Nâng cao hiệu quả phối hợp giám sát giữa Hội đồng nhân dân và MTTQ các cấp để xây dựng chính quyền hoạt động hiệu lực, hiệu quả vì lợi ích chính đáng của Nhân dân

Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến trao quà cho nhân dân huyện Nam Đàn tại Hội nghị tiếp xúc cử tri huyện Nam Đàn trước kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, năm 2022. Ảnh: Cổng TTĐT Nghệ An.

Hoạt động giám sát là chức năng cơ bản, quan trọng của Hội đồng nhân dân các cấp với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân. Hoạt động giám sát được quy định cụ thể tại Điều 5 Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015: “Xem xét báo cáo của Ủy ban nhân dân cùng cấp về tình hình thi hành Hiến pháp, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp; xem xét văn bản của Ủy ban nhân dân cùng cấp có dấu hiệu trái với Hiến pháp, các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân cùng cấp; xem xét trả lời chất vấn của Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Ủy viên Ủy ban nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp; thành lập Đoàn giám sát về một vấn đề nhất định khi xét thấy cần thiết và xem xét kết quả giám sát của Đoàn giám sát”.

Đồng thời, tại khoản 4 Điều 87 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định: “Yêu cầu Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp ban hành văn bản để thi hành Hiến pháp, pháp luật và nghị quyết của Hội đồng nhân dân; bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ văn bản của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp mà trái với Hiến pháp, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị quyết của Hội đồng nhân dân; ra nghị quyết về trả lời chất vấn và trách nhiệm của người trả lời chất vấn khi xét thấy cần thiết; miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng ban, Phó Trưởng ban của Hội đồng nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân và Ủy viên Ủy ban nhân dân”.

Đối với hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được quy định tại Điều 28 Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: “Phối hợp với cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng chương trình, nội dung, kế hoạch giám sát; quyết định thành lập đoàn giám sát và tổ chức hoạt động giám sát theo kế hoạch hoặc khi cần thiết. Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân được giám sát báo cáo bằng văn bản, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung giám sát. Xem xét khách quan, khoa học những vấn đề liên quan đến nội dung giám sát.

Tổ chức đối thoại để làm rõ nội dung kiến nghị sau giám sát khi cần thiết hoặc theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân được giám sát. Kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét áp dụng các biện pháp để bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân; đề nghị xem xét trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Ban hành hoặc phối hợp với cơ quan, tổ chức liên quan ban hành văn bản về kết quả giám sát; chịu trách nhiệm về những nội dung kiến nghị sau giám sát. Theo dõi, đôn đốc việc giải quyết kiến nghị sau giám sát; đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân không giải quyết hoặc giải quyết không đúng quy định của pháp luật”.

Đồng thời, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015, tại Điều 9 đã quy định: “Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận có thể được mời tham gia hoạt động giám sát”. Để tiếp tục cụ thể hóa nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận các cấp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã ban hành Nghị quyết liên tịch 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 15/6/2017 “Quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”.

Nghị quyết quy định: “Quý IV hằng năm, kế hoạch giám sát, phản biện xã hội của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được xây dựng và ban hành cho năm sau trên cơ sở trao đổi, thống nhất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ; kế hoạch giám sát, phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh được xây dựng và ban hành cho năm sau trên cơ sở trao đổi, thống nhất với Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cùng cấp; kế hoạch giám sát, phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện, cấp xã được xây dựng và ban hành cho năm sau trên cơ sở trao đổi, thống nhất với Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cùng cấp về nội dung, lĩnh vực, địa bàn và thời gian thực hiện”.

Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của mỗi bên được thể chế hóa bằng các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên, hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân và hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc là hoạt động thực hiện quyền lực gián tiếp và quyền lực trực tiếp của Nhân dân. Nhân dân là chủ thể duy nhất và tối cao của quyền lực chính trị, khi được Nhân dân ủy thác quyền lực cho hệ thống chính trị, tùy theo vị trí của mỗi bộ phận cấu thành đều có mục tiêu duy nhất là phục vụ tốt nhất lợi ích của Nhân dân; lấy phục vụ Nhân dân làm mục tiêu tối thượng.

Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng bầu cử Quốc gia Đỗ Văn Chiến làm việc với Ủy ban Bầu cử tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ngày 6/5/2021.

Theo Chương trình giám sát hằng năm giữa Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ quốc các cấp ở các địa phương trên địa bàn cả nước, thực hiện Nghị quyết của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, các ban chuyên môn của Hội đồng nhân dân, Đoàn đại biểu Quốc hội và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp đã phối hợp tổ chức các đoàn giám sát chuyên đề, tổ chức các Hội nghị tiếp xúc cử tri đối với những người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; phối hợp tổ chức giám sát chuyên đề của các ban chuyên môn của Hội đồng nhân dân theo quy định; phối hợp với thường trực Hội đồng nhân dân tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân để gửi đến Ủy ban nhân dân xem xét, xử lý; phối hợp với Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân đảm bảo việc xây dựng văn bản đúng quy trình, thủ tục theo quy định; phối hợp hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát và phản biện xã hội; phối hợp tiếp công dân, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo…

Ở nhiều tỉnh, Mặt trận các tỉnh đã phối hợp với Hội đồng nhân dân và Đoàn đại biểu Quốc hội đổi mới nâng cao chất lượng các cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu dân cử, tăng cường tiếp xúc chuyên đề, lĩnh vực với cử tri theo nhóm đối tượng; kịp thời tổng hợp các ý kiến, kiến nghị của cử tri phản ánh trước và sau các kỳ họp thường lệ của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp để báo cáo Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thường trực Tỉnh ủy và gửi các cơ quan chức năng xem xét giải quyết, đồng thời theo dõi, giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của các cơ quan chức năng để thông tin đến cử tri và Nhân dân trong tỉnh biết, nắm bắt.

Trong công tác phối hợp giám sát đối với các hoạt động của cơ quan Nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân, Hội đồng nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp đã chú trọng vận động sự tham gia giám sát của Nhân dân thông qua việc lắng nghe các ý kiến, kiến nghị của các tầng lớp nhân dân để tổng hợp báo cáo ý kiến, kiến nghị của cử tri. Sự phối hợp hoạt động giám sát giữa hai bên đã góp phần quan trọng để xây dựng chính quyền hoạt động hiệu lực, hiệu quả trong công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh ở các địa phương.

Trước mỗi kỳ họp Hội đồng nhân dân các cấp, Thường trực Hội đồng nhân dân đã phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận cùng cấp phối hợp thống nhất về nội dung, chương trình kỳ họp. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh đã cử người tham gia đầy đủ các kỳ họp của Hội đồng nhân dân trong năm; tại các kỳ họp của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng đã phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp chuẩn bị đầy đủ các tài liệu, báo cáo phục vụ kỳ họp, nhất là các nội dung tham gia xây dựng và củng cố chính quyền nhân dân, phản ánh tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của cử tri thuộc các lĩnh vực kinh tế - xã hội, chế độ chính sách, xây dựng cơ sở hạ tầng, đất đai, đền bù giải phòng mặt bằng... gửi đến kỳ họp Hội đồng nhân dân. Trên cơ sở đó, Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp đã xem xét và chuyển đến các cấp, các ngành có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.

Trong quá trình chuẩn bị cho kỳ họp, các ban của Hội đồng nhân dân đã mời đại diện Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp tham gia hoạt động thẩm tra đối với các báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp. Để chuẩn bị cho các kỳ họp, Thường trực Hội đồng nhân dân đã phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận cùng cấp xây dựng kế hoạch và tổ chức cho các đại biểu Hội đồng nhân dân tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp. Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp đã cử cán bộ, công chức tham dự các đoàn giám sát của Hội đồng nhân dân cùng cấp theo đúng thành phần và tham gia phối hợp thực hiện báo cáo các kiến nghị sau giám sát.

