Nam Phi bắt được tín hiệu vô tuyến từ quá khứ 11 tỉ năm trước

FRB 20240304B là một "chớp sóng vô tuyến", dạng tín hiệu vô tuyến chỉ kéo dài trong vài phần ngàn giây nhưng mang năng lượng khổng lồ, đủ sức vượt qua hàng tỉ năm ánh sáng để đến được Trái Đất.

Tín hiệu vô tuyến này đã được phát hiện bởi mảng kính viễn vọng vô tuyến MeerKAT của Nam Phi và vừa được xác định là chớp sóng vô tuyến cổ xưa nhất mà nhân loại từng biết đến.

Thiên hà mà tín hiệu vô tuyến cổ xưa FRB 20240304B bắt nguồn - Ảnh: MEERKAT

Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Manisha Caleb từ Đại học Sydney (Úc) đã tính toán tuổi đời của FRB 20240304B dựa trên độ dịch chuyển đỏ của nó và cho thấy tín hiệu này được phát ra gần 11 tỉ năm trước, khi vũ trụ chỉ khoảng 3 tỉ tuổi.

Dịch chuyển đỏ một hiện tượng vật lý, trong đó ánh sáng phát ra từ một vật thể đang di chuyển ra xa người quan sát - trong trường hợp này là do sự giãn nở của vũ trụ - sẽ bị đỏ hơn, khi ánh sáng từ nó dịch chuyển về phía đỏ của quang phổ.

Theo Science Alert, các tác giả cũng đã truy tìm được nguồn gốc của tín hiệu cổ xưa này: Một thiên hà khối lượng thấp, bị "vón cục", trẻ tuổi và vẫn đang hình thành sao.

Điều này cho thấy tín hiệu vô tuyến này có thể bắt nguồn từ một loại sao neutron (xác chết sao khổng lồ) có từ tính cao gọi là sao từ, và ngôi sao từ này cũng chỉ mới được hình thành.

Việc nắm bắt được FRB 20240304B là một kỷ lục mới, bởi các chớp sóng vô tuyến lâu đời nhất từng được ghi nhận cũng chỉ khoảng một nửa độ tuổi của vũ trụ.

Tín hiệu này cũng là cơ hội vàng để nhân loại nhìn vào quá khứ. Không chỉ tiết lộ về thiên hà chủ, nó còn đem lại thông tin về các cấu trúc khác nhau mà nó đã đi qua, mỗi cấu trúc để lại dấu ấn riêng trên tín hiệu.

Anh Thư