Mỹ - Trung đạt thỏa thuận về đất hiếm và thuế quan, đợi lãnh đạo phê chuẩn

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent - Ảnh: Bloomberg.

Theo tuyên bố từ phía các quan chức Mỹ, nội dung của thỏa thuận bao gồm việc Mỹ hoãn áp thuế quan cao hơn lên hàng Trung Quốc và đổi lại, Trung Quốc tạm dừng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm.

Hãng tin Reuters dẫn lời Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết vòng đàm phán thương mại Mỹ - Trung diễn ra bên lề hội nghị thượng đỉnh Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ở Kuala Lumpur đã gỡ bỏ lời đe dọa của ông Trump gần đây là áp thuế quan 100% lên hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/11. Ông Besent cũng cho biết ông kỳ vọng Trung Quốc sẽ hoãn thực thi trong thời gian 1 năm chế độ cấp phép xuất khẩu đất hiếm và nam châm đất hiếm trong lúc xem xét lại chính sách này.

Trong khi đó, các quan chức Trung Quốc tỏ ra thận trọng hơn sau cuộc đàm phán và không đưa ra chi tiết cụ thể nào về kết quả của cuộc gặp.

Theo dự kiến, ông Trump và ông Tập sẽ có cuộc gặp bên lề thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Gyeongju, Hàn Quốc vào ngày thứ Năm tuần này để ký thỏa thuận mà các nhà đàm phán cấp cao Mỹ - Trung đã đạt được.

“Tôi cho rằng chúng tôi đã có được một thỏa thuận khung rất thành công để các nhà lãnh đạo thảo luận vào ngày thứ Năm”, ông Bessent nói với các nhà báo.

Vòng đàm phán vừa diễn ra tuần vừa rồi ở Malaysia là vòng đàm phán thương mại Mỹ - Trung trực tiếp lần thứ năm kể từ vòng đàm phán đầu tiên vào tháng 5. Phái đoàn Mỹ do ông Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer dẫn đầu, còn phái đoàn Trung Quốc do Phó thủ tướng Hà Lập Phong và Thứ trưởng Bộ Thương Mại Lý Thành Cương dẫn đầu.

Ông Bessent bày tỏ kỳ vọng thỏa thuận “đình chiến” thuế quan Mỹ - Trung sẽ được gia hạn sau khi hết hạn vào ngày 10/11 tới, và Trung Quốc sẽ nối lại việc nhập khẩu đậu tương Mỹ với khối lượng lớn. Tháng 9 vừa qua, Trung Quốc không mua lô đậu tương nào của Mỹ, và thay vào đó tăng nhập khẩu mặt hàng này từ Brazil và Argentina.

Nông dân trồng đậu tương của Mỹ “sẽ cảm thấy rất tốt đẹp về những gì sẽ diễn ra trong vụ này và những vụ thu hoạch tới” một khi các điều khoản của thỏa thuận được công bố - vị Bộ trưởng Mỹ nói với đài ABC.

Trong một cuộc trao đổi với kênh Fox News, ông Greer cho biết hai bên đã nhất trí tạm hoãn một số biện pháp cứng rắn nhằm vào nhau và tìm ra “một hướng đi để Mỹ có thể tiếp cận nhiều hơn với đất hiếm từ Trung Quốc, để cân bằng quan hệ thương mại với Trung Quốc thông qua việc nước này mua nhiều hàng hóa Mỹ hơn”.

Phó thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong ở Kuala Lumpur hôm 25/10 - Ảnh: Bloomberg.

Thứ trưởng Lý của Trung Quốc cho biết hai bên đã đạt một “sự đồng thuận sơ bộ” và bước tiếp theo sẽ là quy trình phê chuẩn nội bộ của mỗi bên. “Lập trường của Mỹ là cứng rắn, nhưng Trung Quốc kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích của mình. Chúng tôi đã trải qua các cuộc tham vấn rất căng thẳng và có sự trao đổi đầy tích cực để tìm kiếm các giải pháp và sắp xếp để giải quyết những mối lo ngại này”, ông nói.

Cùng ngày 26/10, ông Trump đã tới Malaysia để dự thượng đỉnh ASEAN, trạm dừng chân đầu tiên của ông trong chuyến công du châu Á kéo dài 5 ngày. Cuộc gặp giữa ông với ông Tập, dự kiến diễn ra vào ngày thứ Năm, được nhận định là sự kiện quan trọng nhất của chuyến công du này.

Sau khi Mỹ và Trung Quốc hoàn tất vòng đàm phán ở Malaysia, ông Trump bày tỏ lạc quan, nói rằng: “Tôi nghĩ chúng tôi sẽ có một thỏa thuận với Trung Quốc”.

Căng thẳng Mỹ - Trung đã nóng lên trong mấy tuần gần đây, trong bối cảnh thỏa thuận hòa hoãn đạt được hồi tháng 5 ở Geneva sắp đến ngày hết hạn và hai bên dọa có thêm những động thái cứng rắn nhằm vào nhau gồm hạn chế xuất khẩu và áp thêm thuế quan. Ông Trump đã dọa áp thêm thuế quan 100% lên hàng hóa Trung Quốc và triển khai các hạn chế thương mại khác từ ngày 1/11 để trả đũa việc Trung Quốc trước đó tuyên bố mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và nam châm đất hiếm.

Giới chức Mỹ và Trung Quốc cho biết ngoài vấn đề thuế quan và đất hiếm, vòng đàm phán vừa rồi còn đề cập đến các nội dung mở rộng thương mại, chất cấm fentanyl, phí vào cảng của tàu bè, và việc chuyển giao quyền kiểm soát TikTok Mỹ cho phía Mỹ.

Ngoài ra, ông Trump cũng phát tín hiệu có thể có cuộc gặp với ông Tập ở Trung Quốc và ở Mỹ. “Chúng tôi đã nhất trí sẽ gặp. Chúng tôi sẽ gặp họ sau ở Trung Quốc, và ở Mỹ, có thể ở Washington hoặc Mar-a-Lago”, ông nói.

An Huy