Nam Định: Doanh nghiệp nước sạch 'thoi thóp' chờ hỗ trợ

Nhà máy Nước sạch Phú Mỹ Tâm đang cung cấp nước sạch ổn định cho hàng ngàn hộ dân huyện Nghĩa Hưng.

Doanh nghiệp nước sạch “khát” chính sách hỗ trợ

Ngày 26/10/2015, Công ty TNHH Mai Thanh được UBND tỉnh Nam Định phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất nước sạch tại xã Nghĩa Sơn, huyện Nghĩa Hưng. Theo đó, nhà đầu tư được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, các văn bản pháp luật có liên quan.

Chỉ sau hơn 1 năm, từ năm 2017, Nhà máy Nước sạch Phú Mỹ Tân có tổng vốn đầu tư hơn 500 tỷ đồng của doanh nghiệp này đã cung cấp nước sạch ổn định cho hơn 10.000 hộ dân tại 10 xã vùng xâm nhập mặn thuộc khu vực phía Nam huyện Nghĩa Hưng (tỉnh Nam Định).

Theo quy định, đầu tư phát triển nhà máy nước là một trong những danh mục ngành nghề được đặc biệt ưu đãi đầu tư. Nghị định số 31/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đầu tư; Nghị định số 117/2007/NĐ-CP của Chính phủ về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch; Quyết định số 131/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư và quản lý, khai thác công trình nước sạch nông thôn... đã thể hiện rõ chính sách ưu đãi của Nhà nước trong lĩnh vực này.

Cụ thể, ngoài ưu đãi về đất đai, về thuế thu nhập doanh nghiệp, các doanh nghiệp đầu tư lĩnh vực này còn được hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước không quá 75% tổng dự toán công trình nước sạch nông thôn được phê duyệt; hỗ trợ bù giá tiêu thụ nước sạch 3 triệu đồng/m3/ngày đêm...

Chính sách là vậy, nhưng Công ty Mai Thanh và một số doanh nghiệp đầu tư, sản xuất, tiêu thụ nước sạch nông thôn mới tại địa bàn tỉnh Nam Định chưa nhận được đầy đủ các khuyến khích, ưu đãi, hỗ trợ trên, khiến doanh nghiệp lâm vào khủng hoảng tài chính, liên tục phải bù lỗ do thu không đủ chi.

Trước tình trạng doanh nghiệp nước sạch nông thôn mới “thoi thóp” chờ chính sách ưu đãi, hỗ trợ, UBND tỉnh Nam Định lại cho rằng “dự án cung cấp nước sạch chỉ tồn tại và phát triển nếu người dân, khách hàng tin tưởng sử dụng nước sạch thường xuyên”.Do vậy, đề nghị doanh nghiệp chủ động phối hợp với UBND huyện Nghĩa Hưng và 11 xã trong vùng dự án tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân để nâng cao tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch; có phương án sản xuất, quản trị doanh nghiệp hiệu quả. Đồng thời, doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm các nhà đầu tư, các đối tác chiến lược để huy động các nguồn lực hợp pháp cho việc cung cấp nước sạch hiệu quả.

Bà Nguyễn Thị Thanh, Giám đốc Công ty TNHH Mai Thanh cho biết, sau hơn 8 năm đầu tư xây dựng và cung cấp nước sạch cho hàng chục ngàn hộ dân, trong đó nhiều hộ dân ở các xã vùng xa, khó khăn, số vốn đầu tư Công ty bỏ ra chiếm hơn 30% trong tổng mức đầu tư.

Do không nhận được các chính sách ưu đãi đầu tư theo quy định, nên doanh nghiệp hoạt động rất khó khăn. Công ty cũng đã nhiều lần đề nghị UBND tỉnh Nam Định và các cơ quan, ban, ngành quan tâm, tạo điều kiện để được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ theo quy định, nhưng đến nay vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng.

Theo lý giải của UBND tỉnh Nam Định, thời gian qua, tỉnh đã tập trung nguồn lực thực hiện xây dựng nông thôn mới và đầu tư xây dựng các công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh.

Mặt khác, năm 2019-2021, tỉnh Nam Định phải cân đối, bố trí nguồn ngân sách địa phương để hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn châu Phi, đại dịch Covid -19, nên chưa thể cân đối được nguồn lực để ban hành và thực hiện cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp và nông thôn theo Nghị định số 57/2018/NĐ-CP ngày 17/4/2018 của Chính phủ.

Chưa được hỗ trợ, lại bị cắt ưu đãi đầu tư

Nhà máy Nước sạch Phú Mỹ Tân của Công ty TNHH Mai Thanh thuộc đối tượng được miễn tiền thuê đất cho cả thời hạn thuê đất theo quy định của Chính phủ về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước và sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch.

Ngày 21/1/2021, Cục Thuế tỉnh Nam Định ban hành quyết định miễn tiền thuê đất cho TNHH Mai Thanh từ tháng 1/2021 đến hết tháng 9/2070, với số tiền hơn 17 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đến ngày 19/9/2022, cơ quan này đã thu hồi quyết định trên, với lý do: Căn cứ Công văn số 1456/SXD-QH ngày 30/8/2022 của Sở Xây dựng tỉnh Nam Định, tính đến thời điểm trên, đối với dự án của Công ty tại các xã Nghĩa Sơn, Nghĩa Lạc, Nghĩa Phong, Nghĩa Tân chưa được cấp giấy phép xây dựng.

