Nên bỏ tư duy 'né' thuế

Từ trước 7h sáng ngày 23/8 cửa hàng Xăng dầu Cổ Nhuế (Hà Nội) dán thông báo không nhận chuyển khoản. Khoảng 8h30 cùng ngày lại nhận chuyển khoản. Ảnh: H.H.

Vẫn có cửa hàng không nhận thanh toán chuyển khoản

Dù cơ quan thuế đã khẳng định, việc các cửa hàng kinh doanh từ chối nhận thanh toán chuyển khoản mà chỉ nhận tiền mặt, hay các hành vi ghi nội dung chuyển khoản mập mờ – ví dụ "trả tiền mượn", "tiền cafe", "tiền ship"... để cơ quan chức năng gặp khó khăn khi xác định doanh thu không làm giảm nghĩa vụ thuế, mà ngược lại có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu. Vậy nhưng, trên thực tế các hành động không nhận chuyển khoản gián đoạn, hoặc nói không với chuyển khoản vẫn diễn ra ở một số cửa hàng.

Ghi nhận của phóng viên tại một số điểm bán thuốc trên địa bàn Hà Nội cho thấy, tình trạng nhiều cửa hàng chỉ chấp nhận tiền mặt, từ chối thanh toán chuyển khoản vẫn đang diễn ra.

Tại phố Tôn Thất Tùng, Nhà thuốc GPP địa chỉ 112bB3 Tập thể đại học Y Hà Nội, nữ nhân viên bán hàng từ chối khi khách đề nghị chuyển khoản và khẳng định: “Có tiền mặt thì đưa thôi, không nhận chuyển khoản”.

Cụ thể, theo lời của chị Hoàng Hồng Hạnh vừa đi khám Bệnh tại Viện Đại học Y về kể lại: “Tôi ghé vào nhà thuốc Nhà thuốc GPP đại chỉ 112bB3 Tập thể đại học Y Hà Nội mua viên thuốc giảm đau. Nhận thuốc xong, tôi đề nghị chuyển khoản nhưng nhân viên kiên quyết từ chối, bắt tôi dùng tiền mặt. Trong khi tôi đã nói, tôi chỉ mang theo điện thoại quen thanh toán qua QR code”.

Chị Hạnh bày tỏ sự bức xúc vì ngay tại khu vực trung tâm mà vẫn tồn tại tình trạng chỉ nhận tiền mặt, thiếu minh bạch doanh thu.

Cũng tại nhiều nhà thuốc lớn khác trên địa bàn Hà Nội, khách hàng cũng gặp tình huống tương tự. Một số nhân viên thậm chí còn thừa nhận “ưu tiên tiền mặt”.

Tại siêu thị thuốc Việt 112 A Tôn Thất Tùng, Phường Trung Tự, Quận Đống Đa (cũ) nay là 112A Tôn Thất Tùng, phường Kim Liên ghi nhận thời điểm sáng 23/8, khi khách hàng đến mua thuốc đề nghị chuyển khoản, nhân viên bán hàng gạt đi với lý do “đơn hàng vài chục nghìn thì đưa tiền mặt cho nhanh”. Chỉ khi khách kiên quyết không mang tiền mặt, nhân viên mới miễn cưỡng đưa mã QR để thanh toán.

Tìm hiểu thông tin, việc 2 nhà thuốc nêu trên không nhận thanh toán bằng hình thức chuyển khoản, hoặc không mặn mà với hình thức nhận thanh toán qua chuyển khoản đã diễn ta từ thời điểm tháng 6 tới nay. Việc từ chối thanh toán chuyển khoản không chỉ gây bất tiện cho người dân mà còn tiềm ẩn nguy cơ thất thu thuế, bởi doanh thu không được ghi nhận đầy đủ.

