Nấm linh chi - thuốc bổ khí dưỡng âm, bổ tâm an thần

Trong Bản thảo cương mục xếp linh chi là thuốc quý có tác dụng bảo vệ gan, giải độc, cường tâm, kiện não, tiêu đờm, ích vị, lợi niệu. Gần đây, các nhà khoa học xác định nấm linh chi còn có tác dụng phòng chống ung thư, chống lão hóa và tăng tuổi thọ.

Nấm linh chi còn có tên tiên thảo, nấm trường thọ, vạn niên nhung, linh thảo, tam tú... Tên khoa học: Ganoderma lucidum Karst., họ nấm lim (Ganodermataceae). Về thành phần hoạt chất, nấm linh chi có các sterol, protein hòa tan, nhiều acid amin, enzym, đường, alkan, acid béo, các triterpen, polysaccharid và các nguyên tố vi lượng.

Theo Đông y, nấm linh chi vị nhạt, tính bình; vào 5 tạng: tâm, can, tỳ, phế, thận.

Tác dụng bổ khí dưỡng âm, bổ tâm an thần, cố thể kiện thân (bảo vệ và tăng cường sức khỏe). Trị suy nhược thần kinh, đau đầu chóng mặt, hồi hộp, tim đập nhanh, mất ngủ quên lẫn, ù tai điếc tai, đau lưng mỏi gối, hen suyễn, viêm khí phế quản, viêm gan, tăng huyết áp, bệnh mạch vành, mỡ máu cao, giảm bạch cầu, đái tháo đường; người cao tuổi cơ thể suy nhược, mệt mỏi, tiêu hóa kém...

Liều dùng 8-15g, bằng cách nấu hãm, ngâm rượu.

Trà linh chi trị suy nhược thần kinh, đau đầu chóng mặt, hồi hộp mất ngủ, suy giảm trí nhớ.

Một số bài thuốc và món ăn thuốc có linh chi

Trà linh chi: linh chi 9g thái lát mỏng, nấu hãm uống như nước trà. Dùng tốt cho người suy nhược thần kinh, đau đầu chóng mặt, hồi hộp mất ngủ, suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi, người bị yếu mệt do bệnh lâu ngày.

Hoặc: linh chi 9g, lá vông 12g, lá sen 12g, cúc hoa 10g. Sắc hoặc pha hãm. Uống trong ngày. Trị mất ngủ suy nhược thần kinh.

Nước sắc linh chi trần bì bách hợp: linh chi 10g, bách hợp 10g, trần bì 8g. Sắc nước hoặc pha hãm, chia nhiều lần uống trong ngày. Dùng tốt cho người viêm khí phế quản, hen suyễn, ho gà.

Nước sắc linh chi tang thầm long nhãn: linh chi 10g, tang thầm 10g, long nhãn 10g. Sắc hoặc pha hãm. Uống trong ngày. Trị mất ngủ suy nhược thần kinh.

Linh chi tán: linh chi rang, sấy khô tán bột. Mỗi lần uống 3g, chiêu bằng nước trà hoa cúc. Dùng tốt cho người viêm gan cấp và mạn, đau quặn vùng gan mật.

Rượu linh chi: linh chi 100g, rượu trắng 500ml. Linh chi rửa sạch thái lát, ngâm với rượu, sau 7-10 ngày là dùng được. Ngày uống 2 lần (sáng, tối), mỗi lần 15ml. Dùng tốt cho người suy nhược cơ thể, ăn kém, ít ngủ, quên lẫn...

Gà hầm linh chi: gà 1 con, linh chi 10-15g. Gà làm sạch bỏ ruột; linh chi thái nghiền vụn gói vải xô cho trong bụng gà, hầm cách thủy, gà chín lấy bỏ bã thuốc, thêm gia vị, chia ăn nhiều lần trong ngày. Dùng tốt cho phụ nữ sau đẻ suy nhược, người sau bệnh nặng dài ngày, bà mẹ nuôi con ít sữa, người cao tuổi.

Kiêng kỵ: người bị cảm cúm, sốt nóng mới khởi phát không dùng.

BS. Phương Thảo