Năm 2025, trường đào tạo nghệ thuật, thể dục thể thao đặt ra những mục tiêu nào?

Toàn cầu hóa mở ra tiềm năng hội nhập, đồng thời đặt ra thách thức về việc bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc. Nghệ thuật, thể dục thể thao được xem là cầu nối văn hóa, phương tiện thể hiện nét riêng của mỗi quốc gia. Vì vậy, việc đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao càng cần thiết trong bối cảnh hiện nay.

Năm 2025, các cơ sở giáo dục đại học đào tạo nghệ thuật, thể dục thể thao mang theo nhiều kỳ vọng nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Vượt qua thách thức đẩy mạnh chất lượng đào tạo

Nhìn lại hoạt động của nhà trường trong năm 2024, trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Phương - Chủ tịch Hội đồng Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam chia sẻ: "Năm 2024, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam tiếp tục nhận được sự quan tâm từ các cấp lãnh đạo, các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước cũng tạo điều kiện thuận lợi để nhà trường mở rộng hoạt động đào tạo, biểu diễn và hợp tác quốc tế.

Tuy nhiên, học viện vẫn đối mặt với những thách thức lớn như áp lực hội nhập quốc tế, sự cạnh tranh với các nhạc viện nước ngoài, yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo và hạn chế về cơ sở vật chất, cũng như việc phát hiện và bồi dưỡng tài năng trẻ trong bối cảnh xu hướng âm nhạc hiện đại ngày càng đa dạng.

Trước thực tiễn đó, ban giám đốc cùng đội ngũ giảng viên đã nỗ lực đổi mới chương trình đào tạo, kết hợp giữa các giá trị truyền thống và xu hướng âm nhạc hiện đại, chú trọng ứng dụng công nghệ trong giảng dạy và biểu diễn.

Học viện cũng mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với nhiều nhạc viện lớn trên thế giới, tăng cường trao đổi giảng viên và sinh viên, đồng thời tham gia và tổ chức các sự kiện âm nhạc quốc tế nhằm nâng cao uy tín và vị thế của trường.

Các chương trình biểu diễn được tổ chức thường xuyên, vừa tạo cơ hội thực hành cho sinh viên, vừa góp phần quảng bá hình ảnh học viện. Bên cạnh đó, việc nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung nhạc cụ hiện đại và dành nhiều học bổng hỗ trợ tài năng trẻ cũng là những giải pháp quan trọng giúp nhà trường vượt qua thử thách".

Hình ảnh trong chương trình đón tiếp Thủ tướng Nga Mikhail Vladimirovich Mishustin và Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam ngày 15/1/2025. Ảnh: NTCC.

Đề cập đến những thành tích đã đạt được trong năm 2024, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Minh - Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, năm 2024 là năm tăng tốc để nhà trường hoàn thành nhiệm vụ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao giai đoạn 2021-2025 và tổng kết nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ trường nhiệm kỳ 2020-2025, chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ trường nhiệm kỳ 2025-2030.

Về tổng thể, tất cả các nhiệm vụ được giao và kế hoạch nhiệm vụ chính giai đoạn 2021-2025 của Nhà trường đề ra đều đã hoàn thành như:

Mở thêm 1 ngành học ở trình độ thạc sĩ và 2 chuyên ngành mới ở trình độ đại học; 100% giảng viên trường có trình độ thạc sĩ, trong đó có 12% trình độ tiến sĩ; thực hiện 5 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, 20 đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường, 10 giáo trình; tiếp tục củng cố và mở rộng hợp tác quốc tế về đào tạo, ký kết và thực hiện chương trình hợp tác với các nước: Lào, Thái Lan, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Pháp, Bỉ...

Bên cạnh những kết quả đạt được, Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh thông tin, hoạt động của nhà trường vẫn còn gặp một số vướng mắc. Trong đó có vấn đề về bất cập trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định 116/2020/NĐ-CP dẫn tới năm 2024, nhà trường phải dừng tuyển sinh ngành Sư phạm Mỹ thuật do không có đặt hàng từ các địa phương.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Minh nói: "Trong thời gian tới tập thể lãnh đạo nhà trường sẽ từng bước khắc phục hạn chế này bằng việc kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa đổi, bổ sung Nghị định 116 theo hướng, nếu các cơ sở giáo dục không có đơn đặt hàng của địa phương và giao nhiệm vụ đào tạo của cơ quan quản lý trực tiếp thì sẽ được đào tạo theo nhu cầu của xã hội (sinh viên tự đóng học phí). Bên cạnh đó, nhà trường sẽ tích cực làm việc với các địa phương để có đơn đặt hàng đào tạo".

