Nam Phi: Hội nghị G20 là thắng lợi của chủ nghĩa đa phương
Hội nghị thượng đỉnh G20 đầu tiên được tổ chức tại châu Phi đã khép lại với sự vắng mặt gây chú ý của Mỹ, quốc gia sẽ giữ chức chủ tịch luân phiên của khối vào năm tới. Tuy nhiên, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa khẳng định hội nghị vẫn là 'một thắng lợi của chủ nghĩa đa phương' và đánh dấu cam kết mới của các nền kinh tế lớn đối với hợp tác toàn cầu.
Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nam Phi ngày 23/11/2025. Ảnh: @PresidencyZA
Tại lễ bế mạc ngày 23/11, Tổng thống Ramaphosa dùng búa gỗ theo truyền thống G20 để tuyên bố kết thúc hội nghị, trong khi không có đại diện Mỹ nào hiện diện để nhận quyền chủ tịch luân phiên. Mặc dù vậy tổng thống Nam Phi nói: “Tuyên bố chung cho thấy những mục tiêu chung của chúng ta quan trọng hơn những khác biệt”.
Mỹ đã tẩy chay Hội nghị tại Johannesburg với cáo buộc rằng chính phủ Nam Phi đối xử không công bằng với với cộng đồng người da trắng ở Nam Phi. Các cáo buộc này đã bị bác bỏ rộng rãi, nhưng Washington vẫn kiên quyết không tham dự. Nhà Trắng sau đó đề xuất cử một quan chức đại sứ quán tiếp nhận ghế chủ tịch G20, song Nam Phi từ chối vì cho rằng điều này vi phạm nghi thức ngoại giao.
Hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 tại Johannesburg, Nam Phi phá vỡ tiền lệ khi thông qua tuyên bố chung ngay trong ngày họp đầu tiên 22.11. Ảnh: VCG
Trước đó, Hội nghị tại Johannesburg đã phá vỡ tiền lệ khi thông qua tuyên bố chung ngay trong ngày họp đầu tiên. Văn kiện 122 điểm này được đánh giá là một chiến thắng ngoại giao của Nam Phi trong bối cảnh Mỹ phản đối chương trình nghị sự tập trung vào biến đổi khí hậu và bất bình đẳng tài chính toàn cầu. Ngoại trừ Mỹ và Argentina, các nước G20 khác gồm Trung Quốc, Nga, Pháp, Đức, Anh, Nhật Bản và Canada đều ủng hộ tuyên bố, trong đó kêu gọi cộng đồng quốc tế chú ý hơn đến các vấn đề ảnh hưởng trực tiếp tới các nước nghèo: hỗ trợ tài chính sau thảm họa khí hậu, giảm gánh nặng nợ và hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng xanh.
Tổng thống Nam Phi nhấn mạnh, bản tuyên bố chung cho thấy, các “mục tiêu chung vượt qua khác biệt” giữa các nhà lãnh đạo thế giới; đồng thời, phản ánh nỗ lực của Nam Phi với tư cách chủ nhà trong việc thúc đẩy giải quyết một loạt thách thức toàn cầu.
Hội nghị diễn ra trong bối cảnh căng thẳng về cuộc xung đột Nga - Ukraine đang chia rẽ liên minh xuyên Đại Tây Dương và sau Hội nghị Khí hậu COP30 tại Brazil, nơi các quốc gia sản xuất và tiêu thụ nhiều dầu mỏ ngăn chặn việc đề cập đến nhiên liệu hóa thạch trong tuyên bố cuối cùng. Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva ngày 23/11 cho biết cả hội nghị G20 lẫn COP30 đều cho thấy chủ nghĩa đa phương vẫn đang rất sống động.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết: “Cuộc họp đầu tiên tại lục địa châu Phi đánh dấu một cột mốc quan trọng”, nhưng cũng nói thêm rằng khối này “đang đấu tranh để có một tiêu chuẩn chung về các cuộc khủng hoảng địa chính trị”.
Bất chấp sự vắng mặt của Mỹ, lần đầu tiên trong lịch sử diễn đàn này, hội nghị G20 tại Johannesburg vẫn được đánh giá là bước tiến quan trọng cho các nước đang phát triển khi họ tìm cách tạo tiếng nói mạnh mẽ hơn trong các diễn đàn kinh tế toàn cầu.
