Mỹ và Israel tìm kiếm nơi tái định cư cho người Palestine
Mỹ và Israel đã liên hệ với các quan chức của ba chính phủ tại Đông Phi để thảo luận về việc sử dụng lãnh thổ của họ làm điểm đến tiềm năng cho người Palestine bị buộc phải rời khỏi Dải Gaza.
Cảnh tàn phá do xung đột tại Beit Hanoun, Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Theo các quan chức Mỹ và Israel tiết lộ với hãng tin AP, đây là kế hoạch hậu xung đột giữa Hamas và Israel của Tổng thống Donald Trump.
Việc tiếp cận Sudan, Somalia và vùng Somaliland (thuộc Somalia) phản ánh quyết tâm của Mỹ và Israel trong việc thúc đẩy kế hoạch này, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ và những vấn đề pháp lý, đạo đức. Cả ba khu vực này đều nghèo đói, một số nơi còn đang bị chiến tranh tàn phá, khiến kế hoạch của Tổng thống Trump về một "khu vực đẹp" dành cho người Palestine trở nên khó thực hiện.
Quan chức Sudan cho biết họ đã từ chối đề nghị từ Mỹ, trong khi các quan chức Somalia và Somaliland nói rằng họ chưa nhận được bất kỳ liên hệ nào.
Kế hoạch gây tranh cãi của Mỹ
Theo kế hoạch của Tổng thống Trump, hơn 2 triệu người Palestine ở Gaza sẽ bị buộc phải định cư ở nơi khác. Ông đề xuất Mỹ sẽ tiếp quản Gaza, tiến hành quá trình dọn dẹp kéo dài và phát triển khu vực này thành một dự án bất động sản.
Trước đây, ý tưởng về việc di dời hàng loạt người Palestine từng bị xem là viển vông, chỉ xuất hiện trong tư tưởng của phe cực hữu Israel. Tuy nhiên, kể từ khi ông Trump đưa ra kế hoạch này tại một cuộc họp ở Nhà Trắng tháng trước, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ca ngợi đây là một "tầm nhìn táo bạo".
Người Palestine ở Gaza đã bác bỏ kế hoạch này và phản đối tuyên bố của Israel rằng việc di cư sẽ là "tự nguyện". Các quốc gia Arab cũng phản đối dữ dội và đưa ra một kế hoạch tái thiết thay thế nhằm giữ người Palestine ở lại quê hương. Các tổ chức nhân quyền cảnh báo rằng việc cưỡng ép hoặc gây áp lực buộc người Palestine rời đi có thể cấu thành tội ác chiến tranh. Tuy nhiên, Nhà Trắng khẳng định Tổng thống Trump "vẫn giữ nguyên quan điểm của mình".
Các cuộc đàm phán bí mật
Các quan chức Mỹ và Israel, với điều kiện giấu tên, xác nhận đã tiếp cận Somalia và Somaliland, trong khi phía Mỹ cũng xác nhận đã liên hệ với Sudan. Họ cho biết chưa rõ mức độ tiến triển của các cuộc thảo luận hoặc chúng diễn ra ở cấp độ nào.
Các cuộc tiếp cận riêng rẽ từ Mỹ và Israel với ba quốc gia tiềm năng này bắt đầu từ tháng trước, chỉ vài ngày sau khi ông Trump công khai kế hoạch Gaza cùng ông Netanyahu. Theo các quan chức Mỹ, Israel đang giữ vai trò chính trong các cuộc thảo luận.
Israel và Mỹ có nhiều ưu đãi để trao đổi, bao gồm hỗ trợ tài chính, ngoại giao và an ninh. Đây là công thức mà ông Trump từng sử dụng thành công khi môi giới Hiệp định Abraham - loạt thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và bốn quốc gia Arap.
Nhà Trắng từ chối bình luận về các nỗ lực tiếp cận này. Văn phòng của Thủ tướng Netanyahu và Bộ trưởng Ron Dermer, người chịu trách nhiệm lập kế hoạch hậu chiến của Israel, cũng không đưa ra phản hồi yêu cầu của AP.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich, người lâu nay ủng hộ việc di cư "tự nguyện" của người Palestine, xác nhận rằng Israel đang tìm kiếm các quốc gia tiếp nhận người Palestine.
Những thông tin này xuất hiện trong bối cảnh, ngày 12/3, Tổng thống Trump từng khẳng định trong cuộc gặp với Thủ tướng Ireland Micheal Martin tại Nhà Trắng rằng “không ai bị trục xuất khỏi Gaza”.
Các bé gái Palestine tại trại tị nạn ở thành phố Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Trong cùng ngày 12/3, theo đài Aljazeera, Bộ trưởng Ngoại giao các nước Arab đã gặp Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông, ông Steve Witkoff, tại Doha (Qatar) để thảo luận về những diễn biến ở Dải Gaza và tình hình khu vực, đặc biệt là kế hoạch tái thiết Gaza.
Bộ trưởng Ngoại giao các nước này đã trình bày kế hoạch tái thiết Gaza được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh bất thường Liên đoàn Arập (AL) ngày 4/3 tại Cairo. Các nước Arab đã nhất trí tiếp tục tham vấn với Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Witkoff liên quan tới kế hoạch vốn được coi là cơ sở cho các nỗ lực tái thiết ở Gaza.
Ngoài ra, các Bộ trưởng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo duy trì lệnh ngừng bắn ở Gaza và các vùng lãnh thổ của Palestine. Các nước Arab hối thúc những nỗ lực thực sự để đạt được một nền hòa bình công bằng và toàn diện, dựa trên giải pháp hai nhà nước, nhằm đáp ứng nguyện vọng tự do và độc lập của người dân Palestine. Các nước Arab cũng nhắc lại cam kết của mình trong việc hạ nhiệt căng thẳng thông qua đối thoại và hợp tác, để thiết lập an ninh, ổn định và hòa bình trong khu vực.
Về phần mình, ông Witkoff đã ca ngợi những nỗ lực của Ai Cập nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực.