Đồng thời, Ủy ban Mặt trận, Thường trực Hội đồng nhân dân cùng cấp đã tham gia các hoạt động thanh tra, kiểm tra thuộc nhiệm vụ quản lý nhà nước của Ủy ban nhân dân cùng cấp khi được mời. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp có kế hoạch giám sát theo quy định của pháp luật, trong quá trình giám sát, nếu phát hiện có biểu hiện vi phạm pháp luật của đại biểu dân cử, cơ quan hành chính nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức thuộc thẩm quyền quản lý của Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và các cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp kiến nghị bằng văn bản với các cơ quan đó và cơ quan thẩm quyền sau khi nghiên cứu văn bản có trách nhiệm xem xét, trả lời kiến nghị của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam theo quy định, nhất là việc phối hợp giữa Thường trực Hội đồng nhân dân với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp trong việc tiếp công dân, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo, xử lý dứt điểm các vụ việc bức xúc kéo dài và tránh xử lý trùng lắp nội dung.

Cụ thể như: Mặt trận Tổ quốc các cấp tỉnh Bắc Giang từ năm 2014 - 2019, đã phối hợp tổ chức được 265 cuộc tiếp xúc của đại biểu Quốc hội; 5.371 cuộc tiếp xúc cử tri đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp với cử tri; có 258.397 lượt cử tri tham dự và đã có 22.047 ý kiến, kiến nghị của cử tri được tổng hợp gửi đến đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp1.

Trong hoạt động giám sát, Mặt trận các cấp tỉnh Bắc Giang đã phối hợp với Hội đồng nhân dân cùng cấp tổ chức các cuộc giám sát chuyên đề về kết quả triển khai thực hiện các chính sách dân tộc trên địa bàn tỉnh như: giám sát kết quả thực hiện đề án củng cố và phát triển hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú ở một số huyện, một số xã; giám sát việc triển khai thực hiện chương trình bố trí dân cư các vùng thường xảy ra thiên tai, vùng đặc biệt khó khăn, dân cư trú trong rừng đặc dụng; giám sát việc thực hiện chính sách tín dụng đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo là hộ dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh.

Sau khi kết thúc tổ chức giám sát các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các Đoàn giám sát đều đã có đánh giá kết quả thực hiện chính sách, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và có kiến nghị, đề xuất với các cấp, các ngành, các địa phương có liên quan.

Đối với công tác phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Mặt trận tỉnh đã đổi mới công tác tổ chức các hội nghị tiếp xúc giữa đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp với cử tri, tăng cường tổ chức các hội nghị tiếp xúc cử tri tại các địa phương vùng đồng bào dân tộc thiểu số, những nơi điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri, Mặt trận tỉnh đã tổng hợp các ý kiến, kiến nghị của cử tri để gửi đến Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, các kỳ họp Hội đồng nhân dân và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Theo thống kê từ năm 2015 đến 2019, Mặt trận các cấp tỉnh Cao Bằng đã phối hợp với Thường trực Hội đồng nhân dân và các ban của Hội đồng nhân dân tổ chức 130 đoàn giám sát, tập hợp 1.780 ý kiến, kiến nghị, trong đó có trên 200 ý kiến, kiến nghị của các cử tri đã được cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết. Thông qua hoạt động giám sát, nhiều ý kiến, kiến nghị của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội đã được chính quyền các cấp tiếp thu, đã trở thành kênh thông tin quan trọng giúp cấp ủy, chính quyền khi xem xét, giải quyết các vấn đề trong công tác lãnh đạo, quản lý, góp phần phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong việc tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Trong đó, Mặt trận Tổ quốc huyện Thạch An đã phối hợp với Hội đồng Nhân dân huyện tổ chức 30 cuộc giám sát trực tiếp về tình hình triển khai thực hiện quy trình rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo tại xã Minh Khai; giám sát việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại xã Kim Đồng; giám sát trực tiếp việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và nâng cao hiệu quả thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt tại thị trấn Đông Khê và xã Lê Lai…

Qua hoạt động giám sát, đã phát hiện và kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết một số vụ việc trong triển khai các dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại địa phương, kiến nghị các đơn vị giám sát xử lý, khắc phục những sai phạm, thiếu sót góp phần nâng cao chất lượng các công trình, dự án xây dựng trên địa bàn2.

