Mỹ từ bỏ đồng minh: Thảm họa sẽ tới?

Tổng thống Trump: Mỹ đã giúp người Kurd đủ rồi

Quân đội và máy bay Thổ Nhĩ Kỳ đã phát động cuộc tấn công được chờ đợi từ lâu vào Syria hôm thứ Tư (9/10) sau khi Tổng thống Trump ra lệnh cho quân đội Mỹ trong khu vực rút lui, khiến người Kurd - người mà Ankara gọi là mối đe dọa khủng bố - không còn được che chắn. Thổ Nhĩ Kỳ coi lực lượng người Kurd ở Syria là một phần mở rộng của Đảng Công nhân người Kurd (PKK) mà Ankara coi là một tổ chức khủng bố. Trong đó, các đơn vị Bảo vệ nhân dân (YPG) là một nhánh vũ trang của PKK. Họ cho rằng mục đích của cuộc tấn công này là dọn sạch khủng bố khỏi khu vực biên giới và tạo ra một khu vực an ninh cho người tị nạn Syria.

Khói bốc lên từ thị trấn Tal Abyad của Syria sau vụ đánh bom Thổ Nhĩ Kỳ hôm thứ Tư khi Ankara mở một cuộc tấn công vào khu vực chủ yếu là người Kurd

Trong những giờ đầu tiên của chiến dịch xuyên biên giới trên, Thổ Nhĩ Kỳ đã tấn công 181 “cơ sở khủng bố” ở Syria. Ước tính 40 chỉ huy của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd đứng đầu đã thiệt mạng hoặc bị thương sau cuộc tấn công trên.

Cựu chỉ huy Trung Đông Joseph Votel đã cáo buộc ông Trump từ bỏ các đồng minh lâu đời của mình - Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) - vốn là nòng cốt quan trọng trong chiến dịch kéo dài nửa thập kỷ nhằm tiêu diệt Nhà nước Hồi giáo.

Cựu chỉ huy của Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ tại Trung Đông, Joseph Votel, nói rằng việc từ bỏ người Kurd sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của Hoa Kỳ

“Chính sách này của Trump có thể dẫn tới việc từ bỏ cuộc chiến chống ISIS đã kéo dài 5 năm và sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của Mỹ ở bất kỳ cuộc chiến nào trong tương lai nơi chúng ta cần các đồng minh mạnh mẽ", Votel, người đã nghỉ hưu hồi đầu năm nay, viết trên Tạp chí The Atlantic.

"SDF đã giải phóng hàng chục ngàn dặm vuông và hàng triệu người khỏi sự kìm kẹp của ISIS. Trong suốt cuộc chiến, SDP đã phải chịu 11.000 thương vong", ông nói. Trong khi đó, chỉ có sáu lính Mỹ và hai thường dân Mỹ bị giết trong chiến dịch chống khủng bố đó.

Trump nói rằng ông muốn chấm dứt sự can thiệp của Mỹ vào Syria và cũng giải thích rằng Hoa Kỳ không thể làm bất cứ điều gì về mối hận thù hàng thế kỷ giữa người Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd.

Ông cho rằng Hoa Kỳ đã hỗ trợ người Kurd như thế là đủ rồi. "Họ đang chiến đấu vì đất đai của họ", ông nói với các phóng viên. "Họ đã không giúp chúng tôi trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Họ đã không giúp chúng tôi với Normandy, như một ví dụ... Chúng tôi đã chi rất nhiều tiền để giúp người Kurd về đạn dược, về mặt vũ khí, về mặt tiền bạc." Tổng thống Trump nói rằng sự liên quan của Mỹ ở Trung Đông là “sai lầm tồi tệ nhất”. Ông nói: “Chúng tôi đang giữ trật tự các khu vực, chúng tôi đang làm những việc mà nước khác nên làm. Chúng tôi đang làm những việc mà châu Âu nên làm. Chúng tôi đang làm những việc mà Nga, Iran, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria nên làm”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng người Kurd 'không giúp chúng tôi trong Thế chiến thứ hai'

Khi đề cập tới hậu quả của việc Thổ Nhĩ Kỳ tấn công phía bắc Syria, Tổng thống Donald Trump cho biết ông “đồng ý với các lệnh trừng phạt, nhưng tôi thực sự nghĩ tới cái gì đó khắc nghiệt hơn lệnh trừng phạt”. Sau khi Mỹ rút quân khỏi Syria, TT Trump đã cảnh báo sẽ “phá hủy nền kinh tế” Thổ Nhĩ Kỳ nếu nước này vượt quá giới hạn ở Syria.

