Mỹ vừa nới thuế với dây xích chó Trung Quốc thì bị Bắc Kinh hủy kèo nông sản

Mỹ - Trung trong cuộc thương chiến khốc liệt - Ảnh: Internet

Chúng ta bắt đầu nói về tin giải tỏa. Vào sáng thứ sáu 20.9, Văn phòng đại diện thương mại Mỹ đã tạm thời miễn hơn 400 loại sản phẩm Trung Quốc khỏi danh sách thuế quan do chính quyền của Tổng thống Donald Trump áp đặt vào năm ngoái.

Trong số ấy có rất nhiều mặt hàng nhưng các báo Mỹ lại nhấn mạnh đến sản phẩm xích chó Trung Quốc. Có vẻ xích chó Trung Quốc là thứ hàng được nhiều người Mỹ quan tâm nên các báo phải đề cập cụ thể, thậm chí CNBC đưa lên cả tít. Trang RT của Nga cũng đưa xích chó Trung Quốc lên tít bài của mình.

Được biết, xích chó Trung Quốc nằm trong danh sách 437 loại sản phẩm, là một phần của khối hàng hóa Trung Quốc trị giá 250 tỉ USD mà Mỹ đã áp thuế quan vào năm ngoái. Hiện khối hàng này chịu thuế 25% và dự định bị tăng thành 30% vào ngày 15.10.

Xích chó và các mặt hàng khác được miễn thuế tuy nhỏ nhưng có giá trị biểu tượng cao. Nó cho thấy Mỹ sẵn sàng hạ nhiệt cuộc chiến thuế quan, tức là có thể điều chỉnh thuế với khối hàng 250 tỉ USD dự định đánh vào giữa tháng 10 khi phái đoàn đàm phán hai nước gặp nhau vào đầu tháng 10.

Trước đó, Tổng thống Mỹ ngày 11.9 đã tỏ thái độ thiện chí khi lùi ngày áp thuế 250 tỉ USD từ 1.10 sang 15.10 với lý do được ông viết trên twitter: “Theo yêu cầu của Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, và do thực tế là nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa sẽ tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm thành lập vào ngày 1.10, chúng tôi đã đồng ý, như một cử chỉ thiện chí, để dời ngày áp dụng tăng thuế quan đối với khối hàng hóa trị giá 250 tỉ USD (25% đến 30%), từ ngày 1.10 sang ngày 15.10”. Nhưng giới quan sát tin rằng ông Trump muốn tạo cơ hội để cuộc đàm phán thương mại vòng 13 giữa hai nước được suôn sẻ.

Cùng thời điểm đó, Ủy ban thuế quan - hải quan của Quốc vụ viện Trung Quốc cũng ra thông báo về việc ngưng áp thuế với một số mặt hàng của Mỹ và Canada. Thực ra, danh sách này chủ yếu là hàng từ Mỹ, nhưng có vẻ Canada được thêm vào như cách để thế giới thấy Trung Quốc có “chính sách ưu đãi chung” với một số nước chứ không phải là xuống nước với riêng Mỹ. Ngoài ra, cách làm này cũng giúp Trung Quốc có cớ hạ nhiệt căng thẳng với Canada.

Hôm sau, Trung Quốc lại ra tuyên bố sẽ miễn thuế quan bổ sung đối với một số hàng hóa nông sản Mỹ, gồm cả đậu tương và thịt lợn. Diễn biến này được xem là dấu hiệu mới nhất cho thấy căng thẳng thương mại Mỹ - Trung "giảm nhiệt" trước vòng đàm phán trực tiếp dự kiến diễn ra vào đầu tháng 10.

Với một loạt động thái thiện chí từ cả hai nước, có thể thấy việc Mỹ miễn thuế cho hơn 400 mặt hàng Trung Quốc, gồm cả xích chó là một bước tiến thêm đến đàm phán thành công. Có thể lạc quan rằng “hòa bình trong tầm tay” sau thương chiến căng thẳng kéo dài.

Thế nhưng, bất ngờ đã xảy ra vì ngay sau khi Mỹ bật tín hiệu chúc tụng cho hòa bình thì phía Trung Quốc "phản kèo". Chúng ta đang nói về tin tức thứ 2 làm thay đổi 180 độ cục diện đàm phán thương mại Mỹ - Trung. Ngay sau khi có tin Mỹ cắt giảm thuế nêu trên, các quan chức Trung Quốc đã hủy chuyến thăm nông dân ở Montana vào tuần tới mà không có lời giải thích nào. Đây vốn là chuyến thăm được lên lịch từ trước và có ý nghĩa biểu tượng cao trong việc thể hiện Trung Quốc quan tâm nông sản Mỹ.

Đại sứ quán Trung Quốc và Bộ Nông nghiệp Mỹ cũng từ chối đưa ra bình luận càng cho thấy sự việc kỳ bí. Các quan chức Trung Quốc dự kiến sẽ đến thăm nông dân Mỹ vào tuần tới như một cử chỉ thiện chí, nhưng rồi hủy bỏ để trở về Trung Quốc sớm hơn dự kiến ban đầu, các tổ chức nông nghiệp từ cả hai bang nói với Reuters. Được biết đây là các quan chức Trung Quốc được cử sang Mỹ để tham gia cuộc đàm phán 2 ngày về nhập khẩu nông sản. Họ bỏ về, hủy kế hoạch tức là mọi chuyện đã không có kết cục như kỳ vọng.

Scott Kulbeck, người đứng đầu Văn phòng Liên đoàn Nông trại Montana, cho biết ông mới nhận được tin tức và không được cung cấp thông tin về việc liệu phái đoàn sẽ lên lịch lại. Tương tự, Sở Nông nghiệp Nebraska chỉ mới biết vào sáng thứ sáu rằng cuộc họp với một phái đoàn Trung Quốc đã bị hủy bỏ. Christin Kamm, nhân viên cung cấp thông tin của Sở cho biết cô không có bất kỳ thông tin nào về lý do tại sao người Trung Quốc hủy chuyến thăm hoặc liệu cuộc họp sẽ được lên lịch lại hay không.

Nói tóm lại, cử chỉ thiện chí của Trung Quốc với ngành nông nghiệp Mỹ đã "chết trong trứng nước". Các nhà kinh tế nhìn thấy đây là vết rạn nứt không thể hàn gắn, trước hết là vấn đề nhập khẩu nông sản Mỹ. Các chỉ số liên quan đến nông sản trên thị trường chứng khoán đã sụp đổ khi hy vọng về việc Trung Quốc sẽ đẩy nhanh việc mua các mặt hàng nông sản của Mỹ như đậu nành và thịt lợn... đã đi về nơi xa lắm. Trung Quốc là thị trường thịt lợn lớn nhất thế giới và là nhà nhập khẩu đậu nành lớn nhất (từ Mỹ).

Nhìn rộng hơn thì khi đàm phán nông nghiệp không thành thì cũng khó có đàm phán toàn diện vào đầu tháng 10 thành công. Các nhà đầu tư đã tỏ rõ sự hoảng sợ. Theo Reuters, các chỉ số chính của Phố Wall giảm mạnh. Chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones mất 160 điểm, tương đương khoảng 0,6%.

Anh Tú