Nâng cao vai trò của Viện kiểm sát trong kiểm sát tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự

Tại Hướng dẫn công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự năm 2020 của VKSND tối cao (Vụ 8) đã nêu rõ: Ngành triển khai các biện pháp, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các Kế hoạch, Quy chế, Chỉ thị của Viện trưởng VKSND tối cao, nhất là Chỉ thị số 06/CT-VKSTC ngày 18/6/2019 “về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự”; đề ra các biện pháp cụ thể để triển khai nhằm nâng cao vai trò của VKS trong công tác này.

Tiếp tục tạo sự chuyển biến thực chất, mạnh mẽ trong toàn Ngành, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, người thi hành án. Phấn đấu thực hiện hoàn thành, vượt các chỉ tiêu công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự theo Hệ thống chỉ tiêu cơ bản đánh giá kết quả công tác nghiệp vụ trong ngành KSND và các nhiệm vụ, giải pháp nêu tại Nghị quyết số 96 ngày 27/11/2019 của Quốc hội về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác của VKSND, của TAND và công tác thi hành án.

Triển khai, thi hành hiệu quả Luật Thi hành án hình sự năm 2019, trong đó tập trung kiểm sát việc thi hành các quy định mới về giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, hoãn thi hành án, thi hành án treo, thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh bảo đảm sự thống nhất khi áp dụng.

VKS trực tiếp kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án phạt tù tại nhà tạm giữ Công an huyện.

Bên cạnh đó, VKS thực hiện nghiêm nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Điều 42 Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015; các điều 7, 134, 167, 168 Luật Thi hành án hình sự năm 2019; VKS các cấp chủ động, tăng cường kiểm sát đột xuất các cơ sở giam giữ (trại tạm giam, nhà tạm giữ, buồng tạm giữ thuộc đồn biên phòng), trại giam, cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ thi hành biện pháp tư pháp, Cơ sở lưu trú của Bộ Công an nhằm kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật.

Cụ thể: Nâng cao chất lượng kiểm sát hàng ngày tại nhà tạm giữ, hàng tuần kiểm sát ít nhất 2 lần tại trại tạm giam, hàng tháng kiểm sát ít nhất 1 lần tại trại giam. Mọi trường hợp người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân trốn, chết do tự sát, do tai nạn hoặc bị giết; bị gây thương tích; phạm tội mới hoặc khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý và thực hiện chế độ đối với người bị giam giữ, VKS có thẩm quyền phải kịp thời tiến hành kiểm sát đột xuất; trong trường hợp cần thiết, VKSND tối cao tiến hành kiểm sát đột xuất và thông báo kết quả cho VKS địa phương.

Đối với VKSND tối cao, định kỳ kiểm sát Bệnh viện tâm thần Trung ương, Viện Giám định pháp y tâm thần Trung ương trong việc thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh; kiểm sát Trường giáo dưỡng trong thi hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng; kiểm sát Cơ sở lưu trú của Bộ Công an trong việc thi hành án phạt trục xuất.

Năm 2020, toàn Ngành tập trung kiểm sát về thời hạn tạm giữ, thời hạn tạm giam; việc thực hiện quyền và chế độ đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân; kiểm sát chặt chẽ các quyết định về thi hành án hình sự như quyết định ủy thác thi hành án, quyết định thi hành án, quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh, quyết định hoãn thi hành án, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, miễn chấp hành án (kiểm sát về thời hạn, thẩm quyền ra quyết định và nội dung của quyết định);

Kiểm sát việc Tòa án áp dụng thời hiệu thi hành bản án; kiểm sát về trình tự, thủ tục lập hồ sơ, đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, tha tù trước hạn có điều kiện, việc áp dụng các biện pháp tư pháp bảo đảm thống nhất, đúng quy định của pháp luật.

Kiểm sát chặt chẽ việc tổ chức thi hành quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện; việc xét đề nghị rút ngắn thời gian thử thách tha tù trước thời hạn có điều kiện, rút ngắn thời gian thử thách đối với án treo; các trường hợp người chấp hành án treo, tha tù trước hạn có điều kiện vi phạm nghĩa vụ.

Đồng chí Bùi Mạnh Cường, Phó Viện trưởng VKSND tối cao trao Bằng khen của Viện trưởng VKSND tối cao cho tập thể lãnh đạo Vụ kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự do có nhiều thành tích xuất sắc năm 2019.

Đơn vị kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát việc chuyển giao bản án có hiệu lực pháp luật để kiểm sát chặt chẽ việc Tòa án ra quyết định thi hành án hình sự, việc gửi quyết định thi hành án cho Viện kiểm sát, người bị kết án và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan bảo đảm bản án có hiệu lực pháp luật phải được thi hành.

VKS các địa phương chủ động phối hợp với Cơ quan thi hành án hình sự, Tòa án rà soát và quản lý chặt chẽ các trường hợp bị kết án phạt tù đang ở ngoài xã hội. Đối với các trường hợp hoãn thi hành án phải được kiểm sát chặt chẽ điều kiện hoãn thi hành án, kịp thời yêu cầu cơ quan có thẩm quyền đưa người bị kết án đi chấp hành án theo quy định. Yêu cầu Tòa án cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan để thực hiện quyền kiểm sát, phân công Kiểm sát viên nghiên cứu và phải thể hiện quan điểm bằng Phiếu kiểm sát, kịp thời ban hành văn bản kháng nghị khi phát hiện những trường hợp không đúng đối tượng, điều kiện được hoãn thi hành án để bảo đảm chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát.

Tiếp nhận và giải quyết 100% đơn khiếu nại, tố cáo về tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù thuộc thẩm quyền. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các cơ quan trong giải quyết khiếu nại, tố cáo về thi hành án hình sự.

P.V