Nam ca sĩ trốn nghĩa vụ quân sự và 18 năm tìm đường về Hàn Quốc

Năm 2002, Steve Yoo tìm cách chối bỏ quốc tịch Hàn nhằm né tránh lệnh tòng quân. Hậu quả, nam ca sĩ bị cấm nhập cảnh vào xứ kim chi vĩnh viễn.

Năm 2015, Steve Yoo khởi động cuộc chiến pháp lý đầu tiên nhằm tìm kiếm cơ hội quay lại Hàn Quốc. Song, kết quả nhận về dường như là con số 0. Năm 2020 này, giọng ca 44 tuổi tiếp tục lao vào cuộc chiến pháp lý thứ hai.

Chối bỏ quốc tịch để trốn nghĩa vụ quân sự

Nhắc đến những “tội đồ” trốn nghĩa vụ quân sự, công chúng Hàn hẳn vẫn chưa quên cái tên Steve Yoo (tên thật: Yoo Seung Jun). Nếu như đa số nghệ sĩ nam khác trong showbiz - dù muốn hay không - đều phải nghiêm túc chấp hành lệnh tòng quân, thì giọng ca họ Yoo lại đi một nước cờ liều lĩnh nhằm thoái thác nhiệm vụ.

Năm 2002, Steve Yoo nhận được giấy gọi nhập ngũ. Ngay lập tức, nam ca sĩ quyết định chối bỏ tư cách công dân Hàn, nhập quốc tịch Mỹ, với niềm tin chỉ cần làm như vậy sẽ thoát khỏi nghĩa vụ bắt buộc.

Hành động của Steve Yoo dấy lên làn sóng chỉ trích dữ dội từ công chúng Hàn. Chưa hết, giọng ca 44 tuổi còn “chọc giận” Bộ Tư pháp Hàn Quốc. Anh bị cơ quan này cấm nhập cảnh vào Hàn Quốc vĩnh viễn.

Steve Yoo nhận trái đắng khi chối bỏ quốc tịch Hàn, trốn lệnh nhập ngũ.

Tin sét đánh đó đã giáng một đòn chí mạng vào sự nghiệp của Steve Yoo. Dù vậy, mặc cho ồn ào vây quanh, nam ca sĩ vẫn im hơi lặng tiếng suốt hơn 10 năm. Đến năm 2015, anh mới thể hiện muốn chuộc lỗi.

Thời điểm đó, dù quỳ gối, khóc lóc xin lỗi, hứa sẽ nhập ngũ ở tuổi 39 nếu được tha thứ, Steve Yoo vẫn không nhận được sự khoan dung. Gần 20 năm kể từ khi scandal nổ ra, giọng ca một thời chưa một lần đặt chân trở về quê cũ. Nam nghệ sĩ chỉ có thể hoạt động cầm chừng tại Trung Quốc và Mỹ với vai trò diễn viên phụ trong một số phim điện ảnh.

Tháng 3/2020, Tòa án Tối cao mới cân nhắc lại vụ việc và cho Steve Yoo tia hy vọng quay lại Hàn Quốc, sau khi anh khởi động cuộc chiến pháp lý đầu tiên cách đây 5 năm. Song, tia hy vọng dần tàn lụi.

Tương lai mù mịt

Đầu tháng 11, tờ Korea Herald tiết lộ Steve Yoo đang khởi động một cuộc chiến pháp lý khác nhằm tìm đường quay lại Hàn Quốc.

Nam ca sĩ đã nhiều lần kêu gọi chính phủ Hàn Quốc dỡ bỏ lệnh cấm nhập cảnh đối với anh từ năm 2002, sau bê bối trốn nghĩa vụ quân sự. Tư cách công dân Hàn bị tước bỏ, Steve Yoo nhập quốc tịch Mỹ, đồng thời, sự nghiệp cũng lao dốc.

