Nâng cấp hệ thống thu phí tự động metro Bến Thành - Suối Tiên

Tuyến metro số 1 có 5 gói thầu chính; trong đó, hệ thống thu phí tự động (AFC) là một trong 11 hệ thống con thuộc gói thầu CP3-thiết bị cơ điện (nhà thầu chính là Hitachi).

Hồ sơ mời thầu gói CP3 được Tư vấn chung NJPT lập từ năm 2010 và Nhà thầu Hitachi thực hiện thiết kế kỹ thuật chi tiết năm 2015. Thời điểm này, chưa có yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật vé chung của Quốc gia hay quy chuẩn địa phương của TP.Hồ Chí Minh nên Ban Quản lý đường sắt đô thị đã chọn công nghệ tiêu chuẩn vé loại F (Felica hay loại C) là tiêu chuẩn chính.

Tính đến tháng 10 vừa qua, hệ thống AFC đã kết thúc phần thiết kế kỹ thuật, hiện chuyển sang giai đoạn sản xuất và chế tạo, đã đạt được 53% khối lượng, lắp đặt tại công trường đạt 7% khối lượng.

Hệ thống AFC hiện cung cấp 3 loại vé cơ bản: vé lượt, vé ngày, vé tích tiền (loại vé có thể tích trữ tiền và trừ dần khi sử dụng đi tàu). Các loại vé cung cấp theo thiết kế của nhà thầu gồm 5 triệu thẻ cho hành khách đi tàu.

Hệ thống có khả năng đề phòng các sự cố mất dữ liệu, mất nguồn, lỗi mạng, lưu trữ dữ liệu dự phòng... Hệ thống cũng đáp ứng việc đọc các loại thẻ/ vé thông minh khác (loại A và B), tuy nhiên để có thể ghi dữ liệu lên các loại thẻ này cần phải có sự điều chỉnh và nâng cấp phần mềm của các bên liên quan muốn liên thông, kết nối.

Một cửa kiểm soát vé tự động đã được lắp đặt tại ga Nhà hát Thành phố của tuyến metro số 1

Theo Ban Quản lý đường sắt đô thị, hệ thống AFC của tuyến metro số 1 hiện chỉ được thiết kế để hỗ trợ 3 loại vé cơ bản trên, các loại vé này chỉ là vé không định danh. Tuy nhiên, cơ chế chính sách ưu đãi trong hoạt động vận tải hành khách công cộng hiện nay, các đối tượng hành khách đặc biệt như học sinh, sinh viên, người cao tuổi, người khuyết tật, người có công với cách mạng... được hưởng chính sách giảm giá vé thì chưa thể áp dụng cho hệ thống AFC này.

Ngoài ra, hình thức nạp tiền hay mua vé của hệ thống AFC này còn hạn chế, chỉ có thể nạp tiền hoặc mua vé tại máy bán vé hoặc tại quầy bán vé của nhà ga, chưa hỗ trợ các hình thức nạp tiền như dùng thẻ ATM, thẻ tín dụng, các loại ví điện tử; chưa thể dùng thẻ ngân hàng thanh toán trực tiếp cho chi phí đi tàu; chưa thể phát triển vé đi tàu thành ví điện tử để có thanh toán các dịch vụ thương mại tại khu vực nhà ga. Do đó, Ban Quản lý đường sắt đô thị đề xuất Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh kế hoạch nâng cấp hệ thống AFC cho tuyến metro số 1 theo hai giai đoạn.

Trong giai đoạn 1 (trước khi vận hành, khai thác) tiếp tục thực hiện theo kế hoạch đề ra của nhà thầu Hitachi để đảm bảo xây dựng hệ thống AFC đúng tiến độ.

Hiện, hệ thống AFC metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) đang chuẩn bị mời thầu. Để hệ thống AFC tuyến metro 2 đồng bộ với các tuyến metro khác tương lai, Ban quản lý đường sắt đô thị kiến nghị Ủy ban Nhân dân Thành phố sớm ban hành khung tiêu chuẩn kỹ thuật vé chung để cập nhật vào hồ sơ thầu.

Quốc Phong