Nâng cao kỹ năng số cho cộng đồng

Thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng trao đổi, hướng dẫn người dân sử dụng các nền tảng số trên điện thoại thông minh

Làm chủ công nghệ số

Thời gian gần đây thường xuất hiện nhiều thủ đoạn lừa đảo qua mạng tinh vi. Có tình trạng đối tượng mạo danh công an, giả danh cảnh sát khu vực gọi điện cho phụ huynh yêu cầu cập nhật định danh điện tử mức độ 2 cho con để hoàn tất hồ sơ dự thi, rồi hướng dẫn cài đặt ứng dụng dịch vụ công trực tuyến giả mạo. Chúng yêu cầu người dân gọi video để tạo lòng tin, từ đó chiếm đoạt thông tin ngân hàng, khuôn mặt và rút sạch tiền trong tài khoản. Đã có trường hợp mất từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng.

Hay mới đây, Trung tâm Giám sát, điều hành đô thị thông minh thành phố Huế (IOC) phải phát đi cảnh báo hình thức mạo danh Trung tâm IOC để lừa đảo xử lý vi phạm giao thông. Các đối tượng lừa đảo bằng hình thức gọi điện và nhắn tin cho người dân thông báo lỗi vi phạm giao thông trên Hue-S.

Từ thực tế này, ngoài các kênh thông tin chính thức, các tổ công nghệ số cộng đồng tại phường, xã trở thành “lá chắn” quan trọng giúp người dân nhận diện thủ đoạn lừa đảo. Chị Văn Thị Lý, phường Thanh Thủy chia sẻ: “Điện thoại thông minh giờ ai cũng dùng, nhưng càng hiện đại càng lo bị lừa. May nhờ Tổ công nghệ số hướng dẫn, tập huấn nên bà con nắm rõ, cảnh giác hơn”.

Cùng nhau trao đổi, nâng cao kỹ năng số

Để truyền thông chính thống lan tỏa nhanh và đồng bộ, Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã chỉ đạo Trung tâm IOC phát triển trợ lý ảo AI tích hợp trên Hue-S, giúp người dân học kỹ năng số cá nhân hóa, tiện lợi. Đồng thời, các khóa tập huấn trực tuyến hướng dẫn kỹ năng cơ bản như: Cài đặt mật khẩu màn hình, bảo mật dữ liệu, nhận diện lừa đảo trực tuyến… đã được tổ chức rộng rãi, giúp người dân tránh bị kẻ gian lợi dụng.

Cùng với đó, nhiều trường học cũng đã tổ chức chuyên đề “Ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI) trong giảng dạy”, giúp giáo viên tiếp cận công cụ học tập thông minh, thiết kế bài giảng tương tác, phân tích dữ liệu và cá nhân hóa việc dạy học. Những nội dung thiết thực này đang góp phần đưa kỹ năng số trở thành năng lực cơ bản cho cả học sinh lẫn người dân trong kỷ nguyên số.

Đẩy mạnh nhân lực số

Để nâng cao kỹ năng số, phát triển nhân lực số, phong trào “Bình dân học vụ số” được xem là bước đi đột phá để hình thành xã hội học tập công nghệ số trên địa bàn. Phong trào được triển khai nhằm phổ cập kỹ năng số cơ bản cho toàn dân, từ cán bộ, công chức đến tiểu thương, người cao tuổi, đồng bào vùng sâu, vùng xa. Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đã khơi dậy tinh thần tự học, chủ động thích ứng công nghệ trong mọi lĩnh vực đời sống.

Đến nay, thành phố đã phát hành hơn 6.000 tờ rơi tuyên truyền dịch vụ công, 4.000 sổ tay hướng dẫn Hue-S, 56.000 cẩm nang kỹ năng số và 14.000 cẩm nang an toàn thông tin, giúp người dân dễ dàng nhận biết, phòng tránh lừa đảo qua mạng. Các khóa học, hội thảo, tọa đàm chuyên đề cũng được tổ chức liên tục, thu hút hàng nghìn học viên tham gia.

Người dân đánh giá cao việc học kỹ năng số vì đơn giản, dễ tiếp cận, ứng dụng ngay trong đời sống, như có thể quét mã QR, thanh toán không tiền mặt, bảo mật thông tin, tra cứu hồ sơ dịch vụ công… Nhờ đó, người dân chủ động hơn trong giao dịch, giao tiếp với chính quyền, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Bên cạnh đó, nhiều cuộc thi, hội thi trực tuyến được tổ chức trên Hue-S như: “Tìm hiểu Dịch vụ công trực tuyến”, “Tìm hiểu về chuyển đổi số thành phố Huế năm 2025”, “Tìm hiểu các quy định pháp luật về lĩnh vực công tác xã hội trên địa bàn thành phố Huế năm 2025”, “Tìm hiểu phong trào Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”, “Tìm hiểu công tác cải cách hành chính thành phố Huế năm 2025”... là sân chơi để người dân, cán bộ, công chức, viên chức “thực hành” trực tiếp kỹ năng số. Hay các mô hình “Đại sứ số”, “Đội sinh viên tình nguyện số”, “Gia đình số”, “Chợ số - Nông thôn số”... được triển khai cũng góp phần lan tỏa kỹ năng số tới mọi tầng lớp nhân dân.

Anh Ngô Viết Phong, thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng tổ dân phố Lang Xá Cồn, phường Thanh Thủy bày tỏ: “Tổ có hơn 400 hộ dân, nếu không vận dụng công nghệ số để quản lý và kết nối, công việc sẽ rất khó đạt hiệu quả. Khi bà con cùng thực hành kỹ năng số, việc điều hành, xử lý thông tin ở cơ sở trở nên thuận tiện và chính xác hơn”.

Theo thống kê của Sở KH&CN, 85,15% người dân Huế đã có danh tính số và trên 80% người từ 15 tuổi trở lên có tài khoản giao dịch điện tử. Đến nay, có khoảng 66,6% người dân Huế đã nắm được kỹ năng công nghệ thông tin và truyền thông cơ bản. Sắp tới, Sở KH&CN tiếp tục phát triển chức năng “Bình dân học vụ số” trên ứng dụng Hue-S, tích hợp hệ thống học và kiểm tra kỹ năng, trợ lý ảo hướng dẫn theo trình độ người học. Đồng thời, duy trì chuyên mục “Một phút học kỹ năng số mỗi ngày” trên cổng thông tin điện tử, phát triển hệ sinh thái học kỹ năng số linh hoạt, gần gũi. Qua đó, giúp người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể sáng tạo, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trên địa bàn thành phố Huế.

Bài, ảnh: Hoài Thương