Việc không nhận thanh toán chuyển khoản cũng diễn ra tại một số cửa hàng xăng dầu trên địa bàn Hà Nội. Khoảng 7 giờ sáng ngày 23/8, ông Phạm Khang đổ xăng tại cửa hàng xăng dầu Cổ Nhuế (thuộc Công ty cổ phần xăng dầu Thụy Dương) trên đường Phan Bá Vành, ông Khang bất ngờ khi nhân viên cửa hàng không cho thanh toán chuyển khoản. Nhìn ra xung quanh, ông Khang thấy khách hàng đều lâm vào tình cảnh như mình. Tại cây xăng này, trước một điểm vòi xăng RON 95III có dán giấy ghi “Không nhận chuyển khoản (Ngân hàng lỗi)”. Sau một lúc bối rối và nhờ cậy các khách hàng đi mua xăng như mình hầu như mọi người không mang tiền mặt, ông Khang đành lùi xe đỗ vào bên đường, đi bộ tới cửa hàng tạp hóa cách đó vài trăm mét để đổi tiền mặt. Phản ánh sự bất tiện này với Báo Đại đoàn kết, ông Khang rất băn khoăn khó hiểu khi nền kinh tế đang chuyển hướng không dùng tiền mặt. “Việc không nhận chuyển khoản sẽ rất phiền toái với những người từ lâu không có thói quen mang theo tiền mặt nhiều như tôi” - ông Khang nói.

Tuy vậy, theo một hộ dân sinh sống trên đường Phan Bá Vành, sự việc không nhận tiền mặt tại cửa hàng xăng dầu Thụy Dương chỉ diễn ra chóng vánh trong giờ cao điểm buổi sáng, vào khoảng 7h đến 8h 30. Tại thời điểm 10h sáng ngày 23/8, theo phản ánh của nhiều người mua xăng tại cửa hàng này, PV Báo Đại đoàn kết có mặt tại điểm bán xăng này thì nhân viên đã cho chuyển khoản. Tờ giấy dán ghi “Không nhận chuyển khoản” cũng không còn xuất hiện.

Ông Phạm Khang cũng trao đổi, nếu như lỗi của ngân hàng thì thường chỉ diễn ra chóng vánh, trong khi đó cây xăng lại in giấy rồi dán cố định, vài tiếng sau lại tháo ra cho thấy cây xăng có sự mập mờ. Đây là hành động hạn chế thanh toán bằng chuyển khoản, biểu hiện của trốn thuế.

Trước đó, vào tối 22/8, anh Bá Mạnh di chuyển tại tỉnh lộ 423, địa phận gần xã Quốc Oai cũng gặp tình huống oái ăm tương tự. Khi đổ 800.000 đồng tiền xăng, cửa hàng xăng dầu tại đây cũng không nhận chuyển khoản. Nhân viên cửa hàng xăng dầu này nói do chủ cây xăng không có tài khoản ngân hàng nên không nhận chuyển khoản. Sau một hồi trao đổi thể hiện thái độ không hài lòng, nhân viên cửa hàng đành chấp nhận chuyển tiền vào tài khoản của cá nhân mình.

Chuyển đổi số - Không "chừa lối" cho gian lận

Theo thống kê, hiện cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ kinh doanh. Trong số này, gần 2 triệu hộ áp dụng thuế khoán với mức trung bình khoảng 700.000 đồng/tháng, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách. Tuy nhiên, hình thức thuế khoán - vốn dựa trên mức khoán tạm tính - đã bộc lộ nhiều kẽ hở, trở thành mảnh đất màu mỡ cho trốn thuế.

Nghị định 70/2025/NĐ-CP được ban hành như một bước ngoặt lớn: hộ kinh doanh doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, thuộc lĩnh vực tiêu dùng trực tiếp như quán ăn, khách sạn, bán lẻ, vận tải… buộc phải dùng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối cơ quan thuế. Khi đó, doanh thu được ghi nhận theo từng giao dịch, sát thực tế, minh bạch hơn, khó gian lận hơn.

Đáng chú ý, từ ngày 1/7/2025, cá nhân, hộ kinh doanh cũng sẽ sử dụng mã định danh cá nhân thay mã số thuế. Dữ liệu thuế đã được liên kết với tài khoản ngân hàng, app eTax Mobile, VNeID, giúp cơ quan quản lý dễ dàng xác định toàn bộ dòng tiền và nghĩa vụ thuế của từng người.

T.Hằng - T.Chí