Tổng thống Mỹ cũng tiết lộ rằng Washington đã chuyển một số phần tử khủng bố IS nguy hiểm khỏi các nhà tù ở Bắc Syria tới các địa điểm an toàn khác nhau trong bối cảnh cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ. SDF được cho là giữ ít nhất 12.000 nghi phạm IS trong 7 cơ sở giam giữ bên trong Syria ở gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ước tính 4.000 trong số đó là người nước ngoài.

Thất vọng và lo lắng

Mark Hertling, cựu Tổng chỉ huy các hoạt động tại Châu Âu của Quân đội Hoa Kỳ, cho biết quyết định của Trump "báo trước một thảm họa sắp tới cho Hoa Kỳ."

"Người Kurd của SDF - đối tác đáng tin cậy trước đây của chúng tôi trong cuộc chiến chống ISIS - đang bị Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh NATO, tấn công. Những hậu quả đối với Mỹ và NATO sẽ kéo dài và gây bất lợi cho an ninh cho châu Âu và thế giới." - ông bày tỏ nỗi lo lắng trên Twitter.

SDF đã dẫn đầu trong các chiến dịch lớn đánh bật các chiến binh Nhà nước Hồi giáo khỏi các thành phố quan trọng trong các cuộc bao vây tàn bạo mà họ lãnh đạo.

Các quan chức Lầu năm góc cho biết họ được đào tạo và phải tập trung tốt hơn trong công việc so với quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq và các nhiệm vụ khác trong cuộc chiến.

"Khi quân đội Iraq sụp đổ, người Kurd là những người gánh chịu toàn bộ cuộc tấn công của ISIS vào nền văn minh, không phải chúng tôi, không phải người Thổ Nhĩ Kỳ", Ruben Gallego, một cựu nghị sĩ chiến tranh và Dân chủ tại Iraq nói.

Nhiều người đã lật lại lịch sử và nói rằng Mỹ đã từng bỏ rơi đồng minh trong quá khứ. Một số người cũng lo lắng rằng, tương tự như Syria, sau khi chiến đấu với Taliban ở Afghanistan trong 18 năm, các cuộc đàm phán của Mỹ với phiến quân Hồi giáo có thể dẫn đến một thỏa thuận khiến Kabul dễ bị tổn thương.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Martha McSally, cựu chiến binh Không quân tại Trung Quốc, đã gọi chính sách của Tổng thống Donald Trump đối với người Kurd là "hoàn toàn sai lầm"

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Martha McSally, một cựu phi công của Không quân đã được điều đến Trung Đông sáu lần, nói rằng quyết định nhường đường cho Thổ Nhĩ Kỳ của Tổng thống Trump "là sai." "SDF, đồng minh người Kurd của chúng tôi, là những người đã phải trả giá đắt để cùng chúng tôi tiến hành cuộc chiến chống ISIS đó", cô nói với Fox Radio. "Họ là những người đã đánh bại Nhà nước Hồi giáo."

Không phải tất cả trong cộng đồng quân sự Hoa Kỳ đều phản đối động thái của Trump. Cũng có nhiều người ủng hộ mong muốn thoát khỏi xung đột trong khu vực sau gần hai thập kỷ của Tổng thống.

Dan Caldwell, một cố vấn cấp cao của Cựu chiến binh quan tâm đến Mỹ, cho biết ông Trump đang đặt lợi ích của Mỹ lên hàng đầu. "Lợi ích quốc gia của chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng nếu tiếp tục can thiệp vào cuộc xung đột kéo dài giữa Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd Syria trước sự trỗi dậy của ISIS và Nội chiến Syria", ông nói với AFP.

Cựu nghị sĩ chiến tranh và Dân chủ tại Iraq Ruben Gallego cũng nhấn mạnh rằng Washington sẽ không nhận được sự tin tưởng của các đồng minh khác trong tương lai. "Ngoài Israel, đồng minh mạnh nhất và đồng minh kiên định nhất mà chúng ta có ở Trung Đông là người Kurd... và chúng ta vừa đánh mất điều đó", Gallego nói.

"Từ bỏ người Kurd là một lời nhắc nhở nghiêm khắc khác rằng 'America First' (Nước Mỹ trước tiên) có nghĩa là 'America Alone' (nước Mỹ cô đơn)”, ông viết trên twitter.

Dân thường chạy trốn khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn phá vào thị trấn Ras al-Ain ở phía Đông Bắc Syria ở tỉnh Hasakeh dọc biên giới Thổ Nhĩ Kỳ hôm thứ Tư

Trâm Anh