Theo chia sẻ từ Tiến sĩ Võ Quốc Thắng - Hiệu trưởng Trường Đại học Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm 2024, hoạt động của nhà trường cũng đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận như công tác tuyển sinh năm 2024 các trình độ đạt và vượt chỉ tiêu đặt ra; bồi dưỡng các lớp ngắn hạn có kết quả vượt trội; nhà trường được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục và nhận Giấy chứng nhận kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học; thực hiện kiểm định chương trình đào tạo trình độ đại học 2 ngành Huấn luyện thể thao và Quản lý thể dục thể thao.

Đặc biệt, Trường Đại học Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh là cơ sở giáo dục đại học duy nhất thành lập Hội đồng giáo sư cơ sở xét giáo sư, phó giáo sư ngành Thể dục thể thao năm 2024. Đầu năm 2025, nhà trường được VNUR xếp hạng thứ 57 trong bảng xếp hạng Top 100 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam năm 2025, tăng 118 bậc so với năm trước.

Nhắc đến những thách thức trong hoạt động, Tiến sĩ Võ Quốc Thắng cho biết khối các trường đào tạo về văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang gặp nhiều khó khăn (thực hiện tinh giản biên chế; chế độ chính sách đối với giảng viên; tuyển sinh năng khiếu số lượng ít; kinh phí đầu tư cơ sở vật chất…), cần các cấp có thẩm quyền quan tâm, xem xét, tạo điều kiện về chế độ, chính sách cho các trường đào tạo đặc thù.

Tiến sĩ Võ Quốc Thắng - Hiệu trưởng Trường Đại học Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: NVCC.

Xây dựng mục tiêu phát triển toàn diện trong năm 2025

Bước sang năm 2025, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Phương cho biết, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, tập trung thực hiện nhiều mục tiêu chiến lược về đào tạo, đội ngũ giảng viên, hợp tác quốc tế và công tác nghiên cứu khoa học. Cụ thể:

Học viện hướng đến việc đổi mới toàn diện chương trình giảng dạy, kết hợp giữa các giá trị âm nhạc truyền thống và hiện đại, tăng cường ứng dụng công nghệ tiên tiến trong giảng dạy và thực hành; tiếp tục rà soát lại toàn bộ văn bản, quy định liên quan đến tuyển sinh đào tạo để bổ sung, sửa đổi, ban hành mới, làm cơ sở pháp lý chính thống áp dụng trong công tác tuyển sinh và đào tạo; xây dựng chuẩn chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục đại học nhóm ngành Âm nhạc.

Học viện chú trọng bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao năng lực giảng dạy và nghiên cứu khoa học thông qua các chương trình đào tạo chuyên sâu, hội thảo, và trao đổi học thuật với các nhạc viện lớn trên thế giới; thu hút thêm các giảng viên, nghệ sĩ tài năng trong và ngoài nước để bổ sung vào đội ngũ nhân sự.

Học viện tiếp tục mở rộng các mối quan hệ với các tổ chức âm nhạc, nhạc viện quốc tế; để đạt được các mục tiêu trên, học viện sẽ tập trung đầu tư cơ sở vật chất, nâng cấp hệ thống giảng dạy và biểu diễn, cải thiện các phòng học, phòng hòa nhạc và bổ sung các thiết bị hiện đại.

Và tăng cường hoạt động nghiên cứu khoa học các cấp của đội ngũ giảng viên, tham gia thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học các cấp; chủ động đăng ký các đề tài khoa học về nghiên cứu văn hóa vùng miền, văn hóa các cộng đồng dân tộc thiểu số; xây dựng hệ thống tiêu chuẩn âm nhạc, nhạc cụ, khái niệm âm nhạc, từ điển âm nhạc Việt Nam; đầu tư hạ tầng cơ sở công nghệ, tăng cường trang bị trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác nghiên cứu, điền dã, sưu tầm và phục dựng, bảo quản tư liệu âm nhạc.

