Hà Nội hoàn thành xây dựng nông thôn mới cấp thành phố: Nhân rộng kinh nghiệm, kiến tạo tương lai xanh, hiện đại

Sau hơn một thập kỷ kiên trì và bền bỉ, Hà Nội đã ghi dấu mốc quan trọng khi được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố cuối tháng 6/2025.

Đây không chỉ là phần thưởng xứng đáng cho quyết tâm chính trị và sức mạnh đồng thuận của toàn hệ thống chính trị và nhân dân Thủ đô, mà còn mở ra một chặng đường phát triển mới, nơi nông thôn Hà Nội được định hình theo chuẩn mực hiện đại, văn minh nhưng vẫn gìn giữ cốt cách văn hóa ngàn đời.

Quang cảnh xã Mê Linh, Hà Nội sau nhiều năm xây dựng nông thôn mới. Ảnh: Hồng Hạnh.

Từ quyết sách đúng đắn đến sự đồng thuận của người dân

Khi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được khởi động từ năm 2010, Hà Nội đối diện nhiều thách thức: địa bàn rộng lớn, dân số đông, sự chênh lệch giàu nghèo giữa nội thành và ngoại thành, hạ tầng nhiều nơi xuống cấp, sản xuất còn manh mún.

Tuy nhiên, với sự vào cuộc quyết liệt, những vùng quê từng nghèo khó, lụp xụp nay đã khoác lên mình diện mạo mới: đường làng, ngõ xóm rộng mở, sạch đẹp; đời sống vật chất, tinh thần của người dân nâng lên rõ rệt.

Theo ông Ngọ Văn Ngôn, Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội, Thành ủy Hà Nội đã xác định ngay từ đầu đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, xuyên suốt. Các chương trình công tác số 02-CT/TU và 04-CT/TU của Thành ủy qua từng giai đoạn đã tạo nền móng vững chắc, đồng thời thể hiện sự quyết liệt khi lãnh đạo cao nhất của thành phố trực tiếp đứng mũi chịu sào.

Trong giai đoạn 2010-2020, Ban Chỉ đạo thành phố đã tổ chức hơn 55 cuộc kiểm tra thực địa, tháo gỡ kịp thời khó khăn, đồng thời giao chỉ tiêu, nguồn lực rõ ràng cho từng huyện, từng xã trong giai đoạn 2021-2025. Chính sự bài bản, khoa học này đã giúp mỗi địa phương chủ động, sáng tạo trong thực hiện.

Một điểm sáng trong cách làm của Hà Nội là khơi dậy sức dân đúng cách. Từ chỗ coi xây dựng nông thôn mới là “việc của Nhà nước”, người dân dần hiểu mình mới là chủ thể trung tâm.

Với niềm tin được bồi đắp, nhân dân Thủ đô đã hiến hàng nghìn m2 đất, hàng chục nghìn ngày công và nhiều tỷ đồng để xây dựng hạ tầng, chỉnh trang làng xóm, với tổng giá trị quy đổi trên 20.000 tỷ đồng. Chính sự đồng thuận này là chìa khóa để Hà Nội đi nhanh, đi chắc trên con đường nông thôn mới.

Bài học từ sự vào cuộc đồng bộ

Không chỉ dựa vào cơ chế chính sách, Hà Nội còn đầu tư mạnh vào nguồn nhân lực. Phương châm “dắt tay chỉ việc” được triển khai nhất quán. Hàng năm, thành phố tổ chức hàng trăm lớp tập huấn cho cán bộ cơ sở, từ quản lý tài chính, xây dựng hạ tầng đến vận động nhân dân. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ nông thôn được nâng cao năng lực quản lý, điều hành, hạn chế tình trạng thụ động, trông chờ cấp trên.

Nhiều mô hình điểm ra đời từ chính thực tiễn, trở thành “hạt giống” lan tỏa rộng khắp: Chi hội phụ nữ gắn xây dựng nông thôn mới với tài chính vi mô; nông dân đi đầu trong dồn điền đổi thửa, cải tạo hạ tầng; các hợp tác xã đổi mới sản xuất theo hướng công nghệ cao… Những mô hình ấy vừa tạo niềm tin cho người dân, vừa mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội rõ rệt.

