Năm thiên tai bão lũ lịch sử, thị trường hoa Tết sẽ diễn biến thế nào?

Thiên tai mưa lũ khiến cây cảnh truyền thống dịp Tết sẽ khan hiếm

Tết 2026 được xem là mùa vụ khó khăn nhất của các nhà vườn cả ba miền trong nhiều năm trở lại đây. Những đợt mưa lũ, triều cường và hoàn lưu bão liên tiếp cuối năm 2025 đã khiến hàng loạt vùng trồng đào, quất trọng điểm như Nhật Tân, Quảng An, Phú Thượng (Hà Nội), Văn Giang (Hưng Yên), Hợp Tiến (Thanh Hóa), các vườn hoa Đà Lạt chìm trong nước nhiều ngày. Các nhà vườn cho biết nước ngập từ 2–3 m khiến rễ cây thối, nhiều diện tích "mất trắng".

Không chỉ miền Bắc, miền Nam cũng trải qua đợt triều cường nặng nề nhất trong nhiều năm, khiến nhiều vùng trồng mai vàng bị thiệt hại lớn. Tại xã Bình Lợi – một "thủ phủ mai vàng" của TP.HCM hàng trăm hecta mai bị ngập sâu, có vườn lên đến 12.000 gốc mai chìm trong nước. Dù nông dân nỗ lực bơm thoát nước ngày đêm, nhưng thực tế, rễ đã bị tổn thương, cây suy, nguy cơ nở hoa không đúng Tết rất cao.

Thiên tai mưa lũ năm 2025 tác động lớn đến thị trường hoa Tết.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, việc cây bị úng dài ngày sẽ làm "giảm sức sống, mất bộ rễ khỏe, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nở hoa đúng dịp". Do đó, nhà vườn phải tăng chi phí chăm sóc phục hồi, đẩy giá thành lên cao.

Nếu đào, mai, quất chịu thiệt hại nặng do mưa lũ, thì lan hồ điệp – trồng chủ yếu trong nhà kính tại Đà Lạt, Đồng Nai, Hà Tĩnh lại là mặt hàng tương đối "an toàn". Với quy trình kiểm soát nhiệt độ từ 20–22°C và độ ẩm ổn định, lan ít chịu tác động trực tiếp từ thời tiết cực đoan. Nhiều vườn lan đã chủ động đưa cây vào giai đoạn xử lý lạnh từ tháng 10 để kịp ra hoa đúng Tết. Nhờ vậy, nguồn lan hồ điệp năm nay ít bị gián đoạn như các dòng cây ngoài trời.

Ở phân khúc nhà ở đô thị, xu hướng cây mini - bonsai nhỏ - quất thần tài - đào cành nhỏ tiếp tục lên ngôi. Không gian sống hiện đại, đặc biệt tại chung cư, đòi hỏi cây vừa vặn, tán gọn, dễ chăm. Mặt hàng này cũng hợp với bán online, bởi vận chuyển dễ, ít hỏng, có thể đặt trước từ cuối tháng Chạp.

Khảo sát một số sàn thương mại điện tử cho thấy lượng tìm kiếm "lan hồ điệp Tết", "quất bonsai mini", "mai mini để bàn" tăng so với cùng kỳ năm trước. Nhiều shop nhận đơn từ tháng 11 và cam kết bảo hành hoa nở đúng dịp.

Mưa lũ kéo dài khiến đào - mai - quất thế đẹp trở thành hàng khan hiếm và đẩy mặt bằng giá tăng ngay từ đầu vụ. Trong khi đó, lan hồ điệp, cây mini, hoa ngắn ngày và dịch vụ thuê cây cảnh lại có cơ hội bứt lên nhờ rủi ro thấp

Cây cảnh mini có giá cả phải chăng lên ngôi

PGS.TS Đặng Văn Đông, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả cho biết, thời tiết luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định thành công của vụ hoa Tết. Trong năm 2026, các dự báo cho thấy nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan có thể tác động trực tiếp đến quá trình sinh trưởng của các nhóm cây chủ lực như mai, tắc và cúc.

Cụ thể, nắng nóng kéo dài có nguy cơ khiến mai vàng nở sớm hơn dự kiến, gây khó khăn cho nhà vườn trong việc điều chỉnh thời điểm trổ hoa đúng dịp Tết. Trong khi đó, mưa trái mùa cuối năm có thể ảnh hưởng mạnh đến các loại hoa chậu như cúc mâm xôi, sống đời, cúc đại đóa, khiến chất lượng bông không đồng đều, giảm giá trị thương phẩm.

