Năng lượng sạch bùng nổ, nhưng điện than vẫn thống trị tại Trung Quốc
Bất chấp kỷ lục về bổ sung công suất điện mặt trời và điện gió cùng sự bùng nổ năng lượng tái tạo, Trung Quốc vẫn chưa từ bỏ than, thậm chí còn đi theo chiều ngược lại.
(Ảnh: OP)
Trong nửa đầu năm 2025, Trung Quốc đã đưa vào vận hành tới 21 gigawatt (GW) điện than, mức cao nhất trong nửa đầu năm kể từ 2016, theo báo cáo định kỳ nửa năm 2025 về các dự án điện than Trung Quốc do Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA) và Tổ chức Giám sát Năng lượng Toàn cầu (GEM) công bố hôm thứ Hai 25/8.
Dự báo cho thấy tổng công suất điện than mới đưa vào vận hành cả năm có thể vượt 80 GW.
Trên toàn cầu, Trung Quốc là quốc gia dẫn đầu về lắp đặt công suất năng lượng tái tạo, nhưng đồng thời cũng là quốc gia dẫn đầu về điện than và tiếp tục là động lực chính khiến nhu cầu than toàn cầu duy trì ở mức cao kỷ lục. Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang tìm cách thúc đẩy nhu cầu than trong nước và giá than trong năm nay. Giá than tại Trung Quốc đã giảm trong năm 2025, gây sức ép lên lợi nhuận và khả năng sinh lời của các nhà sản xuất than.
Mặc dù trước đó đã xuất hiện dấu hiệu chững lại trong điện than vào năm ngoái và một làn sóng bùng nổ năng lượng sạch trong năm nay, nhưng điện than vẫn giữ vị thế mạnh mẽ ở Trung Quốc, với số dự án mới và được tái khởi động đạt mức cao nhất trong một thập kỷ, CREA và GEM cho biết trong báo cáo.
Làn sóng đưa vào vận hành các nhà máy điện than mới xuất phát từ việc tăng mạnh số giấy phép cho các dự án điện than trong giai đoạn 2022 và 2023, khi trung bình mỗi tuần Trung Quốc phê duyệt hai nhà máy điện than mới. Trong hai năm 2022 và 2023, hơn 100 GW công suất điện than đã được phê duyệt mỗi năm.
"Xu hướng này nhiều khả năng sẽ tiếp tục tới năm 2026 và 2027, trừ khi có hành động chính sách được thực hiện", báo cáo nêu.
Chỉ 25 GW dự án điện than được cấp phép trong nửa đầu năm 2025, nhưng các dự án mới và được khởi động lại đã lên tới 75 GW - mức cao nhất trong một thập kỷ - và các công trình khởi công hoặc tái khởi công đạt 46 GW, tương đương toàn bộ công suất điện than của Hàn Quốc, theo kết quả từ CREA và GEM.
"Làn sóng năng lượng sạch của Trung Quốc đang thúc đẩy cả tăng trưởng kinh tế lẫn tiến trình giảm phát thải carbon, nhưng việc mở rộng điện than có nguy cơ kìm hãm xu hướng này", Qi Qin, tác giả chính của báo cáo và chuyên gia phân tích Trung Quốc tại CREA, nhận định.
"Nhiều nhà máy điện than hơn, không chỉ gây lãng phí đầu tư, mà còn làm chậm lại năng lượng tái tạo - động lực thực sự của tương lai kinh tế Trung Quốc".
