Năm đột phá của hạ tầng giao thông

Đây không chỉ là những hoạt động kiến trúc hạ tầng rời rạc, mà còn là một cuộc tổng tiến công chiến lược nhằm tái cấu trúc lại hoàn toàn không gian sống và không gian kinh tế của TP, tạo nên một năm đột phá mãnh liệt nhất trong suốt chiều dài kiến thiết Thủ đô.

7 cây cầu chiến lược

Trao đổi với Kinh tế & Đô thị, Phó Giám đốc Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình giao thông TP Hà Nội Đặng Xuân Huấn cho biết, năm 2025 đánh dấu một năm đột phá rất mạnh mẽ của TP khi tập trung toàn lực đầu tư cho hạ tầng đô thị, trong đó có hạ tầng giao thông, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm 2025 và tạo đà tăng trưởng hai con số cho những năm tiếp theo. Nổi bật nhất là 7 công trình cầu qua sông Hồng đã được đồng loạt khởi công trong năm 2025 gồm: Tứ Liên, Ngọc Hồi, Vân Phúc, Thượng Cát, Trần Hưng Đạo, Mễ Sở, Hồng Hà. “Đây đều là những mảnh ghép chiến lược, kết nối đường bộ vượt sông Hồng, xóa nhòa khoảng cách hai bên bờ Nam - Bắc. Những cây cầu này vừa có tác dụng thúc đẩy đô thị hóa, phân bổ đồng đều mật độ dân cư, giảm áp lực giao thông cho khu vực trung tâm Thủ đô, vừa giảm tải cho các cầu hiện hữu, từng bước hoàn thiện quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội, quy hoạch phát triển GTVT Hà Nội, bảo đảm an ninh, quốc phòng cho Thủ đô và phát triển không gian đô thị hiện đại hai bên sông Hồng” - ông Đặng Xuân Huấn chia sẻ.

Các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công xây dựng cầu Thượng Cát bắc qua sông Hồng. Ảnh: VGP-TL

Ngay sau khi khởi công, các công trình đã được thi công gấp rút dưới sự chỉ đạo sát sao của Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội. Thông tin từ Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình giao thông TP Hà Nội cho biết, dự án cầu Tứ Liên và đường dẫn hai đầu cầu hiện đã tiếp nhận hơn 40% mặt bằng, đang tập trung vào đường găng 2 trụ tháp của cầu chính và thi công phạm vi hầm chui có mặt bằng. Dự án cầu Ngọc Hồi và đường dẫn hai đầu cầu đã tiếp nhận được gần 48% mặt bằng sạch, dự kiến hoàn thành toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) trong tháng 6/2026. Dự án án cầu Trần Hưng Đạo đã được bàn giao mặt bằng 2,7/35,15ha, đang gấp rút triển khai việc di dời công trình ngầm, nổi. Tương tự dự án cầu Thượng Cát dự kiến sẽ hoàn thành toàn bộ công tác GPMB trong tháng 6/2026; hiện đang chuẩn bị thi công các hạng mục chính. Dự án cầu Vân Phúc đã tiếp nhận khoảng 20% mặt bằng sạch; dự kiến hoàn thành toàn bộ công tác GPMB trong tháng 6/2026. Hai cầu Hồng Hà và cầu Mễ Sở thuộc tiểu dự án đầu tư công trong dự án thành phần 3: Đầu tư xây dựng đường cao tốc theo phương thức đối tác công tư - Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội, hiện đã bắt đầu triển khai đồng bộ với đoạn cao tốc đã lựa chọn được nhà đầu tư. Lãnh đạo Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình giao thông TP Hà Nội thông tin thêm, các công trình cầu được thi công trung bình từ 26 - 30 tháng và dự kiến hoàn thành muộn nhất vào đầu năm 2028.

Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Lê Trung Hiếu nhận định, Hà Nội đang tập trung đánh thức tiềm năng của sông Hồng. Những công trình biểu tượng như cầu Tứ Liên, Trần Hưng Đạo… không chỉ giải quyết nhu cầu giao thông mà còn mang sứ mệnh lịch sử: biến sông Hồng thành trục cảnh quan trung tâm của một đô thị hiện đại. Khi các cây cầu này hoàn thành trong giai đoạn 2026 - 2027, vùng đất phía Bắc sông Hồng sẽ thực sự vươn mình, tạo ra một hình thái đô thị xanh và văn minh hơn.

Tái cấu trúc với đường sắt đô thị

Bên cạnh 7 dự án cầu lớn vượt sông Hồng nêu trên, năm 2025, Hà Nội còn khởi công 4 dự án giao thông quy mô lớn khác là: tuyến đường sắt đô thị (ĐSĐT) số 2 Năm Thăng Long - Trần Hưng Đạo; tuyến ĐSĐT số 5 Văn Cao - Hòa Lạc; tuyến đường Mỹ Đình - Ba Sao - Bái Đính; đường nối sân bay Gia Bình với Thủ đô. Đây đều là những dự án cực kỳ quan trọng có vai trò tái cấu trúc không gian đô thị của Hà Nội.

Điều được giới chuyên gia đánh giá cao nhất là các dự án ĐSĐT xưa nay vốn nổi tiếng phức tạp, khó khăn đã được tháo gỡ những vướng mắc cố hữu, đẩy nhanh tối đa tốc độ chuẩn bị đầu tư. Hai tuyến ĐSĐT khởi công trong năm 2025 là minh chứng mạnh mẽ cho quyết tâm chính trị rất cao của chính quyền cũng như Nhân dân TP Hà Nội, sớm hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông, đưa Thủ đô cất cánh từ đường băng kiến tạo.

Hai dự án đường Mỹ Đình - Ba Sao - Bái Đính; đường nối sân bay Gia Bình với Thủ đô cũng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, mở ra không gian phát triển về phía Nam và phía Bắc của Thủ đô, tăng cường tính liên kết với các địa phương lân cận, nhất là tỉnh Bắc Ninh với một sân bay quốc tế đủ năng lực san sẻ gánh nặng với sân bay quốc tế Nội Bài. Khi sân bay Gia Bình và tuyến đường nối với Thủ đô đi vào hoạt động, cùng với sân bay thứ hai của Hà Nội (đang được nghiên cứu quy hoạch), TP sẽ có một hệ thống hạ tầng giao thông toàn diện, phát triển đồng đều với cả đường bộ, ĐSĐT, đường không, đường sắt tốc độ cao.

Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Lê Trung Hiếu nhận định: “Hà Nội đang đứng trước một ngưỡng cửa lịch sử, thời điểm mà giới quan sát gọi là bình minh của Kỷ nguyên vươn mình. Chúng ta chưa bao giờ thấy nhịp độ xây dựng và quy mô của các đại công trường trên địa bàn Thủ đô lại hối hả và đồng loạt như hiện nay. Đây không đơn thuần là những hoạt động kiến trúc hạ tầng rời rạc, mà là một cuộc tổng tiến công chiến lược nhằm tái cấu trúc lại hoàn toàn không gian sống và không gian kinh tế”.

Ngọc Hải