Năm 2019, Mặt trận tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Ban Dân tộc Hội đồng nhân dân tỉnh giám sát việc triển khai thực hiện Chương trình 135 (dự án 2 Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020) trên địa bàn các huyện Ba Chẽ, Hoành Bồ, Bình Liêu. Qua giám sát, Đoàn công tác đánh giá nỗ lực của Ủy ban nhân dân huyện đã chủ động, bố trí nguồn lực để thực hiện Chương trình, Đề án, phát huy tối đa vai trò của chính quyền cơ sở trong thực hiện Chương trình 135, Đề án 196 và một số chính sách dân tộc với giải pháp, lộ trình cụ thể, đạt yêu cầu mục tiêu đề ra.

Đến hết tháng 9/2019, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn giảm 2 lần so với cuối năm 2015. Tất cả các xã, thôn đều có sự chuyển dịch tích cực về các tiêu chí, điều kiện hoàn thành chương trình 135, ra khỏi diện đặc biệt khó khăn; đã có thêm 6 xã đạt 3/3 tiêu chí và 43 thôn đạt 2/2 tiêu chí hoàn thành Chương trình 135, ra khỏi diện đặc biệt khó khăn. Mặt trận tỉnh đã phối hợp với Ban Văn hóa - xã hội của Hội đồng nhân dân tỉnh giám sát việc triển khai thực hiện Chương trình phát triển kinh tế - xã hội tại các xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn 5 huyện, 17 xã, 39 thôn, bản.

Việc hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng đã góp phần thay đổi đáng kể diện mạo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần người dân vùng đặc biệt khó khăn. Các hộ nghèo, cận nghèo đã có chuyển biến tích cực về ý thức vươn lên thoát nghèo, chủ động đăng ký lộ trình, phấn đấu thoát nghèo, tự nguyện xin ra khỏi danh sách hộ nghèo khi đủ điều kiện3...

Từ những kết quả và điển hình trong công tác phối hợp hoạt động giám sát giữa Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ quốc nêu trên có thể khẳng định, thông qua công tác phối hợp giám sát, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã góp phần bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân; thu hút được sự quan tâm tích cực của cán bộ, đảng viên tham gia giám sát nên đã góp phần củng cố lòng tin của Nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước thông qua việc tập hợp các ý kiến kiến nghị của cử tri và Nhân dân trước các kỳ họp của Quốc hội, Hội đồng nhân dân.

Tuy nhiên, trong công tác phối hợp thực hiện hoạt động giám sát giữa hai bên vẫn còn một số hạn chế như: Tình trạng nể nang, ngại va chạm là những biểu hiện thường thấy khi trong quan hệ quản lý hành chính người đại biểu Hội đồng nhân dân lại là công chức thuộc quyền quản lý trực tiếp hoặc thuộc cơ quan cấp dưới của người được chất vấn. Đối tượng giám sát của Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ quốc theo quy định hiện nay là khá rộng nên hoạt động giám sát chưa sâu, chưa bám sát theo giám sát chuyên đề, nhất là giám sát chuyên đề về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo trong từng lĩnh vực cụ thể liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân nên vẫn còn tình trạng đơn thư khiếu nại, tố cáo kéo dài mà chưa được xem xét, xử lý hoặc có xử lý nhưng chuyển đơn lòng vòng gây bức xúc cho một bộ phận Nhân dân.

Số lượng đại biểu kiêm nhiệm còn chiếm tỷ lệ khá cao và cơ cấu đại biểu hai cấp đã làm hạn chế rất lớn đến chất lượng hoạt động của người đại biểu Hội đồng nhân dân, đặc biệt là trong trường hợp đại biểu Hội đồng nhân dân thực hiện chức năng giám sát thông qua hình thức chất vấn tại kỳ họp. Một số kiến nghị sau giám sát của Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ quốc chưa được các cơ quan, tổ chức hữu quan quan tâm tiếp thu giải quyết theo mong đợi của cử tri và Nhân dân.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả phối hợp giám sát giữa Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ quốc để xây dựng chính quyền các cấp hoạt động hiệu lực, hiệu quả vì lợi ích của Nhân dân, thiết nghĩ hai bên tăng cường hoạt động phối hợp cụ thể sau:

