Nền độc lập cho Palestine - Bài 2: Giấc mơ tự do, độc lập

“Tôi sinh ra và lớn lên ở Palestine. Bố tôi là nông dân, sau trở thành công nhân vì đất đai của ông bà tôi bị chiếm đóng. 16 tuổi, tôi đã tham gia các hoạt động của sinh viên Palestine chống lại cuộc chiếm đóng của Israel. Vì cái ách chiếm đóng ấy, cuộc đời của người Palestine rất vất vả…”. Tiếp tục cuộc trò chuyện với Pháp Luật TP.HCM, Đại sứ Palestine tại Việt Nam, ông Saadi Salama kể.

Tị nạn trên chính quê hương mình

. Ông có thể nói gì về cuộc sống của người dân Palestine?

+ Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Đó là một chân lý mà các dân tộc như Việt Nam, Palestine quá hiểu. 44 năm chiếm đóng, quân đội Israel can thiệp vào từng chi tiết trong cuộc sống của người Palestine. Dân Palestine muốn đi đâu phải có giấy phép của Israel. Khi thấy có vấn đề an ninh là người ta có thể dùng cọc, dùng xích khóa cổng một ngôi làng, một thành phố, không cho ai được ra ngoài. Có những con đường chỉ dành riêng cho người Do Thái, lại có những con đường dành riêng cho người Palestine, nghĩa là hệt như doanh trại ở Nam Phi thời Apartheid (phân biệt chủng tộc - NV).

Bạn có tin được rằng người Palestine không bao giờ dám hứa với người khác là “tôi sẽ đến thăm anh vào giờ đó, ngày đó”. Bởi vì chỉ trong một khoảng cách 10 km, người Palestine có thể gặp biết bao nhiêu trạm kiểm soát của Israel. Những nơi đó có thể bắt họ phải chờ tới 2-3 tiếng hoặc thậm chí không cho họ đi qua.

. Có thể Israel có những nguyên tắc nào đó? Họ phải làm như thế vì lý do an ninh, họ cần bảo vệ sự an toàn của chính họ?

+ Tất nhiên khi Israel thi hành bất cứ quy định nào thì họ đều dựa vào lý do an ninh. Như tôi chẳng hạn, tôi làm công tác ngoại giao đã 27 năm, được nhiều người biết đến, đi đến đâu ở Palestine, ai cũng biết tôi. Nhưng khi muốn đến Jerusalem, tôi vẫn phải xin phép, mà đến bây giờ vẫn chưa được trả lời là có được vào không. Thậm chí Tổng thống Abbas khi muốn đi thăm các nước cũng phải xin phép Israel để họ cho ông đi qua các trạm kiểm soát.

Tôi kể bạn nghe câu chuyện có thật này nhé. Tôi có bốn con, trong đó ba đứa sinh ở nước ngoài. Khi đứa con thứ ba sắp ra đời, chúng tôi quyết định phải sinh nó ở Palestine. Khi vợ tôi chuyển dạ, tôi không có mặt ở nhà, anh tôi phải đưa em dâu đi bệnh viện. Từ nhà đến bệnh viện chỉ khoảng 8 km, cách bệnh viện chừng 1 km thì mọc lên một trạm kiểm soát. Phải nói thêm với bạn là có những trạm kiểm soát được đặt cố định nhưng cũng có những cái tự mọc lên mà chúng tôi gọi là “flying checkpoint” tức là “trạm kiểm soát bay”.

Đại sứ Palestine Saadi Salama (thứ ba từ phải qua) trong một cuộc biểu tình phản đối quân đội chiếm đóng. (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Và người ta đã không cho phép anh tôi lái ô tô vào trung tâm thành phố. Anh tôi giải thích là: “Em dâu tôi chuyển dạ, sắp sinh con”, họ bảo sinh con hay sinh gì cũng không được qua đây. Trong cảnh nguy cấp, anh trai tôi phải làm ầm lên rằng: “Các người sẽ phải chịu trách nhiệm”. Lúc đó họ mới cho đi qua.

Đó là chuyện xảy ra với gia đình tôi. Nhưng trong cộng đồng người Palestine đang phải tị nạn trên chính quê hương mình, có rất nhiều trường hợp như thế. Nếu xem được những video clip ghi lại hình ảnh người Palestine bị đàn áp, chúng ta sẽ thấy có những cảnh tượng chỉ có thể tồn tại ở thời Đức quốc xã. Giới chính trị Mỹ chưa thấy tầm quan trọng của việc thành lập một quốc gia Palestine độc lập nên người ta chỉ ủng hộ Israel. Luôn luôn họ sử dụng hệ thống truyền thông để khiến dân chúng tưởng rằng Israel là một nước nhỏ, yếu thế, cần được sự hỗ trợ, rằng dân Do Thái từng bị thảm sát nên giờ đây họ cần được bảo vệ… Người ta không hiểu rằng chúng tôi - người Palestine đang là những nạn nhân của nạn nhân.

