả về thiết bị y tế, vaccine lẫn chuyên gia để kìm dịch. Cụ thể, Mỹ sẽ gửi vật liệu thô cần thiết để Ấn Độ sản xuất vaccine Covishield, hỗ trợ Ấn Độ các thiết bị chẩn đoán nhanh, máy trợ thở, công cụ bảo hộ, cùng nhiều loại thiết bị điều trị khác. Mỹ cũng sẽ gửi một đội cố vấn y tế công cộng từ Trung tâm Kiểm soát và phòng chống dịch bệnh (CDC) và từ Cơ quan Hỗ trợ quốc tế Mỹ (USAID) đến Ấn Độ giúp chống dịch.

Mỹ đẩy nhanh sự hợp tác trong khối Bộ tứ (cùng Ấn - Nhật - Úc) để hoàn tất cung cấp hàng tỉ liều vaccine đến khắp châu Á vào cuối năm 2022. Sự hợp tác này sẽ không bị ảnh hưởng dù một thành viên của Bộ tứ là Ấn Độ đang phải chịu đợt bùng phát dịch nặng nề, theo lời nhiều quan chức cấp cao Mỹ. Hồi tháng 3, một thông báo của nhóm Bộ tứ cho biết Cơ quan Hợp tác phát triển tài chính Mỹ sẽ hỗ trợ tiền để Công ty dược phẩm Ấn Độ Biological E Ltd. mở rộng năng lực sản xuất vaccine lên ít nhất một tỉ liều vào năm 2022.

Có thể từ bỏ quyền sở hữu trí tuệ vaccine

Mỹ thông báo sẽ mở kho vaccine AstraZeneca phân phát 60 triệu liều đến các nước trong vài tháng tới, mà nước sẽ được nhận phần lớn là Ấn Độ.

Một động thái đặc biệt quan trọng, ngày 26-4, đại diện thương mại Mỹ Katherine Tai đã gặp lãnh đạo các hãng dược Pfizer, AstraZeneca bàn khả năng từ bỏ quyền sở hữu trí tuệ với các vaccine COVID-19 để các nước thoải mái sử dụng công thức sản xuất vaccine ngăn dịch, theo hãng tin Reuters. Đầu tháng này, trong một cuộc họp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) bà Tai có nói rằng khoảng cách của khả năng tiếp cận vaccine, thuốc giữa các nước phát triển và các nước đang phát triển là “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và ngành công nghiệp dược phẩm cần phải “hy sinh” trong thời điểm khủng hoảng y tế như thế này.

TS Carrie Teicher của tổ chức Bác sĩ không biên giới hoan nghênh các động thái của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh rằng nếu muốn chấm dứt đại dịch thì Mỹ cần thiết phải yêu cầu các tập đoàn dược phẩm chia sẻ công nghệ và cách thức sản xuất vaccine với các nhà sản xuất khác. Điều này sẽ giúp đẩy nhanh tiến trình tiêm chủng khắp toàn cầu.

Dự kiến các nước thành viên WTO sẽ họp vào ngày 30-4 bàn về đề xuất của Ấn Độ và Nam Phi rằng WTO nên từ bỏ một số điều khoản trong Thỏa thuận về các vấn đề liên quan thương mại của quyền sở hữu trí tuệ (TRIPS). Mỹ và một số nước lớn vốn không đồng ý điều này. Tuy nhiên theo Reuters, hiện nhiều nghị sĩ Dân chủ Mỹ cùng nhiều tổ chức xã hội dân sự, 60 cựu thống đốc và 100 chủ nhân giải Nobel đã cùng đề nghị Tổng thống Biden cân nhắc từ bỏ. Thư ký Nhà Trắng Jen Psaki nói chưa có thông tin cập nhật về chuyện này.•