Thứ nhất, tăng cường hoạt động phối hợp giám sát đối với chính quyền cơ sở thực hiện tốt các Nghị quyết của Hội đồng phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương trên cơ sở lựa chọn nội dung, vấn đề giám sát cho phù hợp với tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân. Tăng cường giám sát chuyên đề, tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc ở địa phương, đáp ứng nguyện vọng của cử tri. Tiếp tục đổi mới, sáng tạo, chủ động trong việc chỉ đạo, điều hành, thống nhất chương trình, kế hoạch giám sát giữa các Ban, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân với hoạt động giám sát của Mặt trận và các đoàn thể để xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát, bảo đảm không chồng chéo về thời gian, địa điểm, nội dung, đối tượng giám sát, tạo sự chủ động, sáng tạo của các cơ quan trong việc triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới và tăng cường hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, phương thức giám sát trực tiếp, quan trọng để thực hiện quyền giám sát và trực tiếp đánh giá việc thực hiện các quy định pháp luật và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong thực hiện chính sách pháp luật. Thực hiện tốt giám sát thông qua việc xem xét quyết định của Ủy ban nhân dân, nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp xã có dấu hiệu trái với Hiến pháp, luật pháp cần phải kịp thời được phát hiện và kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ, hủy bỏ, sửa đổi theo thẩm quyền được pháp luật quy định.

Thứ ba, cơ cấu hợp lý số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân theo hướng giảm số lượng đại biểu kiêm nhiệm và tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách tạo điều kiện để đại biểu Hội đồng nhân dân toàn tâm, toàn ý tập trung cho nhiệm vụ của người đại biểu, vừa là giải pháp để khắc phục có hiệu quả tình trạng e ngại, nể nang trong thực hiện chức năng giám sát, đặc biệt là giám sát tại kỳ họp thông qua việc chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn của lãnh đạo Ủy ban nhân dân và người đứng đầu các cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân các cấp.

Đề xuất hướng giảm tỷ lệ cơ cấu đại biểu Hội đồng nhân dân cấp cơ sở công tác trong cơ quan hành chính nhà nước. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền quy định cụ thể, rõ ràng về trình tự, thủ tục giám sát của Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân; quyền hạn và trách nhiệm của các chủ thể giám sát, đối tượng chịu sự giám sát... để có cơ sở tổ chức thực hiện tốt hoạt động giám sát. Tăng cường phối hợp tập huấn kỹ năng chuyên sâu cần thiết theo từng lĩnh vực giám sát của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã và đội ngũ Mặt trận cấp xã, Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng thực hiện tốt hơn chức năng giám sát và tích lũy những kinh nghiệm phục vụ cho hoạt động của mình.

Thứ tư, tăng cường hoạt động phối hợp giữa hai bên trong việc theo dõi, đôn đốc các cơ quan, tổ chức chịu sự giám sát và các tổ chức, cá nhân được chất vấn tại kỳ họp Hội đồng. Đối với những kiến nghị đã đến thời hạn giải quyết mà chưa được thực hiện, Hội đồng nhân dân và Mặt trận Tổ quốc phải gửi văn bản nhắc nhở, đôn đốc, yêu cầu báo cáo hoặc tổ chức tái giám sát việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát.

Các kiến nghị sau giám sát của Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc muốn có kết quả tốt, cần thiết phải đưa thành nội dung giải trình, chất vấn tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân nhằm chấn chỉnh, khắc phục hạn chế chưa đạt yêu cầu, trả lời công khai để cử tri theo dõi, giám sát. Mặt khác, thực hiện nghiêm chỉnh trong công tác sau giám sát cũng đồng nghĩa với việc nâng cao uy tín, lòng tin của Nhân dân vào cơ quan dân cử, đại biểu của Nhân dân.

Chú thích:

1. Báo cáo số 185/BC-MTTQ ngày 19/10/2020 của Ban Thường trực Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bắc Giang gửi Đoàn khảo sát về công tác giám sát các chương trình dự án ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

2. Báo cáo kết quả công tác Mặt trận tỉnh Cao Bằng tại hội nghị giao ban cuối năm 2019.

3. Báo cáo kết quả công tác giám sát năm 2019 của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ninh.

NGUYỄN VĂN THỊNH - * Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy

cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam