Năm nhuận Âm lịch nên cúng giỗ tháng nào?

Theo Lịch vạn niên, năm 2025 là năm nhuận tháng Sáu Âm lịch. Tháng Sáu nhuận bắt đầu từ ngày 25/7/2025 Dương lịch (tức mùng 1/6 Âm lịch) và kết thúc ngày 22/8/2025 Dương lịch (tức 29/6 Âm lịch).

Về bản chất, tháng nhuận là kết quả của phương pháp điều chỉnh thời gian trong Âm lịch. Do một năm âm thường ngắn hơn năm dương khoảng 11 ngày, sau khoảng 2 – 3 năm, lịch sẽ bị lệch đáng kể so với chu kỳ thời tiết. Vì vậy, người xưa đặt thêm tháng nhuận để cân đối.

Không ít người đặt câu hỏi, nếu trong gia đình có ngày giỗ, nghi lễ hay sự kiện quan trọng rơi vào thời điểm này thì nên tổ chức vào tháng chính hay tháng nhuận?

Năm nhuận cúng giỗ tháng nào?

Trong dân gian, nhiều người vẫn cho rằng tháng nhuận là “dư ra”, không nên chọn để làm các việc trọng đại như cưới hỏi, động thổ, khai trương. Tuy nhiên, quan niệm này không có cơ sở khoa học.

(Ảnh: Hanoifreeprivatetourguide)

Các chuyên gia văn hóa cho rằng khi tổ chức nghi lễ liên quan đến giỗ chạp, cần phân biệt rõ:

- Lễ cúng theo năm (giỗ tổ tiên, ông bà, cha mẹ): Nên chọn tháng chính để làm giỗ, bởi các năm khác không có tháng nhuận. Điều này giúp duy trì sự nhất quán trong dòng thời gian, dễ ghi nhớ và thuận tiện cho con cháu sau này. Ví dụ, năm 2025 có tháng Sáu nhuận, nếu gia đình có giỗ vào tháng Sáu thì nên cúng vào tháng Sáu chính, không phải tháng Sáu nhuận.

- Lễ cúng theo ngày (đầy tháng, 49 ngày, 100 ngày): Những nghi lễ này chỉ cần căn cứ theo số ngày, không phụ thuộc vào tháng chính hay tháng nhuận. Ví dụ: Em bé sinh ngày mùng 1/6 Âm lịch (tháng Sáu chính) thì đến mùng 1/6 nhuận sẽ tròn một tháng. Gia đình vẫn có thể cúng đầy tháng vào ngày này mà không có gì bất thường.

- Cúng tuần tiết: Các lễ như 49 ngày, 100 ngày đều tính trực tiếp từ ngày mất, cứ đủ số ngày thì làm lễ, không phân biệt tháng nhuận hay tháng chính.

Lễ cúng tính theo năm thì nên căn cứ vào tháng chính để thực hiện. (Ảnh: Nhật Thùy)

Có nên kiêng kỵ gì trong tháng nhuận?

Nhiều người cho rằng tháng nhuận nên hạn chế các công việc quan trọng. Nhưng đây chỉ là tục kiêng dân gian, không có căn cứ khoa học. Tháng nhuận không phải tháng “dư thừa” hay “không may mắn”, mà chỉ là một cách tính toán thời gian để lịch Âm không bị lệch với mùa vụ, thời tiết.

Thực tế, năm nhuận không ảnh hưởng đến việc chọn ngày tốt xấu trong phong tục cưới hỏi, động thổ, khai trương hay xây sửa nhà cửa. Quan trọng vẫn là chọn ngày phù hợp với nhu cầu, hoàn cảnh của từng gia đình, thay vì lo ngại tháng nhuận.

Nếu nhìn ở khía cạnh tích cực, tháng nhuận có thể coi là khoảng “thời gian dư dả” để con người sắp xếp công việc, nghỉ ngơi hoặc tiến hành những dự định còn dang dở.

Với các nghi lễ truyền thống, việc giữ sự thống nhất trong cách tính thời gian mới là quan trọng nhất. Việc cúng giỗ vào tháng chính giúp con cháu dễ duy trì tập quán qua nhiều đời, không gây nhầm lẫn. Còn những nghi lễ ngắn hạn như đầy tháng, 49 ngày, 100 ngày… thì vẫn nên thực hiện theo đúng mốc thời gian đã định, dù rơi vào tháng nhuận hay không.

Hiểu đúng về tháng nhuận sẽ giúp chúng ta duy trì các giá trị truyền thống một cách hợp lý, vừa tôn trọng văn hóa, vừa tránh những nỗi lo không cần thiết.

Nhật Thùy (Tổng hợp)