Năm học 2025-2026: Đột phá phát triển giáo dục

Hội nghị được kết nối trực tuyến tới các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Đồng chủ trì hội nghị có Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Nguyễn Kim Sơn… Tại điểm cầu ở các địa phương có lãnh đạo tỉnh ủy, UBND các tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương.

Kịp thời điều chỉnh phân cấp, phân quyền trong giáo dục

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn đánh giá nhờ sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp hiệu quả của các ban, bộ, ngành trung ương và các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân, đặc biệt là sự quyết tâm và trách nhiệm của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, sự cố gắng nỗ lực của học sinh, sinh viên, học viên, toàn ngành giáo dục đã hoàn thành kế hoạch năm học 2024-2025 với nhiều kết quả tích cực.

Học sinh lớp 1 tại TP HCM tựu trường vào ngày 20-8 .Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cũng thẳng thắn thừa nhận bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn hạn chế và thách thức như vấn đề thiếu giáo viên phổ biến ở nhiều địa phương, nhất là các môn học mới và các vùng khó khăn; chất lượng giáo dục nghề nghiệp và chất lượng giáo dục đại học chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu của thị trường lao động.

Báo cáo tham luận tại hội nghị, bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP HCM, cho biết địa phương luôn đặt việc phát triển giáo dục là mục tiêu hàng đầu. Các cơ chế, chính sách đặc thù trong lĩnh vực giáo dục luôn được ưu tiên ban hành. Việc hợp nhất Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu với TP HCM tạo thành một siêu đô thị mới đã đặt ra cho ngành GD-ĐT thành phố nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít thách thức. Cụ thể, địa giới hành chính rộng, đa dạng loại hình (nông thôn, thành thị, xã đảo, đặc khu…), tình trạng cơ sở vật chất chưa đồng đều ở các địa phương, đặc biệt là các vùng khó khăn, đông dân cư, vì thế cần tập trung nghiên cứu các giải pháp để bảo đảm chất lượng và điều kiện dạy học phù hợp với tình hình mới.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM, việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã đặt ra những yêu cầu mới đối với UBND cấp xã, đặc biệt là công chức phụ trách về giáo dục ở các phòng văn hóa - xã hội. Thuận lợi của mô hình là chính quyền cấp xã hiểu rõ đặc điểm dân cư, điều kiện học tập và nhu cầu giáo dục tại địa phương, nên đưa ra quyết định, kế hoạch phù hợp và kịp thời. Tuy nhiên, qua rà soát thực trạng, hiện chỉ có khoảng 50% công chức mảng văn hóa - xã hội trước đó đã công tác trong lĩnh vực giáo dục nên còn nhiều lúng túng khi tiếp cận nhiệm vụ quản lý giáo dục tại địa phương. Để khắc phục tình trạng này, nhằm hạn chế tối đa việc thiếu đồng bộ trong triển khai công tác giáo dục tại địa phương, TP HCM đã chỉ đạo Sở GD-ĐT chủ động tổ chức tập huấn cho lực lượng cán bộ, công chức mảng văn hóa - xã hội tại 168 phường, xã, đặc khu.

Bà Vũ Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, nhấn mạnh thành phố sẽ chỉ đạo ngành GD-ĐT và các địa phương chuẩn bị những điều kiện tốt nhất cho năm học mới. Tuy nhiên, với nhiều thay đổi về quản lý giáo dục khi triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, cùng với đó là Luật Nhà giáo có hiệu lực, Hà Nội đề nghị Chính phủ sớm ban hành các nghị định để triển khai.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho hay 2025-2026 là năm học đầu tiên triển khai các chủ trương mới của Đảng về giáo dục. Bộ Chính trị sẽ có một nghị quyết rất quan trọng về đột phá phát triển GD-ĐT. Vì vậy, ngành giáo dục phải tập trung xây dựng kế hoạch một cách cụ thể, chi tiết và khả thi, tập trung triển khai thực hiện. Bảo đảm chi ngân sách nhà nước cho GD-ĐT đạt tối thiểu 20%. Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát để kịp thời điều chỉnh việc phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực GD-ĐT, bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của mỗi chủ thể. Tập trung các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và cán bộ quản lý ở nhiều địa phương, nhất là giáo viên dạy các môn học mới.

Tám nội dung đột phá trong năm học mới

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định vai trò quan trọng của GD-ĐT và ghi nhận ngành giáo dục trong năm học vừa qua đã đạt được thành tích, thành tựu rất cơ bản. Những kết quả này được Thủ tướng tóm gọn trong 36 chữ: thể chế hoàn thiện, bộ máy tinh gọn, chất lượng nâng cao, kỳ thi chuyên nghiệp, giáo viên nâng tầm, hội nhập mở rộng, cơ sở khang trang, khoa học phát triển, tài năng nở sớm.

Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng cũng chỉ ra hạn chế, bất cập còn tồn tại, với 8 vấn đề, gói trong 32 chữ: chương trình bất cập, quy mô manh mún, ngành nghề không cân, đạo đức chưa cao, kỹ năng thiếu hụt, giáo viên chưa đủ, mạng lưới chưa thông, kinh phí thụ động.

Từ đó, Thủ tướng đề nghị lãnh đạo Bộ GD-ĐT, toàn thể ngành giáo dục tiếp tục tập trung quán triệt thực hiện hiệu quả quan điểm, định hướng chủ đạo: học sinh, sinh viên là trung tâm, chủ thể; thầy cô giáo là động lực; nhà trường là bệ đỡ; gia đình là điểm tựa; xã hội là nền tảng.

"Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ GD-ĐT đề ra phương châm: Kỷ cương - sáng tạo - đột phá - phát triển. Tôi tâm đắc với từ "đột phá". Đại hội cũng đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp cho nhiệm kỳ mới với 8 nội dung đột phá. Đây là những nội dung đúng và trúng. Đề nghị các đồng chí quán triệt thực hiện nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả trong toàn ngành" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, Thủ tướng cho rằng phải tập trung chuyển đổi trạng thái, nhiệm vụ ngành GD-ĐT thành nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn xã hội; tiếp tục chuyển từ trang bị kiến thức sang phát triển năng lực toàn diện của người học.

Mọi tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận, giải quyết các vấn đề của GD-ĐT phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa; theo hướng mọi công dân phải được tiếp cận bình đẳng với GD-ĐT, nhất là người yếu thế, ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng dân tộc thiểu số. Cần xây dựng chương trình, giáo trình tiên tiến, hiện đại, thực tế hơn nữa. Học phải đi đôi với hành; học thật, thi thật, nhân tài thật… Tập trung chuẩn bị chu đáo điều kiện cho năm học mới, trong đó có lễ khai giảng trang trọng, ấm cúng, gọn gàng, hiệu quả, vui tươi.

Phát biểu kết thúc hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn bày tỏ cảm ơn tới Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao tới lĩnh vực GD-ĐT. Trước thềm năm học mới 2025-2026, ngành GD-ĐT sẽ tập trung phát huy "36 chữ vàng", lưu tâm "32 chữ bạc", phát huy 9 nhóm, lưu ý 8 phần, khắc phục 3 thiếu, thực hiện đột phá chuyển trạng thái, làm tốt 10 nhóm nhiệm vụ cụ thể và nhiều nhóm nhiệm vụ trọng tâm.

Yến Anh