Nâng cao chất lượng công tác giáo dục thể chất và thể thao trường học

Đổi mới giáo dục thể chất trong trường học là yêu cầu tất yếu

Giáo dục thể chất trong trường học là nội dung quan trọng, góp phần rèn luyện thể lực cho học sinh, từ đó nâng cao tính tự giác, chủ động rèn luyện, giúp các em đảm bảo sức khỏe cho hoạt động học tập và hình thành công dân tương lai phát triển toàn diện cả về đức, trí, thể, mỹ.

Mặc dù vậy, trên thực tế, giáo dục thể chất trong trường học vẫn chưa thực sự được coi trọng đúng mức. Theo thống kê, hiện nay cả nước có gần 80.000 giáo viên thể dục thể thao, trong đó có khoảng 74% giáo viên chuyên trách và 26% giáo viên bán chuyên trách. Đặc biệt ở bậc tiểu học chỉ có 20% số trường có giáo viên chuyên trách.

Cũng theo thống kê, hiện nay, ở cấp Tiểu học có 17% số trường có nhà tập thể dục thể thao, 15% số trường có sân tập thể dục thể thao; cấp Trung học cơ sở có 12% số trường có nhà tập thể dục thể thao, 15% số trường có sân tập thể dục thể thao; cấp Trung học phổ thông có 30% số trường có nhà tập thể dục thể thao, 15% số trường có sân tập thể dục thể thao.

Chương trình môn học Giáo dục thể chất của các cấp học cấu trúc chưa cân đối, nhiều nội dung còn mang nặng tính kỹ thuật. Hầu hết các trường dạy chương trình cũ ban hành từ năm 2000, ít các hướng dẫn, các kĩ năng thực hành, không có các hoạt động thể thao ngoại khóa.

Một số trường còn xem nhẹ việc thực hiện chương trình môn học Giáo dục thể chất, triển khai chương trình giáo dục thể chất hình thức, kém hiệu quả. Hoạt động thể thao trường học hướng dẫn nội dung còn nghèo nàn, hình thức hoạt động đơn điệu, chưa thu hút được đông đảo lực lượng học sinh tham gia tập luyện thể dục, thể thao. Nguồn lực đầu tư cho công tác giáo dục thể chất và thể thao trường học chưa đáp ứng yêu cầu.

Toàn cảnh Hội nghị. (Ảnh: Bộ GD&ĐT)

Trước thực tế này, các đại biểu dự Hội nghị cho rằng: Đổi mới giáo dục thể chất, thể thao trong trường học là yêu cầu cần thiết trong tổng thể đổi mới chương trình giáo dục phổ thông và phải được làm quyết liệt để thay đổi cả nhận thức và hành động về hoạt động giáo dục thể chất và thể thao trường học. Trong đó, cách dạy, cách học môn thể dục phải thay đổi để không còn là giờ học nhàm chán, giáo dục thể chất không còn là môn phụ trong suy nghĩ của cả người dạy và người học.

Ngoài ra, cần tăng cường các hoạt động thể dục thể thao trong trường học như xây dựng các hoạt động thể thao thường xuyên, đưa các môn thể thao truyền thống vào hoạt động ngoài giờ lên lớp của nhà trường.

Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục thể chất và thể thao trong nhà trường cũng được các đại biểu đặt ra, trong đó tập trung đào tạo và chuẩn hóa đội ngũ giáo viên, bố trí đầy đủ đội ngũ giáo viên chuyên trách. Đồng thời, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị tập luyện để đáp ứng nhu cầu học tập, rèn luyện các môn học Giáo dục thể chất và hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa. Đẩy mạnh xã hội hóa và hoàn thiện cơ chế quản lý, chính sách huy động sự tham gia đóng góp của toàn xã hội đối với công tác giáo dục thể chất và thể thao trường học.

Không để học sinh “sợ” giờ học thể dục

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh tới vấn đề thay đổi nhận thức về vai trò, ý nghĩa của giáo dục thể chất trong nhà trường và cho rằng, tất cả phải cùng thay đổi nhận thức này, từ Bộ GD&ĐT, Sở, Phòng, Hiệu trưởng các nhà trường tới các bộ, ngành, địa phương và toàn xã hội.

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, giáo dục thể chất là thành tố quan trọng trong giáo dục phát triển toàn diện con người hoàn thiện đức - trí - thể - mỹ, mặc dù vậy, lâu nay, giáo dục thể chất trong nhà trường vẫn bị "mặc định" là môn phụ. Nhưng để môn phụ trở thành môn chính không phải cứ kêu gọi là được, mà môn học phải thay đổi để trở thành nhu cầu, niềm đam mê, có như thế mới không còn được coi là môn phụ.

“Phải làm sao để nhắc tới các hoạt động thể dục thể thao trong nhà trường, học sinh không cảm thấy sợ, ngại mà mong muốn được tham gia, trở thành đam mê, sở thích của các em, chính các em thấy được ý nghĩa và tác dụng của các hoạt động giáo dục thể chất” - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho hay.

