Mỹ trừng phạt thêm 31 công ty Trung Quốc, siêu máy tính thành tâm điểm cuộc chiến công nghệ

Hôm 13.6, chính quyền Biden đã hạn chế xuất khẩu sang Shanghai Supercomputing Technology Co vì cáo buộc cơ sở siêu máy tính này "đã và đang cố gắng mua" các mặt hàng có nguồn gốc từ Mỹ để hỗ trợ quá trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc.

Shanghai Supercomputing Technology Co là doanh nghiệp được hỗ trợ bởi Shanghai Supercomputer Centre (Trung tâm Siêu máy tính Thượng Hải) và nhà sản xuất siêu máy tính Dawning Information Industry (Trung Quốc).

“Thực thể này đã hỗ trợ hoạt động của các siêu máy tính đặt tại Trung Quốc, đặc biệt bằng cách cung cấp khả năng tính toán của siêu máy tính dựa trên đám mây nhằm hỗ trợ việc nghiên cứu về công nghệ siêu thanh”, Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ cho biết trong một tuyên bố.

Cơ quan này thông báo các hoạt động của Shanghai Supercomputing Technology Co “trái với an ninh quốc gia và lợi ích chính sách đối ngoại của Mỹ”.

Ông Uông Văn Bân, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, hôm 13.6 mô tả động thái của Mỹ là "phản ứng thái quá" và vũ khí hóa các vấn đề kinh tế lẫn thương mại. Ông nói thêm rằng Trung Quốc sẽ "thực hiện các biện pháp cần thiết" để bảo vệ lợi ích của đất nước.

Siêu máy tính có khả năng thực hiện lượng lớn phép tính chỉ vài giây, rất hữu ích trong việc phát triển các hệ thống quân sự như phòng thủ tên lửa và vũ khí hạt nhân.

Zhang Xiaorong, Giám đốc Viện nghiên cứu Shendu Technology (Trung Quốc), cho biết: “Các trung tâm siêu máy tính luôn đi đầu trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung. Phần lớn siêu máy tính Trung Quốc sử dụng chip và phần mềm của Mỹ”.

Theo Zhang Xiaorong, Shanghai Supercomputer Centre là trung tâm siêu máy tính cấp thành phố của Trung Quốc, đứng sau các trung tâm cấp quốc gia.

Công ty con của Shanghai Supercomputing Technology Co có trụ sở tại Lingang thuộc thành phố Thượng Hải. Là một phần của khu thương mại tự do, Lingang được chính quyền Thượng Hải giao nhiệm vụ tạo ra “hệ thống cung cấp sức mạnh tính toán đa nguồn” có thể tạo ra hơn 10 tỉ nhân dân tệ (khoảng 1,4 tỉ USD) vào năm 2025.

Hệ thống này được hình dung như một nhà cung cấp hàng đầu các giải pháp điện toán siêu hội tụ, kết hợp tất cả dịch vụ được cung cấp bởi các trung tâm dữ liệu truyền thống, chẳng hạn lưu trữ, điện toán và kết nối mạng. Nó sẽ tập trung đặc biệt vào các dịch vụ điện toán hiệu suất cao, chẳng hạn điện toán khoa học và mô phỏng kỹ thuật, theo trang web chính thức của Shanghai Supercomputer Centre.

Shanghai Supercomputer Centre nằm ở trung tâm của chiến lược sức mạnh điện toán Trung Quốc và đóng vai trò quan trọng trong quốc phòng quốc gia, đổi mới khoa học và công nghệ cũng như phát triển kinh tế, theo một nhà phân tích yêu cầu giấu tên để thảo luận về vấn đề chính trị nhạy cảm.

Những lệnh trừng phạt mới từ chính quyền Biden dự kiến sẽ ảnh hưởng đến một mức độ nào đó đến việc cung cấp sức mạnh điện toán ở Thượng Hải và các khu vực lân cận, cũng như sự hợp tác giữa thực thể bị trừng phạt với các công ty Mỹ. Thế nhưng, nhà phân tích giấu tên cho biết sẽ không có những thiệt hại đáng kể và toàn ngành, giống như những gì đã xảy ra với ngành công nghệ bán dẫn Trung Quốc. Đó là vì Trung Quốc đã thiết lập khả năng đổi mới độc lập và cạnh tranh thị trường trong ngành trung tâm điện toán của mình, ông nói.

Các kỹ sư làm việc tại một trung tâm siêu máy tính ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, miền trung Trung Quốc - Ảnh: AFP

Được thành lập vào năm 2000 với sự tài trợ của chính quyền Thượng Hải, Shanghai Supercomputer Centre hỗ trợ quá trình chuyển đổi của thành phố sang nền kinh tế kỹ thuật số bằng cách thiết lập “nền tảng dịch vụ điện toán công cộng” cung cấp cả siêu máy tính và điện toán thông minh.

Theo trang web của Shanghai Supercomputer Centre, trung tâm này có các giao dịch kinh doanh với các hãng công nghệ hàng đầu Mỹ, bao gồm Microsoft, Nvidia, AMD và Intel.

Dù đây không phải là lần đầu tiên Mỹ áp đặt các hạn chế xuất khẩu với các công ty siêu máy tính của Trung Quốc, các biện pháp trừng phạt mới nhất được đưa ra khi mối quan tâm với trí tuệ nhân tạo (AI), được khơi dậy bởi ChatGPT của OpenAI, thúc đẩy nhu cầu về sức mạnh tính toán tăng cao.

Trung Quốc đã tăng gấp đôi nỗ lực của mình để tăng cường cơ sở dữ liệu và máy tính.

Chen Jia, nhà nghiên cứu tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho biết dự án Eastern Data and Western Computing của đất nước, nhằm xây dựng các trung tâm dữ liệu và điện toán ở các khu vực trọng điểm ở phía tây và phía đông Trung Quốc, được thiết kế để “tối ưu hóa việc phân bổ các nguồn lực điện toán hiện có”.

Sơn Vân