Tuy nhiên, tương lai của cuộc chiến pháp lý tiếp theo vẫn ảm đạm.

Hồi tháng 3 năm nay, Tòa án Tối cao từng ra phán quyết có lợi cho nam nghệ sĩ 44 tuổi. Khi đó, Steve Yoo đang bị Lãnh sự quán Hàn Quốc ở Los Angeles từ chối cấp thị thực cư trú F-4, vì anh là người gốc Hàn.

Steve Yoo đang khởi động cuộc chiến pháp lý thứ hai nhằm tìm đường quay về Hàn.

Tuy Tòa án Tối cao không nói rõ về việc chính phủ phải cấp thị thực cho nam ca sĩ, họ vẫn nhận ra lỗ hổng về mặt thủ tục, vì lãnh sự quán đã không tự đưa ra chính kiến. Thay vào đó, hành động của họ lại xuất phát từ lệnh cấm nhập cảnh của Bộ Tư pháp Hàn Quốc đối với Steve Yoo vào năm 2002, theo tuyên bố của Tòa án Tối cao. Về lý thuyết, lãnh sự quán phải là người đưa ra nguyên nhân và kết luận, không nên dựa dẫm vào bất kỳ một quyết định nào từ cơ quan khác.

Song, về lâu dài, phán quyết được cho là có lợi đó của Tòa án Tối cao đối với nam ca sĩ họ Yoo không thể ngăn lãnh sự quán khỏi những quyết định tương tự trong tương lai, nếu họ tìm ra các lý do khác để từ chối cấp thị thực cho anh.

Thực tế đã chứng minh, phán quyết ấy chỉ giúp Steve Yoo thở phào nhẹ nhõm trong chốc lát.

Tháng 7/2020, Lãnh sự quán Hàn ở Los Angeles lại đưa ra các lập luận khác nhằm khước từ cấp thị thực cho nam nghệ sĩ. Họ viện dẫn điều luật riêng dành cho người Hàn Quốc cư trú ở nước ngoài, với nội dung rằng người nộp đơn có thể không được cấp thị thực nếu người đó từng đe dọa tới lợi ích cộng đồng.

Ba tháng sau, Steve Yoo phản hồi bằng một đơn khiếu nại lên Tòa án Hành chính Seoul, yêu cầu xem xét lại quyết định của lãnh sự quán, đồng thời cho biết anh sẵn sàng đệ đơn lên Tòa án Tối cao thêm một lần nữa.

Nam ca sĩ từng bật khóc và muốn chuộc lỗi, nhưng đã quá muộn.

Kim Hyung Soo - luật sư đại diện của Steve Yoo - nói với tờ Korea Herald: “Phiên tòa vẫn chưa bắt đầu, nhưng chúng tôi đã sẵn sàng để chiến đấu.

Theo Korea Herald, chính phủ Hàn Quốc cho rằng lệnh cấm nhập cảnh đối với giọng ca 44 tuổi nên được duy trì. Lý do là nếu để Steve Yoo quay lại Hàn Quốc, các giá trị của xã hội liên quan đến “nghĩa vụ quân sự thiêng liêng”, với trọng tâm là lợi ích đất nước, sẽ bị tổn hại.

Ngoại trưởng Hàn Quốc cùng Cục trưởng Cục Quản lý Nhân lực Quân đội đã tái khẳng định lập trường đó.

“Quan điểm của chúng tôi là không cấp thị thực cho Steve Yoo”, bà Kang Kyung Hwa - Ngoại trưởng Hàn Quốc - nhấn mạnh với ủy ban đối ngoại quốc hội vào ngày 26/10.

Nỗ lực tìm kiếm tia sáng cuối đường hầm của Steve Yoo

Về phần Steve Yoo, anh vẫn cho rằng quyền lợi của mình đang bị xâm hại, và một số nhà hoạt động nhân quyền đồng ý với quan điểm này.