Tại khu vực miền Bắc, hiện tượng sương muối và lạnh kéo dài được dự báo sẽ làm giảm chất lượng đào, đồng thời hạn chế việc vận chuyển hoa lan từ Đà Lạt ra các thị trường phía Bắc. Trước những rủi ro này, các mô hình dự báo khí hậu cho thấy nhà vườn cần chủ động hơn trong khâu che chắn, điều tiết nước, kiểm soát sâu bệnh và điều chỉnh lịch chăm sóc để đảm bảo sản lượng ổn định.

Bước sang năm 2026, thị trường hoa cây cảnh được dự báo sẽ có nhiều thay đổi đáng chú ý nhờ sự kết hợp giữa biến động kinh tế, thị hiếu người tiêu dùng và chiến lược sản xuất của các nhà vườn. Xu hướng tiêu dùng hoa Tết không chỉ dừng lại ở giá trị thẩm mỹ, mà còn gắn với câu chuyện phong thủy, sự tiện lợi và trải nghiệm chăm sóc cây trong không gian sống.

Dưới tác động của bối cảnh kinh tế, người tiêu dùng có xu hướng ưu tiên các sản phẩm có mức giá từ trung bình đến thấp, dễ trưng bày và không tốn nhiều công chăm sóc. Các dòng cây mini như trạng nguyên cỡ nhỏ, sống đời mini, sen đá – xương rồng, quất mini bonsai được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh. Đây là nhóm sản phẩm đáp ứng tốt các tiêu chí: đẹp, giá vừa túi tiền, dễ bài trí và giữ màu bền trong nhiều tuần.

Lan hồ điệp trồng trong nhà lưới nên ít bị ảnh hưởng bởi thiên tai.

PGS.TS Đặng Văn Đông phân tích, tâm lý cầu may mắn, tài lộc đầu năm vẫn là động lực thúc đẩy nhóm sản phẩm mang ý nghĩa phong thủy. Giai đoạn 2025–2026 được dự báo là thời kỳ người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến yếu tố cân bằng năng lượng, qua đó các loại cây như kim ngân, phát tài, lan hồ điệp, mai tứ quý, bonsai dáng long, dáng trực quân tử sẽ tiếp tục được ưa chuộng.

Đáng chú ý, lan hồ điệp với tone màu vàng và tím được dự đoán sẽ tiếp tục giữ vị thế dẫn đầu trong phân khúc hoa tặng biếu cao cấp dịp Tết.

Theo chuyên gia, thời gian bày Tết kéo dài khiến người tiêu dùng ưu tiên những loại cây có độ bền cao, ít rụng lá và giữ màu lâu. Các dòng hoa như cúc mâm xôi cải tiến, dạ yến thảo, ngọc thảo, lan mini và các loại bonsai tán rộng được dự báo sẽ có lượng đặt hàng sớm, ngay từ tháng 11 âm lịch. Đây cũng là nhóm sản phẩm ít rủi ro cho nhà vườn và có nhu cầu tiêu thụ ổn định.

Tết 2026 được dự báo sẽ chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ của các giống hoa truyền thống như cúc đại đóa, vạn thọ, mào gà, thược dược. Xu hướng tìm về "hương vị Tết xưa" ngày càng phổ biến, đặc biệt tại các đô thị lớn, nơi nhu cầu trang trí nhà cửa mang nét truyền thống đang gia tăng. Đây được xem là cơ hội lớn để các làng hoa như Sa Đéc, Đà Lạt và Chợ Lách đẩy mạnh sản lượng và đa dạng hóa sản phẩm.

Sự phát triển nhanh của nhà ở đô thị và căn hộ chung cư đang thúc đẩy nhu cầu hoa kiểng trang trí không gian nhỏ. Các thiết kế chậu và kệ hoa tối ưu diện tích, combo chậu mini theo chủ đề, giỏ hoa treo tường và cây thủy sinh để bàn được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh. Những nhà vườn biết khai thác sản phẩm theo bộ, theo tông màu và nhu cầu không gian sẽ có nhiều lợi thế cạnh tranh trong mùa Tết 2026.

Lan Tường