Nhờ đó, bộ mặt nông thôn Hà Nội thay đổi căn bản. 100% xã đã hoàn thành chuẩn nông thôn mới, hàng trăm xã đạt chuẩn nâng cao và kiểu mẫu. Đường giao thông rộng mở, điện, nước, trường học, trạm y tế đạt chuẩn, không gian làng quê sáng - xanh - sạch - đẹp. Những con số không chỉ phản ánh kết quả, mà còn là minh chứng cho một cách làm bài bản, khoa học và đồng bộ.

Kiến tạo sự phát triển hài hòa đô thị - nông thôn

Việc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố không phải là điểm kết thúc mà chỉ là khởi đầu cho giai đoạn mới. Trong bối cảnh Hà Nội đang vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, với những xã, phường mới có quy mô lớn hơn, bài toán đặt ra là phải tiếp tục kiến tạo nông thôn hiện đại, bền vững và hài hòa với phát triển đô thị.

Ông Ngọ Văn Ngôn nhấn mạnh, giai đoạn tới, Hà Nội tập trung phát triển kinh tế nông thôn gắn với thế mạnh làng nghề, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống, đẩy mạnh du lịch sinh thái - trải nghiệm - tâm linh, đồng thời ưu tiên nguồn lực đầu tư hạ tầng theo hướng “sáng - xanh - sạch - đẹp - hiện đại”. Đặc biệt, chuyển đổi số sẽ là trụ cột trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu: từ nông nghiệp thông minh, thương mại điện tử đến quản lý hành chính.

Song song với đó, Hà Nội tiếp tục lan tỏa những điển hình tiên tiến, nhân rộng cách làm hay, đồng thời thẳng thắn phê phán và khắc phục những điểm yếu còn tồn tại. Bài học rút ra là: xây dựng nông thôn mới chỉ bền vững khi mỗi người dân thấy rõ quyền lợi, trách nhiệm và vai trò của mình trong sự thay đổi.

Một thập kỷ qua, xây dựng nông thôn mới đã làm thay đổi căn bản diện mạo ngoại thành Hà Nội. Nhưng thành công lớn hơn chính là sự chuyển biến về tư duy: từ chỗ chú trọng sản xuất nông nghiệp thuần túy, nay nhiều địa phương đã biết phát triển kinh tế đa ngành, gắn nông nghiệp với dịch vụ, du lịch và thương mại.

Quan hệ sản xuất ở nông thôn chuyển dịch theo hướng hợp tác, liên kết; cơ cấu kinh tế chuyển dịch hợp lý; hạ tầng xã hội - văn hóa - y tế - giáo dục ngày càng hoàn thiện. Đặc biệt, khối đại đoàn kết toàn dân được củng cố, lòng tin của người dân đối với Đảng và Nhà nước ngày càng được nâng cao.

Từ thành công này, Hà Nội đang kiến tạo tầm nhìn mới: xây dựng nông thôn kiểu mẫu - nơi kết hợp hài hòa giữa công nghệ và truyền thống, hiện đại và bản sắc, kinh tế phát triển và văn hóa bền lâu. Đó cũng là cách Hà Nội đóng góp vào mục tiêu chung của cả nước: đưa nông thôn Việt Nam trở thành không gian sống văn minh, giàu bản sắc, thân thiện môi trường và phát triển bền vững.

Hà Nội được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cấp thành phố không chỉ là một thành tích hành chính, mà còn là biểu tượng cho sự đồng lòng và đổi mới tư duy phát triển. Từ những kinh nghiệm quý báu ấy, Thủ đô sẽ tiếp tục mở rộng thành công, nhân rộng mô hình hay, biến nông thôn trở thành động lực mới cho sự phát triển cân bằng giữa đô thị và nông thôn.

Hành trình ấy không chỉ thay đổi ngoại thành Hà Nội hôm nay, mà còn tạo nền tảng vững chắc để Thủ đô ngàn năm văn hiến vươn tới tương lai xanh - văn minh - hiện đại.

Minh Thắng