Nhất định phải tự do, độc lập

. Vì sao một nước luôn nhấn mạnh những giá trị cá nhân độc lập, nhân quyền, tự do… như Mỹ lại có sự thiên vị như vậy đối với Israel?

+ Chính sách của Mỹ trong vấn đề Trung Đông thật ra là một chính sách liên quan đến đối nội nhiều hơn là đối ngoại. Cộng đồng người gốc Do Thái chiếm một tỉ lệ cao ở Mỹ và có ảnh hưởng rất lớn đến chính sách, đến nền kinh tế, tài chính - ngân hàng, khoa học - công nghệ ở nước này. Tôi cho rằng hoạt động lobby của người Do Thái ở Mỹ đóng một vai trò tích cực trong việc truyền bá thông tin có lợi cho Israel.

Liên Hiệp Quốc (LHQ) vốn vẫn có cơ chế công nhận Palestine là một nhà nước, dù không phải thành viên đầy đủ. Nhưng một khi đã là thành viên đầy đủ thì địa vị của Palestine ở LHQ sẽ thay đổi. Palestine sẽ có thể tham gia tất cả các tổ chức quốc tế của LHQ, thậm chí tham gia vào các tòa án hình sự. Theo pháp luật quốc tế và Hiến chương LHQ, tất cả những gì Israel đã làm trên lãnh thổ Palestine từ năm 1967 đến giờ hoàn toàn bất hợp pháp. Tòa án hình sự quốc tế có đủ thẩm quyền để tố cáo Israel, những nhà lãnh đạo Israel và những công dân Israel sinh sống trên phần lãnh thổ bị chiếm đóng kể từ năm 1967. Đó sẽ là vấn đề rất lớn với Israel và những người ủng hộ họ. Chính vì thế, Mỹ và Israel không muốn cho Palestine trở thành một quốc gia. Người ta cũng không muốn Nhà nước Palestine được thành lập thông qua LHQ mà phải qua thương lượng kéo dài.

. Nếu Mỹ dùng quyền phủ quyết của mình ở Hội đồng Bảo an LHQ để bác bỏ mọi nỗ lực giành độc lập của Palestine thì sao?

+ Chúng tôi biết Mỹ đã sử dụng quyền phủ quyết để bảo vệ Israel hơn 30 lần trong lịch sử Israel từ năm 1948 đến giờ. Nhưng Palestine vẫn sẽ tiếp tục. Chúng tôi có nhiều hình thức đấu tranh khác và sẽ hoàn toàn vận dụng theo pháp luật quốc tế.

Trẻ em Palestine. Ảnh: INTERNET

Thực sự Mỹ sẽ không có lợi nếu không công nhận Palestine. Rõ ràng chúng ta chỉ có thể có được một nền hòa bình, an ninh ổn định và bền vững ở Trung Đông nếu nhân dân Palestine được hưởng quyền tự do, độc lập, được có một nhà nước riêng.

. Con đường độc lập của Palestine liệu có thể đi đến thành công trong cuộc đời ông không?

+ Nhất định phải thành công. Sự đồng tình của thế giới đối với Israel giờ đây không còn như trước nữa. Họ không thể tiếp tục lừa dối thế giới.

Con đường để hòa nhập với thế giới là tìm kiếm một giải pháp hòa bình chứ không phải nghĩ mình là tinh hoa của thế giới, là “dân tộc của Chúa”. Người Israel không có cơ sở nào để chứng minh rằng họ có quyền trên lãnh thổ Palestine nên họ viện đến tôn giáo, nói rằng Chúa Trời đã nói đó là đất nước của họ. Chúa Trời nói thế khi nào, ở đâu, lúc đó ai biết viết để có thể nghe mà ghi lại những lời ấy?

Cơ sở hợp lý để hình thành nên một dân tộc là họ có chung một nền văn hóa, một lịch sử, một hệ thống phong tục tập quán. Và người Palestine là như vậy.

Giấc mơ Palestine là giấc mơ được sống một cuộc đời tự do, độc lập và bình thường như phần còn lại của nhân loại. Bạn có biết đến câu thơ của đại thi hào Mahmoud Darwish không? Ông ấy đã viết: Đứng đây, ở đây, vĩnh cửu ở đây, mãi mãi ở đây và chúng ta có một mục đích, một và chỉ một thôi: Tồn tại.

ĐOAN TRANG thực hiện