“Tôi chỉ không hiểu làm thế nào mà sự tái xuất của Steve Yoo lại có thể gây tổn hại đến các giá trị của xã hội - nghĩa vụ thiêng liêng. Chính phủ đang hạn chế quyền tự do đi lại của Yoo bằng các lệnh cấm”, nhà hoạt động Jung Rok thuộc Sarangbang Group for Human Rights (Nhóm Sarangbang vì Nhân quyền) nói với tờ Korea Herald.

Tuy nhiên, cũng có không ít chuyên gia mang quan điểm trái ngược với ý kiến của Steve Yoo.

“Steve Yoo nhập quốc tịch Mỹ và trốn lệnh tòng quân vào phút chót. Giờ anh ấy là công dân nước ngoài, điều đó có nghĩa chính phủ Hàn Quốc không có nghĩa vụ phải mở rộng quyền cơ bản được bảo đảm thực hiện trong Hiến pháp cho anh này. Quyền đó chỉ dành riêng cho công dân Hàn”, Kim San Kyum - giáo sư chuyên ngành Luật Hiến pháp thuộc Đại học Dongguk lý giải.

Vị giáo sư này phản bác tuyên bố của Steve Yoo về việc nhân quyền của nam nghệ sĩ đang bị xâm phạm: “Chẳng hạn, quyền được sống cũng có thể là một ví dụ cho nhân quyền. Cuộc sống của anh ấy liệu có đang nằm trong vòng nguy hiểm chỉ vì không được phép nhập cảnh vào Hàn?”.

Chính phủ Hàn giữ vững quan điểm không cấp thị thực cho Steve Yoo.

Trong khi chính phủ và công chúng vẫn không thể cảm thông với Steve Yoo, người đứng đầu Ủy ban Nhân quyền Quốc gia Hàn Quốc lại tuyên bố sẽ xem xét lại lệnh cấm nhập cảnh dành cho nam ca sĩ.

“Chúng tôi dự định sẽ giải quyết khiếu nại của Steve Yoo một lần nữa, dựa trên các sự kiện mới và sự phù hợp đối với các quyết định trước đây của chúng tôi”, Choi Young Ae - Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền Quốc gia Hàn Quốc nói.

Năm 2003, Ủy ban Nhân Quyền Quốc gia đã đồng tình với Bộ Tư pháp Hàn Quốc trong việc cấm Steve Yoo nhập cảnh từ năm 2002 dựa trên luật nhập cư. Theo đó, Bộ Tư pháp Hàn Quốc có thể từ chối cấp phép nhập cảnh đối với bất kỳ công dân nước ngoài nào có thể làm tổn hại tới trật tự kinh tế và xã hội.

Quyết định tương tự cũng sẽ được áp dụng đối với những công dân nước ngoài nào gây ra mối nguy tiềm ẩn đối với lợi ích và an ninh quốc gia.

“Hiện tại, chúng tôi không nghĩ gì nhiều về kiến nghị của ủy ban”, luật sư đại diện của Steve Yoo nói với Korea Herald.

Quyết định của Ủy ban Nhân quyền Quốc gia Hàn Quốc không thuộc diện ràng buộc nhưng vẫn có sức nặng nhất định vì tầm ảnh hưởng tới dư luận. Song, Steve Yoo sẽ không được hưởng lợi nhiều từ quyết định đó, ngay cả trong trường hợp Ủy ban Nhân quyền đưa ra phán quyết tích cực cho nam nghệ sĩ.

Cuộc chiến pháp lý thứ hai của Steve Yoo dự kiến kéo dài trong vài năm. Giọng ca 44 tuổi từng phải chờ đợi tới 5 năm để nhận được phán quyết đầu tiên của Tòa án Tối cao vào hồi tháng 3/2020. Tia sáng cuối đường hầm liệu có đến với Steve Yoo hay không, đó vẫn là câu hỏi khó đoán.

Nguyên Hạnh