Đề cập đến mục tiêu trong năm mới 2025, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Minh cho biết, Trường Đại học Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh tập trung vào các nhiệm vụ như: Tăng chỉ tiêu tuyển sinh đào tạo trình độ đại học (khoảng 250 chỉ tiêu hình thức đào tạo chính quy); duy trì chỉ tiêu tuyển sinh đào tạo trình độ thạc sĩ và tiến sĩ trên cơ sở phù hợp với giảng viên cơ hữu theo quy định của Bộ giáo dục và Đào tạo; hoàn thành hồ sơ Tự đánh giá các chương trình đào tạo của nhà trường và đăng ký kiểm định từ 2 đến 4 chương trình đào tạo; Phấn đấu 15% giảng viên có trình độ Tiến sĩ; 80% giảng viên có khả năng sử dụng ngoại ngữ và công nghệ thông tin phục vụ cho hoạt động giảng dạy, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế.

Đồng thời, Nhà trường tiếp tục củng cố các mối quan hệ hợp tác quốc tế đối với các trường và các tổ chức văn hóa giáo dục quốc tế về hợp tác đào tạo thông qua hình thức trao đổi giảng viên, sinh viên, hội thảo, triển lãm, đào tạo ngắn hạn hoặc tham dự các học phần, các chuyên đề được chứng nhận và công nhận giữa các trường có ký kết hợp tác…

Ảnh minh họa: Trường Đại học Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cung cấp.

Đối với Trường Đại học Thể dục Thể thao thành phố Hồ Chí Minh, năm 2025, nhà trường đặt mục tiêu xây dựng đề án mở mã ngành đào tạo mới, đó là 1 mã ngành Huấn luyện thể thao bậc đào tạo tiến sĩ; 2 mã ngành Huấn luyện thể thao và Quản lý thể dục thể thao bậc đào tạo trình độ thạc sĩ; 1 mã ngành Kinh tế thể thao bậc đào tạo trình độ đại học.

Tiếp tục triển khai thực hiện cải tiến chương trình và kiểm định chất lượng chương trình đào tạo bậc đại học và sau đại học; ban hành chuẩn đầu ra chương trình đào tạo các bậc học và kiểm soát chuẩn đầu ra; thực hiện có hiệu quả quy trình tổ chức, quản lý đào tạo đảm bảo chất lượng; đề cao trách nhiệm nghiên cứu khoa học và phục vụ cộng đồng, đẩy mạnh nhiệm vụ quan hệ quốc tế, liên kết đào tạo…

Nâng cao chất lượng, số lượng đội ngũ giảng viên trong nhà trường; mở rộng quy mô và chất lượng đào tạo ở các bậc học; nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tuyển sinh các bậc học; rà soát và đổi mới giáo trình; cải tiến chương trình đáp ứng chuẩn đầu ra phù hợp với nhu cầu thực tế xã hội.

Tập trung triển khai Đề án quy hoạch phát triển trường trong giai đoạn 2026 - 2030; Tăng cường công tác quản lý tài sản công, sử dụng và khai thác hiệu quả; cải tạo, sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất nhằm phục vụ công tác giảng dạy - học tập.

Đảng ủy, Ban Giám hiệu, Hội đồng trường và tập thể cán bộ viên chức, người lao động quan tâm hướng đến mục tiêu tăng thu nhập, cải thiện đời sống, an sinh xã hội, chế độ chính sách giảng viên, viên chức, người lao động trong nhà trường bằng các giải pháp như tăng nguồn thu dịch vụ, mở rộng quy mô đào tạo, liên kết đào tạo huy động nguồn lực xã hội.

Ngoài ra, Trường Đại học Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu có thứ hạng cao hơn trong năm 2025 trên bảng xếp hạng của VNUR.

Ảnh minh họa: Trường Đại học Thể dục Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh cung cấp.

Tạo điều kiện tốt hơn cho các trường đào tạo nghệ thuật

Chia sẻ về những kỳ vọng trong năm mới 2025, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Huy Phương nhận định: "Lĩnh vực nghệ thuật, đặc biệt là văn hóa âm nhạc, đang bước vào giai đoạn phát triển đầy cơ hội nhưng cũng không kém phần thách thức trong thời kỳ mới.

