NASA quyết định đóng cửa đài thiên văn trên không SOFIA

Theo Spacenews, NASA đã quyết định đóng cửa Đài quan sát thiên văn hồng ngoại trên không (SOFIA). SOFIA là một chiếc máy bay Boeing 747 với kính viễn vọng hồng ngoại 2,7 mét được gắn trong thân.

NASA đã quyết định đóng cửa Đài quan sát thiên văn hồng ngoại trên không (SOFIA). (Ảnh: NASA)

Cơ quan tài chính của NASA cho biết ngân sách hoạt động hàng năm cho SOFIA có chi phí cao thứ hai trong sứ mệnh nghiên cứu vật lý vũ trụ. Tuy nhiên, năng suất khoa học mà sứ mệnh vũ trụ này mang lại không tương xứng với ngân sách duy trì hàng năm so với các sứ mệnh khoa học lớn khác.

Đây không phải là lần đầu tiên NASA đề xuất đóng cửa SOFIA. Các đề xuất tài chính năm 2015, 2021 và 2022 cũng đã đề xuất về việc đóng cửa SOFIA vì lý do tương tự. Tuy vậy, cả ba lần Quốc hội đều khôi phục tài trợ cho dự án.

Vào ngày 3/5, trong cuộc họp về kế hoạch đóng cửa SOFIA, Paul Hertz, giám đốc ủy ban cố vấn vật lý thiên văn của NASA cho biết: “Khảo sát Deacadal [DTV1] đề nghị đóng cửa SOFIA trong giai đoạn mở rộng các sứ mệnh vũ trụ sẽ diễn ra vào cuối tháng 9”.

Theo ông, quốc hội cũng tán thành tất cả các đề nghị trong báo cáo của dư luật ngân sách Omnibus năm 2022, bao gồm cả việc đóng cửa SOFIA. NASA sẽ không đóng cửa SOFIA vào năm 2023, thay vào đó tìm nguồn “tài trợ đóng cửa[DTV2] ” trị giá 10 triệu đô.

Ông Hertz nhấn mạnh quyết định của NASA không chỉ dựa trên giá trị khoa học mang lại mà còn dựa trên giá trị sứ mệnh đó so với kinh phí duy trì hoạt động. NASA đã chi khoảng 85 triệu đô la mỗi năm cho SOFIA, nhiều hơn bất kỳ sứ mệnh vật lý thiên văn nào chỉ sau kinh phí Kính viễn vọng Không gian Hubble.

Tuy nhiên, cả dự luật chi tiêu năm tài chính 2022 và những dự định nằm trong báo cáo đề xuất ngân sách 2023 đều thấp hơn những gì NASA đã lên kế hoạch. Điều đó sẽ gây ra ảnh hưởng đến một số chương trình vật lý thiên văn.

Kế hoạch phóng máy ảnh và quang phổ kế với hiệu ứng Compton (COSI), được NASA lựa chọn để phát triển vào tháng 10 năm ngoái, sẽ diễn ra chậm hơn so với kế hoạch ban đầu vào năm 2025.

NASA cũng sẽ trì hoãn việc phát hành dự án AO cho một kế hoạch phóng tàu thăm dò khác từu 6 đến 12 tháng, trước đó được lên kế hoạch vào tháng 1 năm 2023.

Một yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đóng cửa SOFIA trước ngày3/9 do NASA lẫn trung tâm Hàng không và Vũ trụ Đức DLR không đi tới thỏa thuận chung.

Quyết định trên đã bị chỉ trích vào ngày 3/5 trong một tuyên bố của Deutsche SOFIA Institut (DSI) - tổ chức Đức phụ trách các hoạt động của SOFIA. DSI phàn nàn rằng cuộc khảo sát Decadal dựa trên những thông tin cũ và không xem xét đến các cải tiến tăng tính hiệu quả của SOFIA.

Alfred Krabbe, người đứng đầu tổ chức DSI, hy vọng Quốc hội khôi phục kinh phí cho SOFIA trong ít nhất một năm. Đặc biệt là khi Kính viễn vọng không gian James Webb không thể thay thế SOFIA vì SOFIA hoạt động ở bước sóng hồng ngoại dài hơn những gì kính viễn vọng không gian có thể quan sát.

Đến nay, Quốc hội vẫn chưa công khai quyết định về đề xuất đóng cửa SOFIA. Để xuất ngân sách đã không được đưa ra trong phiên điều trần diễn ra vào ngày 3/5 do một tiểu ban phân bổ của Thượng viện.

“Yêu cầu ngân sách của NASA chỉ là một yêu cầu đơn giản như vậy”, ông Hertz nhận định Quốc hội sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về những đề xuất ngân sách của NASA

Đào Thúy Vy