Nam Mỹ ngày càng trở nên quan trọng đối với Đức và châu Âu

Tân Thủ tướng Đức Olaf Scholz. Ảnh: AFP/TTXVN

Thủ tướng Đức Olaf Scholz đang có chuyến thăm đầu tiên trên cương vị người đứng đầu Chính phủ Đức tới thăm ba quốc gia Mỹ Latinh là Argentina, Chile và Brazil. Theo tạp chí kinh tế Handelsblatt của Đức, chuyến thăm này cho thấy lục địa Nam Mỹ xa xôi ngày càng trở nên quan trọng đối với Đức và châu Âu.

Khi Thủ tướng Olaf Scholz đến Brazil ngày 30/1, các dấu vết thiệt hại sau vụ bạo loạn ủng hộ cựu Tổng thống Jair Bolsonaro vẫn còn rõ nét. Vụ bạo loạn cách đây gần ba tuần đã phá hủy rất nhiều thứ, nhiều đối tượng quá khích đã xông vào dinh thự Tổng thống, Tòa án tối cao và Quốc hội Brazil, gây nên cảnh hỗn loạn kinh hoàng.

Sau "cơn bão phá hoại", chuyến thăm cấp nhà nước của người đứng đầu Chính phủ Đức tới Brazil có thể được coi là một dấu hiệu rõ ràng về tình đoàn kết của Đức và châu Âu đối với nền dân chủ ở Brazil và tân Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva. Thủ tướng Đức muốn khôi phục quan hệ với Brazil sau những năm tháng "cơm không lành, canh không ngọt".

Chuyến công du này của Thủ tướng Scholz cho thấy Nam Mỹ đã trở nên ngày càng quan trọng với Đức và châu Âu trong bối cảnh tình hình chính trị toàn cầu đã thay đổi mạnh mẽ do cuộc xung đột tại Ukraine. Đây cũng là cơ hội để kinh tế Đức can dự nhiều hơn vào Nam Mỹ.

* Nam Mỹ là nhà cung cấp thực phẩm lớn

Với hệ thống trang trại ở Brazil và Argentina cũng như ở các quốc gia khác như Chile, Paraguay, Peru, Bolivia hay Colombia, Nam Mỹ đã vươn lên trở thành khu vực xuất khẩu nông sản hết sức quan trọng của thế giới, theo báo cáo của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO). Trong danh sách các nhà xuất khẩu nông sản lớn nhất thế giới, Brazil đứng ở vị trí thứ ba, chỉ sau Mỹ và EU, trong khi Argentina đứng thứ 10.

Khu vực này xuất khẩu lương thực, thực phẩm cho toàn thế giới, trong đó nhiều nhất là sang châu Á. Tuy nhiên thời gian qua, xuất khẩu nông sản, ví dụ từ Brazil - nước xuất khẩu nông sản lớn nhất khu vực, sang châu Âu đang tăng nhanh hơn so với sang Trung Quốc - thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Brazil.

Theo số liệu của Bộ Phát triển Kinh tế Brazil, trong năm 2022, lượng thực phẩm châu Âu nhập khẩu từ nước này tăng 40% so với năm trước đó. Theo ngân hàng đầu tư JP Morgan, có rất ít nhà sản xuất trên thế giới có năng lực cung cấp sản phẩm đến toàn thế giới mà không bị phụ thuộc vào một khách hàng nào.

Sản lượng ngũ cốc Brazil có thể tiếp tục phá kỷ lục. Ảnh: mercopress

* Khu vực cung cấp nguyên liệu thô quan trọng của thế giới

Cùng với thực phẩm, nhiều quốc gia Nam Mỹ là nhà cung cấp nguyên liệu thô quan trọng cho các ngành công nghiệp trên toàn cầu. Có thể kể tới như quặng sắt và bauxite từ Brazil, đồng từ Chile và Peru, lithium từ Argentina và Chile...

Ngoài các nguyên liệu đặc trưng trên, các quốc gia khu vực này còn có rất nhiều loại nguyên liệu thô quan trọng khác. Ví dụ tại Brazil, theo Cơ quan nguyên liệu thô của Đức, ngoài quặng sắt, bauxite và niobi, Brazil còn có nhiều kim loại đặc biệt và khoáng chất công nghiệp cần thiết cho sự phát triển của các công nghệ tương lai trong lĩnh vực năng lượng hay ô tô điện.

Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ gần đây đã ước tính rằng Brazil có trữ lượng lớn nickel, thiếc, tantal, vanadi, đồng và than chì. Tiềm năng về cobalt, lithium và đất hiếm cũng rất lớn. Cơ quan này cũng cho biết gần 2/3 trữ lượng lithium của thế giới nằm ở các vùng của Bolivia, Argentina và Chile, khiến khu vực này trở thành nơi cung cấp nguyên liệu thô lithium hàng đầu thế giới.

* Nam Mỹ với tư cách là nhà cung cấp năng lượng và hydro xanh

Quá trình chuyển đổi năng lượng và nhu cầu ngày càng cao về năng lượng tái tạo khiến Nam Mỹ trở thành nhà cung cấp năng lượng và địa điểm đầu tư hấp dẫn cho các doanh nghiệp sử dụng nhiên liệu sạch, đặc biệt là Chile và Uruguay.

Theo bà Cornelia Sonnenberg, lãnh đạo Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức tại Chile, hiện Chile có khoảng 30 dự án sử dụng hydro xanh công nghiệp. Nước này đặt mục tiêu trở thành một trong những nhà sản xuất hydro xanh cạnh tranh nhất trên thế giới vào năm 2030.

Brazil cũng dần trở thành nhà cung cấp năng lượng được tạo ra một cách bền vững. Theo đánh giá của Phòng thương mại và công nghiệp Đức tại Brazil, Brazil là một trong những quốc gia có tỷ trọng năng lượng tái tạo lớn nhất thế giới.

Tại đây, hầu hết điện năng được sản xuất tại các nhà máy thủy điện, trang trại điện Mặt Trời hoặc điện gió. Ngoài ra còn có điện sinh khối từ các nhà máy đường và khí methan từ nông nghiệp. Điều này khiến Brazil có cơ hội lớn trở thành nhà cung cấp hydro xanh trong tương lai.

* Bất chấp khủng hoảng, các tập đoàn nước ngoài ồ ạt đầu tư vào khu vực Nam Mỹ

Các tập đoàn nước ngoài là những đối tượng đầu tiên nhận ra tầm quan trọng chiến lược của Nam Mỹ và đang tích cực đầu tư vào khu vực này, trong đó Brazil là quốc gia hấp dẫn nhất. Bất chấp tăng trưởng kinh tế yếu trong một thập kỷ qua, Brazil vẫn thu hút rất nhiều vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Năm 2021, lượng vốn đầu tư trực tiếp đổ vào Brazil chỉ đứng sau Mỹ, Trung Quốc, Hong Kong (Trung Quốc) và Canada.

Ngân hàng JP Morgan dự báo lượng vốn đầu tư vào Brazil trong năm nay sẽ tăng 10%. Theo chuyên gia Ivan Kleimann từ São Paulo, so với các thị trường mới nổi khác, Brazil ít gặp rủi ro địa chính trị hơn và cũng được coi là một nền dân chủ mạnh với các thể chế vững chắc, do đó thu hút được nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Các quốc gia Nam Mỹ khác cũng tương tự.

* Nhiều nền dân chủ của Nam Mỹ giữ được sự ổn định đáng ngạc nhiên

Cùng với Tây Âu và Bắc Mỹ, Mỹ Latinh là khu vực có tỷ lệ dân số sống trong các nền dân chủ cao nhất thế giới. Theo chỉ số dân chủ của tổ chức Economist Intelligence Unit (EIU), khoảng 80% trong tổng số 664 triệu người thuộc khu vực này sống trong các nền dân chủ.

Trong bối cảnh sự phân cực chính trị trên thế giới ngày càng tăng, tỷ lệ dân chủ cao ở Nam Mỹ khiến khu vực này trở nên hấp dẫn hơn với tư cách là một đối tác. Tuy nhiên ở chiều ngược lại, các quốc gia Nam Mỹ cũng có sự lựa chọn đa dạng hơn. Châu Âu là một trong số các đối tác nhưng không phải là đối tác quan trọng nhất của Brazil và các quốc gia trong khu vực này. Mỹ và Trung Quốc mới là các quốc gia được coi là quan trọng nhất, được hầu hết các chính phủ Nam Mỹ ưu tiên.

Hiện tại, Trung Quốc đang rất tích cực triển khai các khoản đầu tư và các kênh quan hệ chính trị với Brazil và Nam Mỹ từ sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Mỹ, đối thủ chính của Trung Quốc, cũng ngày càng chú ý nhiều hơn đến "khu vực sân sau" của họ, theo cách mà Washington đã không thể hiện trong nhiều thập kỷ qua. Điều này ngày càng gây áp lực lớn hơn cho EU./.

Vũ Tùng (P/v TTXVN tại Berlin)