Nền kinh tế Mỹ vượt 30.000 tỷ USD

Các container vận chuyển tại cảng Oakland, California (Mỹ) vào tháng 5. Ảnh: Reuters.

Theo báo cáo sơ bộ từ Bộ Thương mại Mỹ công bố ngày 30/7, GDP quý II của nước này đã tăng trưởng với tốc độ thường niên 3%, cao hơn mức dự báo 2,4% mà Reuters đưa ra. Đây là bước đảo chiều mạnh mẽ so với mức sụt giảm 0,5% của quý I - quý đầu tiên GDP suy giảm sau 3 năm tăng liên tục.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng con số 3% phần lớn được "thổi phồng" bởi sự sụt giảm mạnh trong nhập khẩu chứ không phản ánh đúng sức khỏe thật sự của nền kinh tế Mỹ.

Đáng chú ý, nhu cầu nội địa - vốn là thước đo then chốt cho sức mạnh kinh tế - chỉ tăng 1,2%, mức thấp nhất trong vòng 2,5 năm. Các dấu hiệu cho thấy sự chững lại rõ rệt trong chi tiêu tiêu dùng, đầu tư doanh nghiệp và thị trường bất động sản.

“Tin tốt là Mỹ chưa rơi vào suy thoái. Tin xấu là báo cáo này không đủ để tạo niềm tin vào triển vọng kinh tế nửa cuối năm”, ông Christopher Rupkey, nhà kinh tế trưởng tại FWDBONDS, nhận định.

Trong quý đầu năm, các doanh nghiệp Mỹ ồ ạt nhập khẩu hàng hóa để né thuế, khiến thâm hụt thương mại hàng hóa lên mức kỷ lục và kéo tụt GDP. Quý II, xu hướng này đảo chiều khi nhập khẩu giảm mạnh, làm thâm hụt thương mại thu hẹp và đóng góp tới 4,99% cho tăng trưởng GDP. Trong khi đó, tồn kho giảm đã kéo lùi GDP 3,17%.

Khi loại trừ các yếu tố dễ biến động như thương mại và tồn kho, chỉ số “mua sắm nội địa tư nhân” - phản ánh rõ nét sức khỏe kinh tế thực - chỉ tăng 1,2%, thấp hơn so với mức 1,9% của quý I và là mức thấp nhất kể từ quý IV/2022.

Chi tiêu của người tiêu dùng - chiếm hơn 2/3 hoạt động kinh tế Mỹ - cũng chỉ tăng 1,4%, dù đã gần như đứng yên trong quý đầu năm. Trong khi đó, đầu tư doanh nghiệp vào thiết bị giảm tốc mạnh sau giai đoạn tăng hai chữ số. Đầu tư nhà ở, bao gồm cả xây dựng và giao dịch bất động sản, tiếp tục suy giảm quý thứ hai liên tiếp.

GDP theo quý của Mỹ trong những năm qua. Biểu đồ: Reuters.

Các chuyên gia cho rằng sự bất định trong chính sách thương mại tiếp tục gây khó khăn cho giới doanh nghiệp Mỹ. Mặc dù Nhà Trắng gần đây đã công bố một số thỏa thuận, ước tính khoảng 60% lượng hàng nhập khẩu của Mỹ vẫn chưa được bao phủ bởi hiệp định thương mại nào. Tỷ lệ thuế nhập khẩu hiệu dụng của Mỹ hiện vẫn nằm trong nhóm cao nhất kể từ thập niên 1930.

Đồng thời, các chỉ báo tài chính bắt đầu cho thấy những rạn nứt. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng, đồng USD mạnh lên, trong khi tỷ lệ nợ xấu trong nhóm người tiêu dùng có thu nhập cao đang nhích dần. Điều này dấy lên lo ngại rằng chi tiêu cá nhân - trụ cột lớn nhất của nền kinh tế - sẽ tiếp tục giảm tốc trong các quý tới.

“Khi nợ xấu bắt đầu gia tăng ở tầng lớp thu nhập cao, xu hướng tiêu dùng sẽ còn suy yếu”, ông Jeffrey Roach, kinh tế trưởng tại LPL Financial nhận định. “Với diễn biến hiện tại, Fed sẽ có đủ cơ sở để cắt giảm lãi suất vào cuộc họp tháng 9 tới”.

Trong khi đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nhiều khả năng duy trì lãi suất cơ bản ở mức 4,25-4,5% sau cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày kết thúc hôm 30/7. Dù chịu sức ép từ ông Trump về việc nới lỏng chính sách tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng, Fed vẫn tỏ ra thận trọng. Tính từ đầu năm 2024 đến nay, Fed đã hạ lãi suất ba lần, lần gần nhất là vào tháng 12/2024.

Theo Bộ Thương mại, quy mô nền kinh tế Mỹ đã lần đầu vượt mốc 30.000 tỷ USD trước khi tính đến yếu tố lạm phát. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng con số này không thể che giấu thực tế là động lực tăng trưởng bền vững đang yếu dần.

Phương Linh