Đây là nguyên nhân dẫn đến quyết định của Cục Thuế tỉnh Nam Định, khiến doanh nghiệp đang trong giai đoạn khó khăn, không những chưa nhận được các hỗ trợ theo quy định, mà còn bị “cắt” ưu đãi đầu tư, “gánh” thêm tiền chậm nộp.

Căn cứ của quyết định “cắt” ưu đãi được đưa ra là, theo quy định tại khoản 6, Điều 3, Nghị định 123/2017/NĐ-CP ngày 14/11/2017 của Chính phủ, thì dự án đầu tư của Công ty không đáp ứng các điều kiện để được miễn tiền thuê đất có nguyên nhân từ phía người sử dụng đất, do đó Công ty phải thực hiện hoàn trả ngân sách số tiền thuê đất đã được miễn và cộng thêm tiền chậm nộp tính trên số tiền thuê đất không được miễn.

Liên quan đến các tuyến ống cấp nước của Công ty Mai Thanh, UBND huyện Nghĩa Hưng khẳng định, doanh nghiệp đã xây dựng phù hợp với quy hoạch chung xây dựng các xã liên quan đã được UBND huyện phê duyệt. Thêm vào đó, khi xây dựng, Công ty Mai Thanh cũng không vi phạm pháp luật về đất đai.

Sau khi rà soát, xác định đường ống phù hợp với quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, nên Sở Xây dựng tỉnh Nam Định đã xác định, tuyến ống cấp nước của dự án thuộc trường hợp được miễn giấy phép xây dựng.

Ngoài ra, Sở Xây dựng tỉnh Nam Định cho biết, dự án của Công ty Mai Thanh tại các xã Nghĩa Sơn, Nghĩa Lạc, Nghĩa Phong, Nghĩa Tân thuộc trường hợp phải được Sở Xây dựng thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở, là cơ sở để được xem xét miễn giấy phép xây dựng, nhưng đến nay Công ty Mai Thanh chưa trình Sở Xây dựng thẩm định.

Nam Định là một trong 2 tỉnh đầu tiên hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2019, sau gần 9 năm triển khai. Đối với tiêu chí nước sạch nông thôn mới, tỉnh cũng có nhiều văn bản chỉ đạo nâng cao tỷ lệ hộ dân nông thôn sử dụng nước sạch, đẩy nhanh việc thực hiện các dự án cấp nước sạch nông thôn trên địa bàn; đảm bảo và nâng cao chất lượng nước sạch cho nhân dân từ các công trình cấp nước tập trung.

Cơ quan này cũng khẳng định, theo trình bày của Công ty Mai Thanh là “chưa có đủ hồ sơ xây dựng được thẩm định để đưa đất các trạm tăng áp vào xây dựng”, tức là, Công ty chưa triển khai xây dựng các công trình, thì chưa vi phạm quy định về cấp giấy phép xây dựng.

Bà Nguyễn Thị Thanh, Giám đốc Công ty TNHH Mai Thanh cho biết, hoạt động xây dựng, vận hành, cung cấp nước sạch tới người dân của các nhà máy nước sạch nông thôn mới rất khó khăn, do đó đã có nhiều chủ trương, chính sách khuyến khích đầu tư, hỗ trợ từ Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương trong những năm qua. Vậy nhưng, tại tỉnh Nam Định, doanh nghiệp hầu như chưa được hỗ trợ về chính sách bù giá nước, hỗ trợ vốn đầu tư theo quy định, dù đây là dự án thuộc danh mục đặc biệt ưu đãi.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Thanh, việc Cục Thuế tỉnh Nam Định thu hồi quyết định miễn tiền thuê đất đối với Công ty Mai Thanh là “ép” doanh nghiệp vào đường cùng, chồng chất thêm khó khăn cho Công ty.

Lý giải về vấn đề trên, bà Thanh dẫn chứng: “Năm 2022, doanh nghiệp đã phải rất vất vả trong quá trình xin điều chỉnh chủ trương đầu tư, phải “ôm hồ sơ” đi giải trình các cấp của tỉnh Nam Định. Sau khi “hỏi ý kiến” các cơ quan liên quan, xác định doanh nghiệp không có vi phạm gì, hệ thống đường ống cung cấp nước sạch cũng phù hợp với quy hoạch, được nhân dân các xã của huyện Nghĩa Hưng đồng thuận.

Do chưa xây dựng, Công ty TNHH Mai Thanh đang trong quá trình xin điều chỉnh chủ trương đầu tư, chưa thể có hồ sơ để đề nghị thẩm định, chứ không phải “không có giấy phép xây dựng” như bị quy chụp, nhưng đã bị coi là vi phạm, bị thu hồi quyết định miễn tiền thuê đất - một chính sách hỗ trợ quan trọng của Nhà nước đối với doanh nghiệp nước sạch nông thôn mới”.

Huệ Nguyễn