Nậm Ngặt mây trắng

Vời vợi những điểm cao

Sau cơn mưa đêm tầm tã, sáng sớm ở địa đầu Tổ quốc, đoàn công tác Bộ Tư lệnh CSCĐ cùng đại diện lãnh đạo các phòng trực thuộc Công an tỉnh Tuyên Quang đã có mặt tại xã biên giới Thanh Thủy, Tuyên Quang. Xe ôtô bẻ lái liên tục trên con đường ngoằn ngoèo đưa chúng tôi tiến dần lên điểm cao 468 ở thôn Nậm Ngặt để dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ. Đền thờ các anh hùng liệt sĩ mặt trận Vị Xuyên nằm ngay trên điểm cao này.

Đoàn công tác của Bộ Tư lệnh CSCĐ do Đại tá Đỗ Tiến Thùy làm trưởng đoàn dâng hương tại Cao điểm 468, xã Thanh Thủy, Tuyên Quang.

Đứng ở điểm cao 468, phóng tầm mắt ra xa có thể quan sát được các điểm cao còn lại của mặt trận Vị Xuyên. Vời vợi mà gần gũi, trầm mặc mà đau thương, bởi đó là nơi đã từng diễn ra những trận chiến đấu ác liệt của các cán bộ, chiến sĩ (CBCS) để bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc. Tại điểm cao 468, Trung tá Triệu Long Pú, người dân tộc Dao, là Phó trưởng Công an xã Thanh Thủy chỉ cho chúng tôi đỉnh núi cao sừng sững trước mặt: “Đỉnh núi cao nhất kia là đỉnh 1509, mỏm đá kia là nơi diễn ra cuộc chiến đấu ác liệt, bên cạnh là khe sâu, nơi các chiến sĩ hy sinh rất nhiều. Một trung đoàn bám đá chiến đấu bị hy sinh hết, không còn một ai”.

Trong giây phút linh thiêng, Đại tá Đỗ Tiến Thùy thắp nén hương thơm tưởng nhớ những liệt sĩ đã ngã xuống mảnh đất này. Những giọt nước mắt lặng lẽ rơi trong niềm xúc động. Đoàn công tác được ôn lại giai đoạn ác liệt trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên cương những năm 80 của thế kỷ trước. Nhiều địa danh, trận chiến tại vùng đất địa đầu Tổ quốc đã đi vào lịch sử như các điểm cao 1509, 468, 772, 685, Cô Ích, Bốn Hầm, “lò vôi thế kỷ”,... Các CBCS đã chiến đấu vô cùng dũng cảm, giành giật với kẻ thù từng tấc đất, mỏm đá. Có gần 1.200 CBCS đã ngã xuống nơi mặt trận Vị Xuyên, trong đó còn hơn một nửa số CBCS vẫn chưa tìm được hài cốt, còn đang nằm lại đâu đó trong các khe đá, thung sâu,...

Cựu chiến binh Hoàng Thế Cương là người góp sức xây đài hương tưởng nhớ các anh hùng, liệt sĩ ở điểm cao 468.

Sau lễ dâng hương, đoàn công tác đã tới nhà văn hóa thôn Giang Nam, xã Thanh Thủy để trao tặng 40 phần quà ý nghĩa cho các gia đình chính sách, người có công trên địa bàn xã. Đại tá Đỗ Tiến Thùy đã gặp gỡ, thăm hỏi ân cần các thương binh, đại diện gia đình chính sách có mặt tại hội trường. “Chúng tôi đến với mảnh đất linh thiêng này, xúc động và khắc ghi công ơn về những mất mát, hy sinh của thế hệ cha anh. Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc đã lùi vào quá khứ. Trong thời bình hôm nay, vẫn có những CBCS CAND bị thương, hy sinh trong khi làm nhiệm vụ để giữ bình yên cho nhân dân. Trước những mất mát đau thương, chúng tôi luôn xác định trách nhiệm phải nỗ lực hơn nữa để hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội để xứng đáng với sự hy sinh của các thế hệ đi trước, với đồng đội của chúng tôi ngã xuống hôm nay”, Đại tá Đỗ Tiến Thùy xúc động chia sẻ.

