Năng lượng Bắc Hà dùng tiền huy động trái phiếu để cơ cấu lại khoản nợ tại ngân hàng

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Kết luận thanh tra số 276/KL-TTCP về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong phát hành và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Trong số 67 tổ chức phát hành được thanh tra, bao gồm 5 ngân hàng thương mại cổ phần, 37 công ty cổ phần và 25 công ty trách nhiệm hữu hạn, Công ty Cổ phần Năng lượng Bắc Hà là một trong những đơn vị bị nêu tên với nhiều sai phạm.

Theo kết luận, Năng lượng Bắc Hà chưa thực hiện đúng quy định về nội dung trong phương án phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Cụ thể, 4 mã trái phiếu gồm BHBCH2124001, BHBCH2124002, BHBCH2124003 và BHBCH2124004 có nội dung về mục đích phát hành chưa phù hợp với quy định tại điểm b khoản 1 Điều 13 Nghị định 153/2020/NĐ-CP, thiếu thông tin cụ thể về chương trình, dự án đầu tư hoặc hoạt động sản xuất kinh doanh cần bổ sung vốn.

Thanh tra Chính phủ cũng xác định doanh nghiệp này đã sử dụng sai mục đích nguồn vốn huy động. Toàn bộ 100 tỷ đồng từ mã trái phiếu BHBCH2124001 và 65,157 tỷ đồng từ mã BHBCH2124002 được dùng để cơ cấu lại khoản nợ tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB), trái với phương án phát hành nhằm tăng quy mô vốn hoạt động và bổ sung vốn cho Dự án Nậm Phàng B. Hành vi này vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 5 và khoản 2 Điều 35 Nghị định 163/2018/NĐ-CP.

Bên cạnh đó, Năng lượng Bắc Hà còn bị kết luận công bố thông tin chưa đầy đủ và thiếu chính xác về kết quả phát hành, tình hình sử dụng nguồn vốn, cũng như việc thanh toán gốc và lãi trái phiếu, vi phạm các quy định tại Nghị định 163/2018/NĐ-CP và Nghị định 153/2020/NĐ-CP.

Công ty Cổ phần Năng lượng Bắc Hà được thành lập ngày 27/12/2007, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất điện, có trụ sở tại thôn Mà Phố, xã Bản Liền, tỉnh Lào Cai. Tính đến cuối quý II/2025, công ty là đơn vị thành viên của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư I.P.A (mã chứng khoán: IPA), với tỷ lệ lợi ích sở hữu 89,79% và tỷ lệ biểu quyết 95,19%. Ông Vũ Hiền, Chủ tịch Hội đồng quản trị IPA, hiện cũng giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị của Năng lượng Bắc Hà.

Về tình hình kinh doanh, trong 6 tháng đầu năm 2025, Công ty Cổ phần Năng Lượng Bắc Hà ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 30,47 tỷ đồng, giảm 14,3% so với cùng kỳ năm 2024. Dù lợi nhuận tuyệt đối giảm, các chỉ số hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp lại được cải thiện rõ rệt. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên tổng tài sản (ROA) tăng từ 2,64% lên 2,92%, trong khi tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) cũng tăng từ 5,87% lên 6,16%.

Tính đến ngày 30/6/2025, tổng tài sản của Năng Lượng Bắc H đạt hơn 1.045 tỷ đồng, giảm khoảng 22% so với cùng kỳ năm trước. Vốn chủ sở hữu giảm từ 606,16 tỷ đồng xuống 494,66 tỷ đồng, trong khi tổng nợ phải trả giảm mạnh từ 741,33 tỷ đồng xuống 550,65 tỷ đồng. Cơ cấu vốn của doanh nghiệp nhờ đó trở nên an toàn hơn, khi hệ số nợ phải trả trên tổng tài sản giảm từ 0,55 xuống 0,53 và tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu hạ từ 1,22 xuống 1,11 lần.

Đáng chú ý nhất là dư nợ trái phiếu của công ty giảm gần 300 tỷ đồng, từ 624,5 tỷ đồng xuống 324,6 tỷ đồng, tương đương mức giảm gần 48%. Tỷ lệ dư nợ trái phiếu trên vốn chủ sở hữu nhờ đó giảm từ 1,03 lần còn 0,66 lần. Đây là tín hiệu cho thấy doanh nghiệp đang chủ động giảm đòn bẩy tài chính và cải thiện cấu trúc nợ. Bên cạnh đó, nợ vay ngân hàng cũng giảm từ 46 tỷ đồng còn khoảng 34 tỷ đồng.

Trong khi đó, một số khoản nợ ngắn hạn khác lại tăng mạnh, đặc biệt là mục “phải trả ngắn hạn khác”, từ hơn 225 triệu đồng lên tới 136 tỷ đồng. Dù chưa có thuyết minh chi tiết, biến động lớn ở hạng mục này cho thấy có thể xuất hiện các nghĩa vụ thanh toán nội bộ hoặc khoản chi trả tạm thời chưa đến hạn.

Các chỉ tiêu về khả năng thanh toán đều ghi nhận xu hướng tích cực. Hệ số thanh toán ngắn hạn tăng từ 1,90 lên 2,41 lần và hệ số thanh toán nhanh đạt 2,38 lần, phản ánh khả năng chi trả tốt hơn. Hệ số thanh toán lãi vay tăng từ 2,29 lên 3,04 lần.

Sỹ Bắc