Sự hội nhập sâu rộng của đất nước với thế giới, cùng với xu hướng phát triển công nghệ và đa dạng hóa trong ngành công nghiệp sáng tạo, đã mở ra nhiều cơ hội để nghệ thuật âm nhạc Việt Nam vươn ra tầm quốc tế. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về chất lượng đào tạo, đổi mới sáng tạo và bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Tôi cho rằng để phát triển bền vững lĩnh vực nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc, cần có những chiến lược tổng thể và dài hạn. Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống phải song hành với việc tiếp nhận và áp dụng các xu hướng hiện đại.

Học viện mong muốn thúc đẩy sự sáng tạo, khuyến khích các nghệ sĩ trẻ và tài năng mới phát triển, đồng thời nâng cao ý thức cộng đồng về tầm quan trọng của nghệ thuật trong đời sống xã hội".

Về chính sách hỗ trợ, Chủ tịch Hội đồng Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam đề xuất Nhà nước và các cơ quan tăng cường đầu tư cho giáo dục nghệ thuật thông qua việc nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị hiện đại, và hỗ trợ các dự án đào tạo tài năng trẻ.

Các chính sách học bổng, chương trình giao lưu quốc tế và hợp tác nghệ thuật cũng cần được đẩy mạnh để tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên và giảng viên tiếp cận với những xu hướng tiên tiến trên thế giới.

Học viện cũng mong muốn được đầu tư kinh phí để sửa chữa, nâng cấp hệ thống phòng học, giảng đường, ký túc xá, đổi mới nhạc cụ, trang thiết bị phục vụ đào tạo, hệ thống máy móc quản lý dữ liệu của Trung tâm Thông tin Thư viện, nâng cấp Ngân hàng dữ liệu âm nhạc, cấp kinh phí cho hoạt động bảo tồn âm nhạc của Viện Âm nhạc để đáp ứng những đòi hỏi mà công tác đào tạo, nghiên cứu của học viện đặt ra.

Hình ảnh trong chương trình đón tiếp Thủ tướng Nga Mikhail Vladimirovich Mishustin và Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam ngày 15/1/2025. Ảnh: NTCC.

Nói thêm về mong muốn cho sự phát triển của lĩnh vực nghệ thuật nói chung và đào tạo mỹ thuật nói riêng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Minh bày tỏ: “Qua thực tiễn hoạt động nghệ thuật cũng như kết quả đạt được của nhà trường trong năm qua, tôi kỳ vọng vào xu hướng nghệ sĩ/sinh viên vận dụng chất liệu văn hóa truyền thống/dân gian/lịch sử dân tộc vào sáng tạo nghệ thuật.

Đây là tín hiệu tốt, là con đường sáng tạo nghệ thuật đúng đắn, góp phần lan tỏa giá trị, nâng tầm bản sắc Việt qua các tác phẩm nghệ thuật, trong đó có mỹ thuật.

Mọi nền văn hóa, văn học nghệ thuật chân chính đều không thể tách rời dân tộc với thời đại. Không một nền nghệ thuật dân tộc nào ngoài những nét riêng, lại không có những nét chung của loài người trong sự đồng cảm và đồng điệu của nó. Không có hiện đại nào có thể tồn tại nếu tự cắt đứt với truyền thống, ngược lại, không có truyền thống nào có thể đứng vững nếu không được hiện đại hóa.

Với quan điểm này, tôi tin tưởng vào sự đột phá của văn nghệ sĩ để có thêm những tác phẩm đỉnh cao, góp phần vào "xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc", xây dựng nền công nghiệp văn hóa bền vững, tạo "động lực phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".

Để thực hiện được những kỳ vọng trên, theo Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cần nhiều cơ chế chính sách mà trước hết là Nghị định quy định về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật nhằm tạo điều kiện và hỗ trợ tốt hơn cho các trường đào tạo các loại hình nghệ thuật, đặc biệt là được đào tạo trung cấp trong các trường đại học nghệ thuật (âm nhạc, mỹ thuật, múa, xiếc, sân khấu - điện ảnh, thể dục thể thao), tạo nền tảng cho công tác đào tạo tài năng trong lĩnh vực nghệ thuật hiệu quả hơn, đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền nghệ thuật nước nhà.

Hồng Linh