Nhận món quà ý nghĩa từ tay Đại tá Đỗ Tiến Thùy, cựu chiến binh Hoàng Thế Cương ở thôn 25, xã Vị Xuyên nghẹn ngào không nói lên lời. Ông từng là người lính chiến đấu tại nhiều mặt trận trên tuyến biên giới phía Bắc, trong đó có cao điểm 468. Theo lời ông Cương thì điểm cao 468 trước đây là một trong những chốt tiền tiêu, là sở chỉ huy của Sư đoàn 356, Quân khu 2. Đến cuối năm 1984 thì sở chỉ huy của sư đoàn được đưa vào điểm cao này để chỉ huy đánh cao điểm 685 trong chiến dịch vây, lấn, tấn, dũi của quân ta.

Trở về từ cuộc chiến, thương binh Hoàng Thế Cương mang theo nhiều vết thương trên khắp cơ thể, tiếp tục gắn bó với mảnh đất địa đầu, góp sức xây dựng vùng đất này vượt qua đau thương. Sau này, ông chuyển về Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Tuyên (cũ) làm Phó Ban Tác chiến.

Những nén nhang thơm tại Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên.

Ông Cương nhớ lại: “Cứ đến ngày giỗ trận 12/7, anh em cựu chiến binh chúng tôi lại cùng nhau lên bãi đất hình yên ngựa, nơi điểm cao 468, chặt lá trải ra để bày đồ lễ, vái vọng sang cao điểm 685, 772. Cùng chúng tôi lên điểm cao còn có nhiều thân nhân gia đình liệt sĩ cả nước đi tìm mộ phần con em mình. Họ dò tìm từng bia mộ, nước mắt thấm nặng cả nghĩa trang Vị Xuyên. Tìm không thấy con em mình, họ lại cùng chúng tôi lên điểm cao 468, cúi đầu vái vọng, mắt ngấn lệ, hướng về những điểm cao vời vợi. Bởi, họ biết con em họ đang yên nghỉ đâu đó ở khoảng trời này. Nhìn cảnh ấy, chúng tôi bùi ngùi, đau xót và nhen lên ý tưởng xây dựng đài hương để các đồng đội hy sinh chưa lấy được hài cốt có nơi đi về. Chúng tôi cùng ban biên lạc cựu chiến binh bắt tay vào thực hiện, đến ngày 23/11/2013, đài hương ở điểm cao 468 được khánh thành.

Ngày 14/7/2014, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã gặp mặt 87 cựu chiến binh F338 tại Phủ Chủ tịch. Các cựu chiến binh đã đề đạt nguyện vọng xây dựng đài tưởng niệm anh hùng, liệt sĩ và được Chủ tịch nước đồng ý. Chính quyền và nhân dân tỉnh Hà Giang (cũ) đã tôn tạo đài hương 468 và xây dựng đền thờ tưởng niệm hướng Tây sông Lô - mặt trận Vị Xuyên. Nay đã ở tuổi thất thập, vượt qua những cơn đau lúc trái gió trở trời, hằng năm người thương binh già Hoàng Thế Cương vẫn đều đặn trở lại điểm cao 468 và nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên để thắp nén tâm nhang tưởng nhớ đồng đội đã ngã xuống.

Thành lũy tuổi đôi mươi

Rời xã Thanh Thủy, đoàn tiếp tục di chuyển đến nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên. Nghĩa trang nằm cạnh quốc lộ 2, thuộc địa phận xã Vị Xuyên, tỉnh Tuyên Quang, nằm tựa lưng vào dãy núi Tây Côn Lĩnh, phía trước hướng ra dòng sông Lô lịch sử. Đoàn công tác đã kính cẩn nghiêng mình nơi đài Tổ quốc ghi công sừng sững như 3 nén hương trầm với 7 vòng khói hương tri ân, cũng tựa dáng hình của 3 cây súng giá vào nhau khi các CBCS đang tạm nghỉ trên chiến trường.

Đại tá Đỗ Tiến Thùy cùng đoàn công tác trao quà cho các gia đình chính sách, người có công trên địa bàn xã Thanh Thủy, Tuyên Quang.

Di chuyển tới trụ sở Công an xã Vị Xuyên, đoàn công tác đã tặng quà cho 60 gia đình chính sách, người có công, thể hiện tình cảm, sự quan tâm, tri ân của CBCS Bộ Tư lệnh CSCĐ đối với những đóng góp, hy sinh to lớn của các thế hệ cha anh đi trước. Ai cũng xúc động khi được nghe kể về liệt sĩ Nguyễn Viết Ninh.

