Mỹ và Israel tiến gần tới thỏa thuận hòa bình cho Dải Gaza, chờ phản hồi từ Hamas

Tổng thống Mỹ Donald Trump đón Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng, ngày 29/9. (Ảnh: Reuters)

Phát biểu tại Nhà Trắng sau cuộc gặp với Thủ tướng Israel Netanyahu, Tổng thống Mỹ Trump cho biết, hai nước đang “rất gần" với một thỏa thuận hòa bình cho Dải Gaza. Tuy nhiên, ông cảnh báo phong trào Hamas, rằng Israel sẽ nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của Mỹ để thực hiện bất kỳ hành động nào mà họ cho là cần thiết, nếu các chiến binh Hamas từ chối những gì ông đã đề xuất.

Nhà Trắng đã công bố một tài liệu gồm 20 điểm kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức, trao đổi con tin do Hamas giam giữ lấy tù nhân Palestine do Israel giam giữ, rút lực lượng Israel khỏi Dải Gaza, giải giáp Hamas và thành lập một chính phủ chuyển tiếp do một cơ quan quốc tế lãnh đạo.

Ông Trump bước vào cuộc họp ngày 29/9 với mục tiêu xoa dịu những nghi ngại của ông Netanyahu về một số phần của kế hoạch. Hiện chưa rõ chính quyền Mỹ và Israel đã giải quyết xong mọi bất đồng hay chưa, đặc biệt là khả năng thành lập một Nhà nước Palestine trong tương lai, điều mà ông Netanyahu đã kiên quyết bác bỏ.

Ông Trump cảm ơn ông Netanyahu "vì đã đồng ý với kế hoạch này, và vì đã tin tưởng rằng nếu chúng ta cùng nhau hợp tác, chúng ta có thể chấm dứt cái chết và sự tàn phá mà chúng ta đã chứng kiến trong nhiều năm, nhiều thập kỷ, thậm chí nhiều thế kỷ”.

Đứng cạnh ông Trump, Thủ tướng Netanyahu đáp: "Tôi ủng hộ kế hoạch chấm dứt xung đột ở Dải Gaza, điều này sẽ giúp chúng tôi đạt được các mục tiêu của mình”.

"Kế hoạch này sẽ đưa tất cả con tin của chúng tôi trở về Israel, phá hủy năng lực quân sự của Hamas, chấm dứt sự cai trị chính trị của tổ chức này và đảm bảo Dải Gaza sẽ không bao giờ còn là mối đe dọa đối với Israel nữa", ông nói.

Tuy nhiên, rõ ràng Hamas vẫn là yếu tố then chốt quyết định liệu các đề xuất hòa bình của ông Trump có được thực hiện hay không. Việc nhóm này vắng mặt trong các cuộc đàm phán và những lần từ chối giải giáp vũ khí trước đây đã làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của kế hoạch.

"Hamas vẫn chưa nhận được kế hoạch chính thức, không có gì ngoài việc công bố trên phương tiện truyền thông", quan chức Hamas nói với Reuters.

Một nguồn tin khác sau đó cho biết, Qatar và Ai Cập đã chia sẻ tài liệu này với Hamas. Hamas nói với các quốc gia trung gian rằng họ sẽ xem xét nó "một cách thiện chí” rồi sẽ phản hồi.

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh Thủ tướng Israel đang phải đối mặt với nguy cơ bị phương Tây cô lập. (Ảnh: Reuters)

Trong chuyến thăm Nhà Trắng lần thứ tư của ông Netanyahu kể từ khi ông Trump trở lại nắm quyền vào tháng 1, nhà lãnh đạo cánh hữu Israel đã tìm cách củng cố mối quan hệ với Washington, sau khi một loạt các lãnh đạo phương Tây tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine tại Liên Hợp Quốc vào tuần trước, bất chấp sự phản đối của Mỹ và Israel.

Ông Trump đã chỉ trích gay gắt việc công nhận tư cách Nhà nước Palestine như một phần thưởng cho Hamas.

Cuộc họp hôm 29/9 đánh dấu nỗ lực ngoại giao mạnh mẽ hơn từ Tổng thống Trump, sau khi ông cam kết trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 rằng sẽ nhanh chóng chấm dứt xung đột. Kể từ đó, ông nhiều lần tuyên bố rằng một thỏa thuận hòa bình đã gần kề, nhưng vẫn chưa thành hiện thực.

Ông Netanyahu, trong khi ca ngợi ông Trump là một người bạn của Israel, đã giữ khoảng cách nhất định với một số nội dung trong kế hoạch của Mỹ, bao gồm cải cách Chính quyền Palestine và triển vọng thành lập Nhà nước Palestine.

Chính quyền Palestine hoan nghênh những nỗ lực của ông Trump, tái khẳng định cam kết hợp tác với Mỹ và các đối tác để đạt được một thỏa thuận toàn diện, theo hãng thông tấn WAFA.

Ông Netanyahu đang chịu áp lực ngày càng tăng từ gia đình các con tin và từ công chúng Israel vốn đã mệt mỏi vì xung đột. Tuy nhiên, ông cũng có nguy cơ làm sụp đổ liên minh cầm quyền nếu các bộ trưởng cực hữu tin rằng ông đã nhượng bộ quá nhiều cho một thỏa thuận hòa bình.

Steven Cook, thành viên cấp cao của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, cho biết việc chấm dứt chiến sự có thể đang đến gần hơn, nhưng ông cảnh báo rằng vẫn cần phải nỗ lực hơn nữa. "Qatar giờ đây phải gây sức ép với Hamas, và ông Netanyahu cần phải thuyết phục nội các an ninh của mình", ông Cook nói.

Minh Hạnh