'Na Tra' 2 và tham vọng của điện ảnh Trung Quốc

Hốt bạc nhờ "cơn sốt"

Thống kê mới nhất của Lighthouse Professional Edition, tính đến tối 18/2, "Na Tra: Ma đồng náo hải" ("Na Tra" 2) đạt doanh thu 12,32 tỷ NDT (hơn 42.096 tỷ đồng) chỉ sau 21 ngày ra rạp. Trang Maoyan dự đoán, phim có thể đạt tổng doanh thu ở Trung Quốc là 16 tỷ NDT (hơn 54.674 tỷ đồng). Kinh phí thực hiện phim là 80 triệu USD (hơn 2.024 tỷ đồng).

Hình ảnh “Na Tra” 2 xuất hiện ở khắp nơi tại Trung Quốc.

Đây cũng là lần đầu Trung Quốc có phim hoạt hình đạt doanh thu cao nhất lịch sử toàn cầu, vượt mặt bom tấn của Hollywood "Inside out" 2 – doanh thu 1,6 tỷ USD (40.770 tỷ đồng). Đáng nói 99% doanh thu phòng vé đến từ Trung Quốc, trong khi doanh thu các bom tấn của Hollywood thường dựa vào chiến lược phân phối toàn cầu.

Doanh thu kỷ lục của phim cũng mang đến nguồn thu khổng lồ cho nhà sản xuất. Giá cổ phiếu của Light Media - nhà đầu tư và phân phối chính của phim tăng liên tiếp trong 7 ngày giao dịch, tại thời điểm đóng cửa phiên giao dịch hôm 13/2, vượt quá 203%.

Không những vậy, các hoạt động thương mại ăn theo cũng hốt bạc nhờ cơn sốt "Na Tra" 2. Theo Global Times, trong hơn 2 tuần qua, số lượng du khách đến địa điểm du lịch gắn với các giai thoại về Na Tra như khu danh lam thắng cảnh núi Cuiping, Na Tra cung ở Nghi Tân (Tứ Xuyên) tăng vọt.

Đồ dùng, đồ chơi liên quan đến “Na Tra” 2 gây sốt. Ảnh: Tân Hoa Xã.

Dịch vụ bán lẻ các ấn phẩm về Na Tra như túi mù, đồ dùng cá nhân… tạo cơn sốt trong giới trẻ, liên tục rơi vào tình trạng cháy hàng.

Trên CCTV, chủ một cửa tiệm bán phụ kiện cho hay: "10 ngày qua, doanh thu sản phẩm gắn tên Na Tra của chúng tôi vượt 12 triệu NDT (42 tỷ đồng). Trong đó, doanh thu từ mô hình, túi mù tăng gấp 50 lần so với cùng kỳ năm ngoái".

Khẳng định vị thế

Theo CCTV, Trung Quốc từng là thị trường phim ảnh lớn thứ hai thế giới sau Bắc Mỹ và là "gà đẻ trứng vàng" cho phim Hollywood, nhưng giờ đây không còn như vậy. Việc phim của đạo diễn Sủi Cảo đánh bật phim của Hollywood ngay trên sân nhà được cho là cột mốc khẳng định vị thế của điện ảnh Trung Quốc đặc biệt ở thể loại hoạt hình.

Khán giả ở Sydney, Úc xếp hàng để xem “Na Tra 2”. Ảnh: Tân Hoa Xã.

Giới chuyên gia cho rằng, Sủi Cảo không chỉ làm một bộ phim hoạt hình mà ông mang đến một câu chuyện văn hóa – một câu chuyện thần thoại Trung Quốc quen thuộc dưới góc nhìn hiện đại, bằng ngôn ngữ mang tính toàn cầu.

China Daily bình luận: "Na Tra 2 là tác phẩm bậc thầy về tiếp nối văn hóa được "nấu nướng" bởi kỹ xảo mãn nhãn, lối kể chuyện tinh tế. Phim được đưa lên tầm cao mới khi nói lên vấn đề của cả nhân loại. Na Tra từ một nhân vật nổi loạn, bị ruồng bỏ, nhưng tình yêu thương của con người, gia đình đã cảm hóa, giúp cậu dám mạnh mẽ đấu tranh vì công lý".

