Nâng cao ý thức, quản lý, bảo vệ tài nguyên nước

Người dân bản Hang Mon, xã Phiêng Khoài (Yên Châu) được sử dụng nước sạch.

Tỉnh ta có nguồn tài nguyên nước mặt và nước ngầm dưới đất khá dồi dào, tập trung chủ yếu ở lưu vực hai con sông Đà và sông Mã, cùng nhiều con suối lớn nhỏ cung cấp nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Tuy nhiên, do tác động của nhiều nguyên nhân, nguồn tài nguyên nước hiện đang có sự suy giảm, trong khi nhu cầu sử dụng nước của người dân khá cao. Bên cạnh đó, việc sản xuất nông nghiệp có sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hoặc sơ chế, chế biến cà phê, chăn nuôi quy mô trang trại không bảo đảm yếu tố bảo vệ môi trường..., đã làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt và nước sản xuất... Chính vì vậy, bảo vệ tài nguyên nước, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm, hợp lý là một trong những yêu cầu nhiệm vụ mang tính cấp thiết và lâu dài, bảo đảm cho sự phát triển kinh tế, xã hội ở các địa phương trong tỉnh.

Theo số liệu thống kê, hiện toàn tỉnh có trên 1.400 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, tỷ lệ người dân sinh sống ở vùng nông thôn được sử dụng nước sạch đạt trên 92%. Công tác quản lý, vận hành công trình cấp nước tập trung theo các mô hình: Cộng đồng, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp và hợp tác xã. Phần lớn các công trình cấp nước tập trung có quy mô nhỏ, vận hành đơn giản và giao cho UBND xã quản lý. Nhưng, thực tế cho thấy, một số công trình cấp nước hoạt động không hiệu quả, tình trạng thiếu nước sạch xảy ra trong mùa khô diễn ra ở nhiều nơi, nhất là vùng sâu, vùng xa đặc biệt khó khăn.

Để nâng cao ý thức người dân trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên nước, tỉnh ta đã triển khai nhiều giải pháp, như: Thực hiện Dự án lập phương án cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước sinh hoạt đối với một số nhà máy cấp nước trên địa bàn Thành phố và Mai Sơn; rà soát, đôn đốc các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nước, xả nước thải vào nguồn nước lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép theo quy định của pháp luật. Đồng thời, tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ nguồn tài nguyên nước bằng những việc làm cụ thể là: Không chặt phá rừng; hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp; thực hiện nghiêm Luật Bảo vệ môi trường trong sản xuất, kinh doanh; sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả... Bên cạnh đó, đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình cấp nước sinh hoạt thuộc các chương trình, dự án và bảo đảm chất lượng công trình, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước của nhân dân.

Tại các địa phương trong tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp để bảo vệ nguồn tài nguyên nước. Đơn cử như huyện Quỳnh Nhai - địa phương có gần 250 công trình thủy lợi và công trình cấp nước sinh hoạt và 2 hồ chứa nước. Huyện thường xuyên tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước và các quy định của tỉnh, của huyện về bảo vệ tài nguyên nước tới nhân dân. Hằng năm, tổ chức các hoạt động hưởng ứng “Tuần lễ nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn”, “Ngày Nước thế giới”... lồng ghép với các hoạt động hướng dẫn người dân nâng cao ý thức bảo vệ rừng, sử dụng nguồn nước tiết kiệm… Ký cam kết với các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ, các HTX thủy sản, du lịch về bảo vệ môi trường, không xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường, không sử dụng các loại chất cấm trong sản xuất nông nghiệp…

Tại huyện Bắc Yên, có dòng sông Đà chảy qua và có nhiều nguồn sinh thủy, nhiều khe suối cung cấp nước tưới phục vụ sản xuất và nước sinh hoạt cho nhân dân trong huyện. Ông Nguyễn Văn Nam, Trưởng Phòng Tài nguyên & Môi trường huyện, cho biết: Đơn vị đã tham mưu cho UBND huyện chỉ đạo các xã bảo vệ tốt diện tích rừng hiện còn. Đồng thời, tăng cường kiểm soát việc buôn bán, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn; tuyên truyền nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc "4 đúng", thu gom vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật vào các bể chứa để xử lý, tránh ảnh hưởng đến các khu vực đầu nguồn nước. Chỉ đạo các xã tổ chức cho các bản ký cam kết hạn chế sử dụng thuốc diệt cỏ.

Ông Nguyễn Tường Thuật, Giám đốc Trung tâm Nước sạch & Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh, cho biết: Hằng năm, Trung tâm đã phối hợp với các cấp, các ngành, địa phương trong toàn tỉnh tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho nhân dân về giá trị của nguồn tài nguyên nước. Đồng thời, triển khai các phương án bảo vệ nguồn nước phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, như: Khảo sát, cắm mốc giới hành lang bảo vệ nguồn nước; hướng dẫn người dân cách nhận biết mốc giới để tránh sử dụng thuốc bảo vệ thực vật gần đầu nguồn nước. Nhất là việc bảo vệ đầu nguồn nước của 1.400 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, đảm bảo công trình vận hành hiệu quả.

Quản lý, bảo vệ nguồn tài nguyên nước rất cần sự chung tay, vào cuộc của toàn xã hội, nhất là ý thức, trách nhiệm của người dân trong những việc làm cụ thể hằng ngày liên quan đến việc bảo vệ nguồn tài nguyên nước, bởi bảo vệ tài nguyên nước là bảo vệ cuộc sống cho chính mình và tất cả mọi người.

Khải Hoàn