'Nàng tiên cá' co giật dưới đáy bể ở Trung Quốc lật tẩy mặt tối nghề
Dưới vẻ ngoài rực rỡ, người biểu diễn 'nàng tiên cá' có thể bị viêm tai, rụng tóc, dị ứng, cảm lạnh, mất kinh, chân tay phồng rộp, phù nề... hay làm việc quá sức đến mức suy nhược.

Một nữ diễn viên "nàng tiên cá" bị co giật dưới đáy bể tại Taiyuan Ocean World suốt 5 phút mới được cứu ra. Ảnh: AsiaWire.
Khoác lên mình chiếc đuôi óng ánh, nhẹ nhàng lướt qua làn nước trong vắt, các "nàng tiên cá" mỉm cười và vẫy tay với lũ trẻ đang trầm trồ bên ngoài bể kính. Từ các thủy cung lớn đến công viên giải trí, nghề này đang thu hút nhiều người tại Trung Quốc.
Tuy nhiên, đằng sau đó là những rủi ro: chấn thương vì điều kiện làm việc không an toàn, thu nhập bấp bênh và áp lực vô hình đang dần bào mòn sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của người theo nghề, theo Sixth Tone.
Nghề nguy hiểm
Ngày 25/4, một đoạn video lan truyền trên mạng xã hội khiến dư luận Trung Quốc xôn xao. Một nữ diễn viên bị co giật dưới đáy bể tại công viên giải trí Taiyuan Ocean World ở tỉnh Sơn Tây, vật lộn suốt 5 phút trước khi được đưa lên khỏi mặt nước.
“Cứ tưởng trong bể sâu 3 m thì có thể cứu người trong vòng 20 giây. Nhưng chỉ cần sự cố nhỏ như rơi mặt nạ, kẹt đuôi hay bị chuột rút là tính mạng đã bị đe dọa”, Lin Yan, một diễn viên tiên cá ở Thâm Quyến, chia sẻ.
Cô cho biết nhiều nơi vì tiết kiệm chi phí nên không bố trí nhân viên cứu hộ, cũng không có quy trình ứng cứu khẩn cấp rõ ràng.

"Nàng tiên cá" bị cá mập cắn khi đang luyện tập ở thủy cung. Ảnh: Sohu.
Không chỉ có nguy cơ đuối nước, người biểu diễn còn phải làm việc trong môi trường đầy rủi ro khi tiếp xúc trực tiếp với các loài sinh vật biển. Lươn có thể cắn rách da như dao cứa. Rùa biển, với chiếc miệng to như mỏ vẹt, nếu vô tình bị chạm phải, có thể khiến người biểu diễn bật máu.
Một nữ diễn viên ở tỉnh Giang Tô từng bị cá mập tấn công khi đang luyện tập, dẫn đến tổn thương vĩnh viễn ở bàn tay.
Không gian biểu diễn chật hẹp, nhiệt độ nước chỉ từ 26-28°C, đôi khi còn thấp hơn ở các bể ngoài trời. Trang phục nặng tới 10 kg, cộng thêm áp lực phải nín thở trong thời gian dài, khiến nhiều người thường xuyên bị lạnh cóng, ngất xỉu, hay rơi vào trạng thái hoảng loạn.
“Chỉ cần đuôi vướng vào san hô giả là hoảng. Ở dưới nước mà hoảng thì rất dễ ngất”, Yan nói.
Áp lực ngoại hình và cái giá phải trả
Để trở thành “nàng tiên cá”, ngoại hình là yếu tố gần như bắt buộc. “Vòng eo nhỏ, ngực đầy, cao 1,68-1,72 m, chưa từng sinh con, Đó là những tiêu chuẩn ngầm của nghề”, Ximen, một diễn viên ở thành phố Thanh Đảo, tiết lộ. Ngược lại, với các “nam tiên cá”, chỉ cần có cơ bụng là đủ.
Dưới vẻ ngoài rực rỡ, người biểu diễn phải chịu đựng nhiều ảnh hưởng về sức khỏe: viêm tai, rụng tóc, dị ứng, cảm lạnh, mất kinh, chân tay phồng rộp, phù nề. Một số người làm việc quá sức đến mức suy nhược.
“Chúng tôi xuống nước ít nhất 6 lần mỗi ngày. Lần nào về cũng phải gội đầu. Kết thúc một ngày, tóc đầy mùi hải sản và nước thải sinh vật”, Ximen chia sẻ.
Trước đây, nghề này có thể mang lại thu nhập khoảng 15.000 nhân dân tệ/tháng (gần 2.100 USD). Nhưng hiện nay, nhiều nơi chỉ trả 5.000-8.000 nhân dân tệ (tức khoảng 700-1.100 USD), thậm chí hủy buổi diễn mà không báo trước.

Một chấn thương ở tay sau khi biểu diễn. Ảnh: Sixth Tone.
Một số thủy cung còn chuyển sang thuê diễn viên nước ngoài với đãi ngộ cao hơn, khiến các nghệ sĩ trong nước bị cạnh tranh ngay trên sân nhà. Đáng chú ý, phần lớn người biểu diễn là lao động tự do, không hợp đồng, không bảo hiểm.
“Miễn có người diễn là được, còn ai thì không quan trọng”, tiên cá Ximen thẳng thắn nói.
Hiện tại, Trung Quốc vẫn chưa có quy định pháp lý riêng cho ngành biểu diễn tiên cá. Năm ngoái, chính quyền trung ương đã mở chiến dịch kiểm tra an toàn các hoạt động lặn, nhưng chưa có khung pháp lý cụ thể áp dụng cho loại hình biểu diễn dưới nước này.
“Chúng tôi bị đối xử như đồ dùng một lần. Hết giá trị là bị thay thế”, Yan nói thêm.
Hiện tại, cô chỉ nhận diễn khi được bạn bè nhờ hỗ trợ, còn công việc chính là dạy bơi và bán đuôi tiên cá qua mạng.
Tuy nhiên, cô vẫn giữ hy vọng. “Nếu có đủ người dám nói không với điều kiện làm việc nguy hiểm, ngành này sẽ phải thay đổi”, Yan chia sẻ. Dẫu vậy, cô cũng hiểu rằng không phải ai cũng có sự lựa chọn.