Mỹ thúc đẩy cơ chế tái thiết có điều kiện đối với Dải Gaza

Những tòa nhà bị phá hủy do xung đột tại Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Ngày 21/10, ông Jared Kushner, cố vấn của Tổng thống Mỹ Donald Trump và cũng là người đóng vai trò then chốt trong nỗ lực đàm phán thỏa thuận ngừng bắn Gaza, cho biết sẽ không có nguồn ngân sách tái thiết Gaza nào được phân bổ cho các khu vực do Hamas kiểm soát.

Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, phát biểu trong cuộc họp báo chung với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance trong khuôn khổ chuyến công du Israel, ông Kushner nêu rõ các cuộc thảo luận đang được tiến hành về cách thức bắt đầu quá trình tái thiết những khu vực do quân đội Israel kiểm soát, hiện chiếm hơn 1/2 diện tích Gaza. Bên cạnh đó, ông Kushner cũng đề cập tới tầm nhìn về một “Gaza mới” - nơi người dân Palestine có thể sinh sống, làm việc và xây dựng cuộc sống ổn định hơn.

Cùng ngày, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đánh giá rằng Hamas vẫn duy trì khoảng 20.000 thành viên trong cánh vũ trang của mình và hoạt động theo mô hình chiến tranh du kích. IDF cũng cho rằng Hamas vẫn sở hữu hàng trăm rocket, trong đó một số có thể bắn tới miền Trung Israel. Về hệ thống hầm ngầm, quân đội Israel ước tính mới chỉ phá hủy khoảng 25% mạng lưới đường hầm của Hamas kể từ khi xung đột nổ ra.

Theo giới phân tích Israel, báo cáo này phản ánh thực tế rằng dù bị tổn thất nặng nề, song Hamas vẫn duy trì khả năng chiến đấu rải rác, tiềm ẩn nguy cơ tái tổ chức nếu tiến trình ngừng bắn kéo dài hoặc nếu các nỗ lực tái thiết bị lợi dụng.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đã thông báo với phong trào Hồi giáo Hamas rằng phong trào này phải giải giáp nếu không sẽ bị buộc phải làm vậy.

Phát biểu tại cuộc gặp Tổng thống Argentina Javier Milei ở Nhà Trắng ngày 21/10, ông Trump cảnh báo: “Nếu họ (Hamas) không giải giáp, chúng tôi sẽ buộc họ phải giải giáp. Và điều đó sẽ diễn ra nhanh chóng, có thể bằng bạo lực”.

Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết đã truyền đạt rõ thông điệp này tới Hamas qua các bên trung gian và Hamas cho biết phong trào này đã đồng ý sẽ tiến hành giải giáp theo đề xuất hòa bình gồm 20 điểm mà ông Trump đưa ra trước đó.

Tuy nhiên, Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance cho biết Mỹ chưa đặt ra thời hạn cụ thể cho việc giải giáp Hamas theo thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza. Phó Tổng thống Mỹ tuyên bố nước này sẽ không đưa quân vào Dải Gaza, qua đó tái khẳng định cam kết mà Tổng thống Trump và các quan chức cấp cao Mỹ đã nhiều lần đưa ra trước đó về vấn đề này. Phát biểu trong khuôn khổ chuyến công du Israel, ông Vance nêu rõ Mỹ sẽ chỉ giới hạn vai trò ở mức cung cấp “hoạt động điều phối cần thiết”.

Giới chức Mỹ cho biết đang trao đổi với các nước gồm Indonesia, Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE), Ai Cập, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan về khả năng đóng góp lực lượng để tham gia lực lượng phối hợp dân sự - quân sự (CMCC) do Mỹ dẫn đầu, nhằm hỗ trợ các nỗ lực ổn định tình hình tại Dải Gaza sau lệnh ngừng bắn giai đoạn đầu giữa Israel và phong trào Hamas.

Theo Bộ Quốc phòng Anh, nước này đã cử một nhóm nhỏ các sĩ quan của Anh chuyên về lập kế hoạch tới tham gia lực lượng CMCC để bảo đảm Anh vẫn nằm trong nỗ lực hoạch định hậu xung đột ở Gaza do Mỹ điều phối. Người phát ngôn bộ trên khẳng định Anh sẽ tiếp tục hợp tác với các đối tác quốc tế để hỗ trợ tiến trình hòa bình và duy trì lệnh ngừng bắn tại Gaza.

Nguyễn Hà - Đức Trung (TTXVN)