NATO mở rộng thành viên

Tờ DW đưa tin, trong một tuyên bố ngày 27-3, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg khẳng định Bắc Macedonia “giờ là một phần của gia đình NATO”. Ông Jens Stoltenberg khẳng định NATO là một gia đình gồm 30 quốc gia thành viên với gần 1 tỷ người được xây dựng dựa trên “một sự chắc chắn rằng cho dù có phải đối mặt với những thách thức như thế nào, tất cả chúng ta sẽ cùng nhau trở nên mạnh mẽ hơn và an toàn hơn”.

Trước đó, trong một tuyên bố sau cuộc gặp với Thủ tướng Bắc Macedonia Oliver Spasovski ngày 18-2, Tổng thư ký Jens Stoltenberg cho biết, Bắc Macedonia đã tham gia vào tất cả cuộc họp của NATO với tư cách là khách mời sau khi nghị định thư gia nhập được tất cả đồng minh trong khối ký kết vào tháng 2-2019, đồng thời khẳng định NATO chào đón Bắc Macedonia gia nhập liên minh quân sự này. Ông Jens Stoltenberg cũng nhấn mạnh, tư cách thành viên trong NATO sẽ góp phần tạo ra sự ổn định, thịnh vượng ở Bắc Macedonia và sẽ đóng góp cho an ninh của khu vực Tây Balkan cũng như toàn bộ khu vực châu Âu-Đại Tây Dương.

Lãnh đạo các nước thành viên dự Hội nghị thượng đỉnh NATO tại London (Anh) hồi đầu tháng 12-2019. Ảnh: metro.co.uk.

Cộng hòa Macedonia (tên gọi trước đây của Cộng hòa Bắc Macedonia) xin gia nhập NATO từ những năm 90 của thế kỷ trước, song vấp phải sự phản đối của Athens vì trùng với tên một tỉnh ở Hy Lạp. Cuối năm 2018, Skopje và Athens đã đạt một thỏa thuận, theo đó quốc gia Tây Balkan này chính thức đổi tên thành Bắc Macedonia và Hy Lạp không còn phủ quyết việc quốc gia láng giềng gia nhập NATO. Theo Ngoại trưởng Đức Heiko Maas, “một chặng đường dài cuối cùng đã kết thúc” khi Bắc Macedonia trở thành thành viên mới của NATO. Ngoại trưởng Heiko Maas cho rằng, việc Bắc Macedonia gia nhập NATO giúp “tăng cường an ninh và ổn định tại khu vực Tây Balkan”, đồng thời là dấu hiệu cho thấy “chính sách mở cửa của NATO nhằm góp phần vào mục tiêu tự do, dân chủ và nhân quyền”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho rằng, việc Bắc Macedonia gia nhập NATO là “kết quả sau nhiều năm nỗ lực của chính phủ và người dân nước này”.

Theo tờ DW, bày tỏ vui mừng khi là thành viên của NATO, trong một tuyên bố, Chính phủ Bắc Macedonia nhấn mạnh, Skopje “đã hoàn tất giấc mơ của nhiều thế hệ”. Viết trên trang mạng xã hội Twitter, Bộ trưởng Quốc phòng Bắc Macedonia Radmila Sekerinska cho biết: “Chúng tôi đã chờ đợi ngày này gần 30 năm”. Buổi lễ kết nạp Bắc Macedonia chính thức gia nhập NATO dự kiến được tổ chức vào ngày 30-3 tới tại Brussels dưới sự chủ trì của Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg.

Là liên minh quân sự giữa các quốc gia đồng minh phương Tây sau Chiến tranh thế giới thứ hai, mục đích ban đầu của NATO là trở thành “đối trọng” nhằm kiềm chế sức ảnh hưởng của Liên Xô. Sau khi khối Hiệp ước Warsaw và Liên Xô tan rã, thay vì biến mất, NATO đã không ngừng mở rộng. Với việc kết nạp Bắc Macedonia, số lượng thành viên của NATO hiện đã lên tới con số 30. Tuy nhiên, theo giới phân tích, đông hơn không đồng nghĩa với mạnh hơn. Trên thực tế, trong những năm qua, sự chênh lệch về tiềm lực quân sự, vị thế của các thành viên đã tạo ra nhiều bất cập, khiến khả năng chia sẻ trách nhiệm trong NATO không đồng đều. “Cuộc chiến” giữa Mỹ và châu Âu về đóng góp chi tiêu quốc phòng đã phơi bày rạn nứt của NATO. Không chỉ là vấn đề chi tiêu quốc phòng, NATO còn không tìm được tiếng nói chung trong nhiều vấn đề khác, ví dụ việc xác định “kẻ thù chung”. Chính vì những lục đục nội bộ như vậy mà Tổng thống Pháp Emmanuel Macron từng bày tỏ hoài nghi về giá trị của Điều khoản số 5 về phòng vệ tập thể của NATO, trong đó quy định một cuộc tấn công nhằm vào một nước thành viên sẽ bị xem như là cuộc tấn công nhằm vào cả liên minh quân sự. Thậm chí, ông chủ Điện Elysee còn đưa ra một nhận định chua chát rằng NATO đang “chết não”!

HOÀNG VŨ