Nam Bán cầu nổi lên là thị trường quan trọng cho hàng xuất khẩu của Trung Quốc

Trong một báo cáo được công bố hôm thứ Ba (19/8), các nhà phân tích của S&P cho biết xuất khẩu của Trung Quốc sang Nam Bán cầu (Global South) - bao gồm hầu hết các nước ở châu Phi, Mỹ Latinh và các nước đang phát triển ở châu Á - đã tăng gấp đôi kể từ năm 2015, với mức tăng trưởng đáng kể sau cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.

Trong 5 năm qua, kim ngạch xuất khẩu từ Trung Quốc sang Nam Bán cầu đã tăng 65% - gấp ba lần tốc độ của giai đoạn 5 năm trước đó. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ và Tây Âu chỉ tăng lần lượt 28% và 58% trong thập kỷ qua.

"Những bất ổn cao do thuế quan của Mỹ và sự suy thoái của Trung Quốc sẽ tiếp tục thúc đẩy các công ty Trung Quốc hướng đến Nam Bán cầu…Kết quả có thể là một trật tự thương mại toàn cầu mới, trong đó thương mại Nam - Nam trở thành trọng tâm mới và các tập đoàn đa quốc gia Trung Quốc nổi lên như những nhân tố chủ chốt mới", báo cáo cho biết.

Theo báo cáo, Trung Quốc hiện xuất khẩu khoảng 1.600 tỷ USD sang Nam Bán cầu, cao hơn 50% so với tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ và Tây Âu là 1.000 tỷ USD.

Các công ty Trung Quốc cũng đã tăng cường đầu tư vào các khu vực đang phát triển, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất. Dòng vốn chảy vào bốn đối tác thương mại lớn nhất của nước này tại Đông Nam Á - Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam - đã tăng gấp 4 lần trong thập kỷ qua, đạt trung bình 8,8 tỷ USD mỗi năm.

"Những khoản đầu tư này có thể sẽ tiếp tục trong thời kỳ thuế quan - không chỉ để tránh các khoản thuế mới hoặc đảm bảo nguồn lực, mà còn để phát triển thị trường tiêu thụ cuối cùng và giảm sự phụ thuộc vào doanh số bán hàng của Mỹ…Chiến lược đa dạng hóa này có thể là một trong số ít cách khả thi để quản lý những bất ổn cao trong thời kỳ thuế quan”, báo cáo cho biết.

Trong đó, Indonesia là ví dụ rõ ràng nhất về cách "các công ty Trung Quốc có thể điều chỉnh các khoản đầu tư và hoạt động với các mục tiêu phát triển địa phương". Nước này đã tận dụng dòng vốn chảy vào để nhanh chóng phát triển ngành công nghiệp niken và tiến xa hơn trong chuỗi cung ứng xe điện.

Tương tự, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã nhanh chóng mở rộng sự hiện diện trên thị trường bằng cách tận dụng quá trình chuyển đổi năng lượng ở Nam Á và Đông Nam Á, với doanh số bán xe điện tăng gấp 13 lần ở Malaysia, tăng gấp đôi ở Thái Lan, Indonesia và Philippines, và tăng hơn 50% ở Ấn Độ và Việt Nam trong vòng ba năm qua.

Sự mở rộng mạnh mẽ của Trung Quốc vào Nam Bán cầu cũng thể hiện rõ trong các ngành công nghiệp khác, bao gồm kỹ thuật, xây dựng, máy móc, thiết bị, sản phẩm tiêu dùng và dịch vụ.

"Thuế quan mới của Mỹ có thể không phải là nguyên nhân trực tiếp, nhưng chúng đóng vai trò là chất xúc tác chung", báo cáo cho biết.

Bên cạnh đó, báo cáo cũng nêu ra những rủi ro đối với các công ty Trung Quốc hoạt động ở nước ngoài, bao gồm các đối tác kinh doanh mới, hệ thống pháp lý và cơ sở hạ tầng kém phát triển, cũng như những lo ngại trong nước về việc các công ty Trung Quốc có khả năng bán hàng với giá quá thấp để loại bỏ đối thủ cạnh tranh - điều này có thể thu hút sự giám sát của cơ quan quản lý và làm tăng khả năng bị phạt hoặc áp thuế bảo hộ.

Bất chấp những thách thức này, các nhà phân tích của S&P dự kiến xu hướng này sẽ tiếp tục khi các công ty "tìm cách đa dạng hóa doanh số bán hàng ra khỏi Mỹ và mở rộng sang các thị trường khác có triển vọng tăng trưởng mạnh hơn so với thị trường trong nước".

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài