Nâng cao chất lượng kiểm sát bản án hình sự

Xác định công tác kiểm sát bản án hình sự có vai trò quan trọng trong việc thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động xét xử, thời gian qua, Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) 2 cấp tỉnh chú trọng nâng cao chất lượng công tác kiến nghị, kịp thời uốn nắn những vi phạm, thiếu sót trong quá trình xét xử của tòa án cùng cấp.

Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh tổ chức trao đổi nghiệp vụ kiểm sát bản án hình sự.

Qua kiểm sát bản án vụ án Bùi Văn Dựng, xã Suối Hoa (Tân Lạc) phạm tội "đánh bạc” phát hiện có dấu hiệu bỏ lọt người phạm tội, Viện kiểm sát đã kháng nghị phúc thẩm và được Tòa án chấp nhận hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại. Ngoài phát hiện các vi phạm nghiêm trọng phải kháng nghị đối với vụ án thì qua công tác kiểm sát bản án, Viện kiểm sát còn ban hành kiến nghị đối với nhiều bản án và được Tòa án kiến nghị tiếp thu khắc phục, sửa chữa, như vụ án Đặng Hữu Thắng phạm tội "tàng trữ trái phép chất ma túy”, Tòa án sơ thẩm không tuyên quyền kháng cáo cho người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án; vụ án Khà Văn Chuẩn phạm tội "trộm cắp tài sản”, Tòa án sơ thẩm xác định không đúng tư cách người tham gia tố tụng, bị hại được Tòa án xác định là nguyên đơn dân sự...

Những năm qua, VKSND 2 cấp tỉnh chú trọng bám sát chỉ thị, kế hoạch của ngành để xây dựng kế hoạch, chương trình công tác của đơn vị và của bộ phận, trong đó, nội dung trọng tâm chỉ tiêu công tác kiểm sát bản án hình sự là 100% bản án, quyết định được kiểm sát, gửi đúng thời hạn; phát hiện, ban hành ít nhất 1 kiến nghị vi phạm/năm/đơn vị và được Tòa án tiếp thu. Từ ngày 1/12/2021 đến tháng 5/2024, VKSND 2 cấp tỉnh đã kiểm sát 1.568 bản án và quyết định của Tòa án. Quá trình kiểm sát, kiểm sát viên lập sổ theo dõi vi phạm trong hoạt động xét xử đối với từng vụ án, đồng thời phát hiện, tổng hợp các vi phạm trong xét xử để ban hành kiến nghị với Tòa án khắc phục vi phạm. Qua kiểm sát bản án, quyết định của tòa án, VKSND 2 cấp tỉnh và huyện đã ban hành kháng nghị đối với 25 vụ/41 bị cáo; ban hành 44 kiến nghị với Chánh án Tòa án nhân dân 2 cấp tỉnh khắc phục vi phạm pháp luật. Đã xét xử 19 vụ/33 bị cáo; được tòa án chấp nhận kháng nghị 14 vụ/27 bị cáo, đạt 73,6%; tòa án không chấp nhận 5 vụ/6 bị cáo; Viện kiểm sát rút 6 vụ/8 bị cáo. 100% kiến nghị được các Tòa án nhân dân cùng cấp có văn bản trả lời chấp nhận tiếp thu và rút kinh nghiệm.

Qua kiểm sát bản án sơ thẩm, có một số vi phạm điển hình như: Vi phạm về việc không ghi nhận những người tham gia tố tụng có mặt hay vắng mặt tại phiên tòa, dẫn đến việc tuyên quyền kháng cáo của đương sự không rõ ràng; không ghi nhận đầy đủ quan điểm giải quyết vụ án của Viện kiểm sát và ý kiến của luật sư bào chữa, ý kiến người tham gia tố tụng khác; bỏ lọt tội phạm; vi phạm về áp dụng khung hình phạt, Tòa án áp dụng khung hình phạt nặng hơn hoặc nhẹ hơn tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo....

Đồng chí Vũ Đức Hòa, Phó Viện trưởng VKSND tỉnh cho biết: Đội ngũ kiểm sát viên khi tham gia phiên tòa đã làm tốt công tác chuẩn bị xét xử, nắm chắc hồ sơ vụ án, phát hiện được những vi phạm ngay tại phiên tòa; chủ động trong kiểm tra tính có căn cứ của những vấn đề mà Hội đồng xét xử có quan điểm khác, nên khi bản án của Tòa án gửi sang Viện kiểm sát, chỉ trong thời gian ngắn, kiểm sát viên đã có thể đề xuất, báo cáo lãnh đạo Viện những vi phạm của bản án hoặc quyết định của Tòa án và quan điểm xử lý của mình một cách cụ thể, rõ ràng để lãnh đạo Viện xem xét, quyết định việc kiến nghị một cách kịp thời, đúng thời gian luật định. Thời gian tới, Viện kiểm sát tiếp tục tăng cường kiểm sát bản án, quyết định do Tòa án cấp sơ thẩm gửi lên, nếu phát hiện vi phạm nghiêm trọng kháng nghị phúc thẩm kịp thời. Trường hợp đã hết thời hạn kháng nghị phúc thẩm báo cáo VKSND cấp cao xem xét kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. Hàng năm tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ đối với cấp huyện, đánh giá rút kinh nghiệm thấy được ưu điểm, hạn chế để đề ra giải pháp phù hợp.

Đinh Thắng