Tháng 9/1980, chàng trai Nguyễn Viết Ninh, sinh năm 1962, dân tộc Mường, quê ở xã Minh Hòa, huyện Yên Lập, tỉnh Vĩnh Phú (nay là tỉnh Phú Thọ) lên đường nhập ngũ. Trong đợt chiến đấu bảo vệ mỏm E5 của điểm cao 685 từ ngày 12 đến ngày 18/1/1985, anh là Trung đội trưởng Trung đội 2 thuộc Đại đội 5, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 876, Sư đoàn 356, Quân khu 2 đã chỉ huy trung đội chiến đấu dũng cảm, mưu trí. Dù khó khăn ác liệt thế nào, địch đông gấp nhiều lần, có hỏa lực mạnh, anh vẫn bình tĩnh, xông xáo đi đầu đơn vị trong các lần phản kích tiêu diệt địch.

Trong những ngày ấy, dù đã 3 lần bị thương rất nặng vào chân, tay, bụng và ngực nhưng anh vẫn quyết ở lại chỉ huy đơn vị chiến đấu đánh lui nhiều đợt tiến công của địch. Đến khoảng 17 giờ ngày 18/1/1985, quân địch tiếp tục mở đợt tấn công, lúc này trên điểm cao, quân ta thương vong lớn. Trung đội trưởng Nguyễn Viết Ninh đã vận hành máy điện đàm liên lạc sở chỉ huy sư đoàn tại điểm cao 468: “Xin mưa, xin mưa lên đỉnh E5”. Chỉ huy Trung đoàn nuốt nước mắt hạ lệnh bắn pháo trùm lên trận địa. Trận đánh đó quân ta giữ được trận địa phòng ngự, nhưng anh Nguyễn Viết Ninh và đồng đội đã anh dũng hy sinh. Dòng chữ “Sống bám đá chiến đấu, chết hóa đá, thành bất tử” mà anh khắc trên báng súng đã trở thành lời thề trong tâm khảm của CBCS trên toàn mặt trận Vị Xuyên thời đó.

Trung đội trưởng Nguyễn Viết Ninh đã được tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba, được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân ngày 29/8/1985. Hiện nay, khẩu súng AK của anh được lưu giữ trong Bảo tàng Quân khu 2.

Ở vùng đất cực Bắc của Tổ quốc, có một ngày đặc biệt, ngày 12/7, là ngày giỗ trận. Ngày này, 593 CBCS đã ngã xuống trong cuộc chiến khốc liệt để bảo vệ từng tấc đất. Xương thịt của các anh tan chảy, thấm vào lòng đất mẹ. Ngày này được chọn là lễ giỗ cho tất cả CBCS hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ, người trẻ nhất hy sinh ở mặt trận năm đó mới 16 tuổi, tạo nên thành lũy tuổi đôi mươi nơi biên cương phên giậu của Tổ quốc.

Trung tá Triệu Long Pú - Phó trưởng Công an xã Thanh Thủy giới thiệu với đoàn công tác về các điểm cao mặt trận Vị Xuyên.

Đại tá Đỗ Tiến Thùy bày tỏ: “Tại mảnh đất linh thiêng, hồn thiêng của các anh đã hòa vào núi sông, cây cỏ, bờ cõi nước nhà, đổi lấy bình yên và sự hồi sinh phát triển hôm nay. Sự hy sinh quên mình vì đất nước, vì nhân dân của cha anh đi trước là nền tảng vững chắc để các thế hệ CBCS CSCĐ hôm nay viết tiếp trang sử vẻ vang, vượt mọi khó khăn để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao”.

Hành trình tri ân của đoàn công tác Bộ Tư lệnh CSCĐ là hoạt động thiết thực góp phần động viên, chia sẻ khó khăn, tiếp thêm nghị lực cho các gia đình chính sách, người có công nơi biên cương Tổ quốc vươn lên trong cuộc sống. Đây cũng là dịp tăng cường tình đoàn kết, gắn bó giữa Bộ Tư lệnh CSCĐ với Công an tỉnh Tuyên Quang và nhân dân địa phương; là hoạt động thiết thực hướng tới kỉ niệm 80 năm Ngày Truyền thống CAND, 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, 80 năm Ngày Quốc khánh 2/9.

Huyền Châm