Chia sẻ mối lo lắng về tầm vóc nhỏ bé của học sinh các cấp hiện nay, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT nhận định, làm tốt hoạt động giáo dục thể chất trong nhà trường sẽ mang lại tác động “kép”. Một mặt sẽ nâng cao sức khỏe, tầm vóc cho học sinh nhưng mặt khác cũng sẽ giúp các em vui tươi hơn, tăng tính chủ động, giàu ý chí, nghị lực vươn lên.

“Thời gian học sinh ngồi trên ghế nhà trường, từ cấp tiểu học đến bậc đại học được xem là “giai đoạn vàng” của giáo dục thể chất. Nếu chúng ta tập trung nâng cao thể chất ngay từ các cấp học đầu đời, sẽ đỡ rất nhiều cho xã hội sau này. Đây chính là đầu tư cho tương lai hay chính là khả năng dự phòng trước về sức khỏe. Không khỏe mạnh làm sao vui tươi và phát triển tầm vóc, trí tuệ được” - Bộ trưởng Bộ GD&ĐT khẳng định.

Bên cạnh đó, nhấn mạnh tới tính thiết thực và hiệu quả của giáo dục thể chất, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đề nghị các địa phương, các cơ sở giáo dục bám sát mục tiêu, nội dung chương trình giáo dục phổ thông mới ban hành, từ đó vận dụng các hoạt động giáo dục thể chất một cách linh hoạt, phù hợp với điều kiện của từng địa phương, vùng miền, phù hợp với thể trạng học sinh, tạo sự hứng khởi cho cả người dạy và người học, tạo ra phong trào thể dục thể thao trường học thực chất, mang lại kết quả thực chất.

“Nhiều địa phương, nhà trường đề cập đến khó khăn về cơ sở vật chất thiết bị, sân chơi, bãi tập phục vụ cho việc dạy và học giáo dục thể chất, đây đúng là vấn đề khó, vì vậy cần có sự linh hoạt để tận dụng tối đa các điều kiện của nhà trường, địa phương để tổ chức dạy và học, đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa” - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nêu rõ.

Tại Hội nghị, Bộ GD&ĐT và Tập đoàn T&T đã ký kết triển khai “Nâng cao chất lượng công tác thể dục thể chất và hoạt động thể thao trong nhà trường”.

Theo đó, hai bên cam kết phối hợp xây dựng chương trình hành động để triển khai dự án nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục thể chất và thể thao trường học nhằm tăng cường sức khỏe, phát triển thể lực toàn diện; đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí, lành mạnh cho trẻ em, học sinh, sinh viên, đồng thời góp phần phát hiện, đào tạo năng khiếu và tài năng thể thao cho đất nước.

Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng cho biết, hiện nay, phong trào thể dục thể thao, nhu cầu rèn luyện sức khỏe đang nhận được sự quan tâm của toàn xã hội. Đây là cơ hội rất lớn để ngành giáo dục nhận được sự quan tâm, tiếp cận được với các nguồn lực xã hội, xã hội hóa phong trào thể dục thể thao trong trường học. Bộ GD&ĐT sẽ rà soát để ban hành các văn bản nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh hoạt động xã hội hóa giáo dục thể chất trong nhà trường.

Để đảm bảo chất lượng đội ngũ giáo viên giáo dục thể chất đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ lưu ý, các trường đại học sư phạm thể dục thể thao, khoa sư phạm giáo dục thể chất tập trung xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo hướng tăng cường kỹ năng cho cả người dạy, người học, kỹ năng xử lý tình huống, mở rộng các chương trình hướng dẫn phong trào, tổ chức các câu lạc bộ; tài liệu giáo trình tránh lý thuyết mà chú trọng tới tính hướng dẫn thực hành, thiết thực và hiệu quả. Đồng thời yêu cầu các đơn vị chức năng của Bộ GD&ĐT sớm chuẩn bị để sơ kết Đề án tổng thể của Thủ tướng Chính phủ phát triển giáo dục thể chất và thể thao trường học giai đoạn 2016 - 2020, định hướng đến năm 2025, qua đó nhìn nhận bức tranh giáo dục thể chất và thể thao trường học hiện tại, công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong triển khai Đề án và có các giải pháp triển khai trong giai đoạn tiếp theo.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng chính thức phát động toàn ngành đẩy mạnh tập thể dục buổi sáng, tập thể dục giữa giờ và mỗi nhà trường chọn một môn thể thao phù hợp để tập luyện thành nền nếp, khuyến khích một số môn thể thao vừa rèn luyện sức khỏe, vừa phát triển tài năng như võ cổ truyền, bơi lội, bóng đá, bóng rổ.... Bộ trưởng Bộ GD&ĐT lưu ý, không chỉ học sinh mới tập luyện thể dục thể thao mà các thầy cô giáo cũng phải đi đầu, làm tấm gương, động lực cho học sinh noi theo.

“Chỉ khi nào công tác giáo dục thể chất và thể thao trường học trở thành nhu cầu tự thân thì khi đó mới tạo ra động lực cho tất cả thầy cô giáo, các em học sinh, cũng như các tổ chức cá nhân ngoài nhà trường cùng tham gia để tạo dựng thành phong trào thể thao thiết thực, lành mạnh và hiệu quả” - Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ khẳng định.

P.V