Mỹ - Trung căng thẳng vì gián điệp

Cảnh sát Trung Quốc bên ngoài tòa lãnh sự Mỹ ở Thành Đô - Ảnh: AFP

Hôm qua 25.7, Bộ Tư pháp Mỹ thông báo nhà khoa học Trung Quốc tên Đường Quyên đã bị bắt giữ với cáo buộc gian lận thị thực khi che giấu mối quan hệ với quân đội Trung Quốc, theo AFP. Bà Đường bị cho là trốn trong Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở TP.San Francisco (bang California) sau khi bị khởi tố hồi cuối tháng 6.

Mạng lưới gián điệp rộng khắp

Theo giới chức Bộ Tư pháp Mỹ, những nhà nghiên cứu như bà Đường là một phần trong mạng lưới rộng lớn được Trung Quốc triển khai tại hơn 25 thành phố ở Mỹ nhằm đánh cắp bí mật công nghệ, chương trình nghiên cứu khoa học và y tế.

CNN hôm qua dẫn lời một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho hay đề xuất đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston được đưa ra vào đầu năm, sau khi Bắc Kinh cản trở giới chức Mỹ mang tài liệu ngoại giao đi khỏi lãnh sự quán ở TP.Vũ Hán (Trung Quốc). Giới chức Trung Quốc đã yêu cầu khám xét hành lý của các quan chức Mỹ, hành động vi phạm Công ước Vienna về quan hệ ngoại giao, khiến Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tức giận.

Mạng lưới này được hỗ trợ thông qua các lãnh sự quán của Trung Quốc tại Mỹ, trong đó quan chức lãnh sự liên lạc trực tiếp và hướng dẫn cho các nhà nghiên cứu thông tin nào cần thu thập, cách lẩn trốn và gây cản trở cuộc điều tra.
CNN dẫn lời giới chức Mỹ cho biết Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại TP.Houston (bang Texas) liên quan đến cuộc điều tra về hoạt động gian lận nhắm vào một viện nghiên cứu tại Texas.

Rạng sáng qua, nhân viên tòa lãnh sự Houston gấp rút dọn dẹp những tài liệu, vật dụng cuối cùng lên xe tải để rút đi theo lệnh đóng cửa của Mỹ. Ngay sau đó, nhiều đặc vụ Mỹ được nhìn thấy tiến vào bên trong khu nhà. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tuyên bố phản đối hành động của Mỹ và cảnh báo sẽ đáp trả cần thiết.

Trong bức thư ngỏ được công bố vào sáng qua, Tổng lãnh sự Trung Quốc tại Houston, ông Thái Vĩ tuyên bố hành động của Mỹ vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và thỏa thuận lãnh sự giữa hai nước. Hoàn Cầu thời báo trích lời ông Thái Vĩ nói rằng mối liên lạc giữa chính phủ Trung Quốc và các bang miền Nam của Mỹ sẽ không chấm dứt sau khi tòa lãnh sự bị đóng cửa, đồng thời nhấn mạnh “không ai có thể ngăn chặn tương lai tươi sáng của sự hợp tác Trung - Mỹ”.

Nhân viên lãnh sự quán Trung Quốc ở Houston dọn dẹp đồ đạc lên xe tải - Ảnh: Reuters

Ảnh hưởng thỏa thuận thương mại
Trong khi đó, tại TP.Thành Đô (tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc), an ninh được siết chặt bên ngoài Tổng lãnh sự quán Mỹ sau khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra lệnh đóng cửa nơi này để đáp trả. Trung Quốc cáo buộc nhân viên lãnh sự Mỹ tại Thành Đô can thiệp vào vấn đề nội bộ của Bắc Kinh và gây tổn hại đến an ninh quốc gia.

Tiến sĩ người Singapore nhận tội làm gián điệp tại Mỹ

Tiến sĩ Jun Wei Yeo, tên tiếng Anh là Dickson Yeo người Singapore, ngày 25.7 nhận tội trước tòa án Mỹ về việc làm gián điệp trái phép cho nước ngoài. Ông Yeo lập một công ty tư vấn giả mạo theo hướng dẫn của tình báo Trung Quốc và chiêu dụ các nhân viên chính phủ và quân đội Mỹ tiếp cận được với thông tin mật viết bài để nhận tiền. Theo AFP, hoạt động này diễn ra từ năm 2015 - 2019. Ông Yeo đối diện bản án 10 năm tù và sẽ bị tuyên án vào tháng 10.

AFP hôm qua đưa tin nhiều cảnh sát hiện diện bên ngoài tòa lãnh sự để giữ an ninh trong khi phía bên trong, các nhân viên ngoại giao Mỹ gấp rút dọn dẹp đồ đạc và tài liệu cần thiết. Trung Quốc không nêu thời hạn cụ thể nhưng Tổng biên tập tờ Hoàn Cầu thời báo, ông Hồ Tích Tiến viết trên Twitter rằng phía Mỹ cũng có 72 giờ để rời đi, đồng nghĩa hạn chót là 10 giờ sáng 27.7.
Tờ South China Morning Post hôm qua dẫn nguồn tin cho biết các quan chức thương mại hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc sẽ đối thoại vào tháng 8 để đánh giá việc thực thi thỏa thuận thương mại song phương giai đoạn 1. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định với tình hình hiện nay, việc thực thi những cam kết trong thỏa thuận không còn là vấn đề quan trọng hàng đầu.

Theo BẢO VINH (thanhnien)