Nâng hạng lên thị trường mới nổi, TTCK Việt Nam có thể thu hút khoảng 25 tỷ USD đến năm 2030

Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương

Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, chỉ riêng dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII), TTCK Việt Nam có thể thu hút khoảng 25 tỷ USD đến năm 2030.

Bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch UBCKNN cho biết, việc nâng hạng TTCK từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi không những đem lại nhiều cơ hội cho TTCK Việt Nam, các chủ thể tham gia thị trường nói riêng, mà còn góp phần nâng cao hình ảnh, môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển nền kinh tế nói chung.

Nhằm đáp ứng các tiêu chí của các tổ chức đánh giá xếp hạng thị trường hướng tới mục tiêu nâng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi, UBCKNN đang triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, UBCKNN đang dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung 4 thông tư về giao dịch, về đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ, về hoạt động của công ty chứng khoán và về công bố thông tin nhằm sửa đổi 2 quy định về yêu cầu ký quỹ trước trước giao dịch và yêu cầu công bố thông tin bằng tiếng Anh. Đến nay, Bộ Tài chính đang trong quá trình hoàn thành dự thảo cuối cùng của thông tư. Dự kiến trong tháng 7 này, bộ sẽ đăng tải toàn bộ nội dung của dự thảo này cùng các nội dung tiếp thu, giải trình lên trang web của Bộ Tài chính trước khi ban hành. Theo đánh giá của các chuyên gia trong và ngoài nước, các giải pháp, quy định mới trong dự thảo thông tư là phù hợp và có tính khả thi cao. UBCKNN kỳ vọng việc ban hành Thông tư sẽ tác động tích cực đến quá trình xét nâng hạng TTCK Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính, UBCKNN đã và đang tiếp tục làm việc với bộ ngành có liên quan như Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư để cùng phối hợp đưa ra các giải pháp đáp ứng các tiêu chí nâng hạng. Các bộ, ngành đang tích cực triển khai các giải pháp để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường Việt Nam, như việc sửa đổi quy định pháp lý liên quan đến thủ tục mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp theo hướng giảm thiểu thủ tục và rút ngắn thời gian mở tài khoản, cập nhật và công bố đầy đủ tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa đối với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, hạn chế tiếp cận đối với nhà đầu tư nước ngoài.

Trong câu chuyện nâng hạng thị trường, chuyên gia chứng khoán Nguyễn Đức Hùng Linh lưu ý 2 vấn đề. Thứ nhất là hàng hóa. Năm 2017, chỉ có 3 cổ phiếu Việt Nam trong rổ MCSI, lượng tiền thu hút được rất nhỏ. Thứ hai là nâng hạng rồi nhưng có thể sẽ rớt hạng, điển hình như Pakistan. Chúng ta rất cố gắng để nâng hạng, nhưng quan trọng là đánh giá của nhà đầu tư nước ngoài với thị trường Việt Nam cần ổn định để duy trì được sau khi nâng hạng.

Cũng theo ông Linh, có những thị trường không thỏa mãn nhiều yếu tố, nhưng vẫn nâng hạng do sức ép của nhà đầu tư, như Trung Quốc, Ả rập Xê út… Quay lại thị trường Việt Nam, chúng ta cần xây dựng những yếu tố nền tảng tốt để nâng hạng và duy trì được nâng hạng.

“Về sức hút của nhà đầu tư nước ngoài, nếu chúng ta có công ty tốt, hàng hóa tốt, nhà đầu tư nước ngoài có nhiều cách để tăng tỷ lệ sở hữu. Trong khu vực Đông Nam Á, Indonesia đang nổi lên là thị trường hấp dẫn và Việt Nam cần xây dựng lợi thế thị trường mới có thể cạnh tranh, thu hút được vốn ngoại.

Hiện tại, UBCKNN đang rất tích cực trong việc thực hiện cải tổ thị trường, đặc biệt trong việc tháo gỡ nút thắt pre-funding và chuẩn mực công bố thông tin đại chúng. Mới đây, UBCKNN đã hoàn thành bản cuối dự thảo Thông tư sửa đổi quy định về giao dịch chứng khoán, trong đó nội dung quan trọng trong lần sửa đổi này là đề xuất cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mà không ký quỹ 100% tiền. Bên cạnh đó, việc áp dụng IFRS bắt buộc từ 2025 sẽ giúp cải thiện đáng kể luồng thông tin tới các nhà đầu tư, đảm bảo quyền lợi tiếp cận thông tin bình đằng giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Liên quan tới yếu tố tỷ lệ sở nước ngoài, Chính phủ cũng đang tiến hành rà soát về tỷ lệ sở hữu nước ngoài của các ngành nghề & đơn giản hóa quy trình mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài, đảm bảo gỡ bỏ một cách tích cực các rào cản cản trở việc đáp ứng các tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE vào năm 2025.

Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC)

Ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) chia sẻ, thông qua cơ chế ký quỹ khi triển khai mô hình CCP cho phép thành viên bù trừ được quyết định mức ký quỹ đối với nhà đầu tư căn cứ vào kết quả đánh giá tín nhiệm, thị trường kỳ vọng sẽ giải quyết được vấn đề prefunding, giúp nâng hạng và gia tăng thanh khoản cho thị trường.

“Trong khi chờ sửa các quy định của pháp luật ngân hàng, theo chỉ đạo của Bộ Tài chính và UBCKNN, VSDC đang hướng tới điều chỉnh quy trình thanh toán nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong việc ký quỹ (prefunding) của nhà đầu tư nước ngoài, nhằm hỗ trợ cho mục tiêu nâng hạng TTCKVN từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi”, ông Nguyễn Sơn cho biết.

Hoàng Anh