Nâng hạng thị trường chứng khoán: Giải pháp chiến lược để thu hút dòng vốn dài hạn
Việc nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi không chỉ mang ý nghĩa cải thiện hình ảnh quốc gia, mà còn là giải pháp chiến lược để thu hút dòng vốn dài hạn, nâng cao tiêu chuẩn thị trường, và thúc đẩy cải cách thể chế.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc
Chia sẻ tại hội thảo chuyên đề "Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế" do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phối hợp với Báo Lao Động tổ chức chiều nay 30/7, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Bộ Tài chính) cho biết, 25 năm nhìn lại, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc. Trong 25 năm qua, Việt Nam đã thu hẹp khoảng cách với các nước trong khu vực.
“Hiện nay, có hơn 10 triệu nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam. Thanh khoản của TTCK Việt Nam đang ở mức cao nhất khu vực, cao hơn cả các thị trường có sự phát triển từ 70-100 năm”, ông Bùi Hoàng Hải cho biết.
Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Bộ Tài chính)
Tính đến ngày 21/7, chỉ số VN-Index đạt 1.485,05 điểm, tăng 7,9% so với cuối tháng trước và tăng 17,2% so với cuối năm 2024. Quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu 3 sàn HOSE, HNX và UPCOM ngày 21/7 đạt 8.214,67 nghìn tỷ đồng (328,5 tỷ USD), tăng 14,5% so với cuối năm trước, tương đương 71,4% GDP ước tính năm 2024.
“Điều này cho thấy đầu tư chứng khoán đang dần khẳng định vai trò là một kênh đầu tư quan trọng và ngày càng thu hút sự tham gia rộng rãi từ công chúng. Số lượng tài khoản nhà đầu tư tăng từ 3.000 tài khoản năm 2000 lên hơn 10 triệu tài khoản, phản ánh sự tham gia ngày càng đông đảo của người dân vào thị trường tài chính bậc cao này”, ông Bùi Hoàng Hải nhận định.
Những năm qua, thị trường trái phiếu cũng tăng trưởng vượt bậc. Tính đến cuối tháng 6/2025, giá trị niêm yết đạt 2.503 nghìn tỷ đồng (100 tỷ USD), tương đương 21,7% GDP ước tính năm 2024.
Những con số trên cho thấy thị trường chứng khoán Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, không chỉ là kênh đầu tư phổ biến mà còn là kênh huy động vốn trung - dài hạn ngày càng hiệu quả cho nền kinh tế, bên cạnh vai trò truyền thống của hệ thống ngân hàng thương mại.
Với vai trò quan trọng đó, Phó Chủ tịch UBCKNN cho rằng, việc nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi không chỉ mang ý nghĩa cải thiện hình ảnh quốc gia, mà còn là giải pháp chiến lược để thu hút dòng vốn dài hạn, nâng cao tiêu chuẩn thị trường, và thúc đẩy cải cách thể chế.
Hoàn thiện pháp lý, hướng tới tiêu chuẩn quốc tế
Theo ông Bùi Hoàng Hải, với mục tiêu nâng hạng TTCK Việt Nam trong năm 2025, Bộ Tài chính, UBCKNN đã và đang khẩn trương rà soát và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp quy để từng bước gỡ các nút thắt trong việc xem xét nâng hạng theo các tiêu chí của các tổ chức quốc tế.
Đồng thời, phối hợp với các bộ ngành triển khai các giải pháp nhằm đáp ứng các tiêu chí của các tổ chức đánh giá xếp hạng thị trường hướng tới mục tiêu nâng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi và đã đạt được những kết quả đáng kể.
Liên quan đến việc xem xét nâng hạng của tổ chức xếp hạng FTSE Russell, bà Phạm Thị Thùy Linh, Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, theo thông lệ, vào tháng 3 và tháng 9 hàng năm, tổ chức xếp hạng FTSE Russell sẽ công bố danh sách các TTCK được nâng hạng, bị xuống hạng và các nước nằm trong danh sách theo dõi. Quy trình đánh giá xem xét nâng hạng của FTSE Russell bao gồm đánh giá theo bảng ma trận đánh giá chất lượng thị trường của FTSE Russell, trong đó có 9 tiêu chí đối với thị trường mới nổi thứ cấp.
Bà Phạm Thị Thùy Linh, Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước
“Tính tới thời điểm hiện tại, về mặt pháp lý, Bộ Tài chính đã ban hành các giải pháp để đáp ứng đầy đủ 9 tiêu chí của tổ chức xếp hạng FTSE Russell. Ngoài tiêu chí đánh giá của tổ chức xếp hạng FTSE Russel, chúng ta còn cần có sự phản hồi từ các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào TTCK Việt Nam”, bà Linh thông tin.
Nhiều việc phải làm “hậu nâng hạng”
Theo ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư SSI (SSI Research), thị trường chứng khoán qua 25 năm hình thành, đã đến lúc chúng ta phải nâng hạng thị trường. Nhìn sang các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Malaysia… giao dịch của Việt Nam rất lớn, hoàn toàn có cơ hội nâng hạng.
Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư SSI (SSI Research)
Tuy nhiên, Kinh tế trưởng của SSI cũng lưu ý, việc nâng hạng không chỉ có cơ hội mà còn có cả những thách thức. Nhìn sang các nước trên thế giới như Pakistan, UAE, khi nâng hạng nhưng không đạt được tăng trưởng như kỳ vọng. Trên thế giới, nhiều nước giảm thu hút vốn ngoại khi nâng hạng. Ví dụ, Hy Lạp được nâng hạng từ mới nổi sang phát triển, không đạt được như kỳ vọng.
Một quốc gia khác khá giống Việt Nam là Ả Rập Xê Út. Khi được nâng hạng, thị trường quốc gia này tăng trưởng tốt. Điều này cho thấy, để đạt được kết quả tốt, Việt Nam cần phải làm rất nhiều việc sau nâng hạng.
Do đó, theo ông Phạm Lưu Hưng, để đạt được kết quả tốt, Việt Nam cần phải làm rất nhiều việc sau nâng hạng.
“Hậu nâng hạng” cần tiếp tục quá trình cải cách và phát triển thị trường vốn sau thời điểm nâng hạng, hướng tới các mục tiêu cao hơn và toàn diện hơn. Cần một lộ trình dài hạn hướng tới tiêu chuẩn MSCI, bảo đảm 'hàng thẳng, lối thông' để nâng sức cạnh tranh và sức hút vốn ngoại”, ông Hưng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, ông Hưng cũng khuyến nghị, cần nghiên cứu nới lỏng quy định về niêm yết cổ phiếu (điều kiện lợi nhuận 2 năm liên tiếp, không có lỗ lũy kế) để có thể giúp các doanh nghiệp thuộc ngành công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo có thể tham gia vào thị trường vốn.