Nhìn xa hơn, China Daily nhận định: "Phim báo hiệu một giai đoạn mới trong tham vọng điện ảnh và văn hóa của Trung Quốc".

Theo Variety, Trung Quốc đặt mục tiêu trở thành cường quốc văn hóa vào năm 2035. Để hiện thực hóa điều này, Cục Quản lý điện ảnh Trung Quốc đưa ra kế hoạch 5 năm (từ 2021-2025) lần thứ 14, bao gồm các mục tiêu như: Mỗi năm ra mắt 50 phim có doanh thu tối thiểu 15,7 triệu USD; Mỗi năm ra mắt ít nhất 10 phim "vừa nổi tiếng vừa có chất lượng cao"; Phim nội địa chiếm 55% doanh thu phòng vé mỗi năm...

Trông người lại ngẫm đến ta

Thành tích của "Na Tra" 2 khiến giới làm phim trên toàn thế giới suy ngẫm, trầm trồ, trong đó có Việt Nam. Trong những năm qua, điện ảnh Việt chứng kiến sự khởi sắc về doanh thu khi có phim đạt doanh thu hàng trăm tỷ đồng như: "Mai" (hơn 551 tỷ đồng), "Lật mặt 7: Một điều ước" (hơn 482 tỷ đồng)…

Kỹ xảo trong “Na Tra 2” được đánh giá ngang tầm với phim hàng đầu của Mỹ nhờ sử dụng công nghệ tiên tiến như bộ xử lý đồ họa GPU và trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, tại phiên thảo luận sáng 29/10/2024 của Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV, PGS. TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội khẳng định, một vài điểm sáng không nói lên toàn bộ tình hình văn hóa, nghệ thuật nước nhà.

"Dù có nhiều cố gắng, nhiều thành tựu nhưng chúng ta không thể lạc quan tếu về sự phát triển văn hóa. Chúng ta đang chứng kiến sự xâm lăng văn hóa, nhập siêu văn hóa. Những ảnh hưởng tiêu cực từ các bộ phim, bài hát, lối sống và suy nghĩ nước ngoài đang gặm nhấm, tàn phá tinh thần, tâm hồn người Việt.

Nhiều người cay đắng khi nói rằng, người Việt đang ở đây nhưng tâm hồn, tinh thần có khi đã vượt biên, bị thao túng bởi Facebook, YouTube và TikTok. Chúng ta không thể nhìn 1-2 bộ phim của Trấn Thành, Lý Hải được vài trăm tỷ đồng mà thấy toàn bộ nền điện ảnh Việt Nam tươi sáng, vì đang có hàng chục bộ phim lỗ", ông Sơn bày tỏ.

Việc so sánh điện ảnh Việt Nam – Trung Quốc nói chung, hoạt hình Việt Nam – Trung Quốc nói riêng sẽ có sự chênh lệch. Tuy nhiên, theo giới làm phim, "Na Tra" 2 mở ra nhiều bài học cho ngành sản xuất phim hoạt hình tại Việt Nam.

Tại họp báo ra mắt Hiệp hội Kỹ xảo Điện ảnh và Hoạt hình Việt Nam (VAVA), chiều 18/2, ông Đoàn Trần Anh Tuấn, Phó chủ tịch hiệp hội cho rằng, Việt Nam có tiềm năng lớn nhưng chưa có sự liên kết chặt chẽ để tạo sản phẩm "made in Vietnam" chất lượng cao.

Theo dữ liệu năm 2023, hơn 60% studio VFX-Animation tại Việt Nam đã tham gia vào các dự án toàn cầu. Trong đó, khoảng 30% làm việc với khách hàng từ châu Á (Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản...) và 31% hợp tác với các đối tác châu Âu.

"Na Tra 2 là thành quả của hơn 100 công ty nội địa Trung Quốc. Việt Nam có nhiều tài năng nhưng việc thiếu sự liên kết giữa các studio có thể khiến chúng ta chưa thể tạo ra những tác phẩm gây tiếng vang với quốc tế", ông Tuấn bày tỏ.

Ngoài ra, giới làm phim chưa tìm được nguồn vốn sản xuất phim thương mại. Nhiều họa sĩ ấp ủ dự án, nhưng không triển khai được vì thiếu kinh phí.

Phương Thảo