Nét duyên làng chài Nhơn Lý, làng du lịch cộng đồng đầu tiên ở Bình Định

Độ đáo kiến trúc làng chài

Nằm cách Tp.Quy Nhơn chừng 22km, làng chài Nhơn Lý mộc mạc, bình yên đang trở thành điểm đến thu hút khách du lịch khi về Bình Định. Những ngôi nhà nhuốm màu thời gian nương theo sóng, gió biển, những bức tường khoác áo rêu… tất cả hòa quyện tạo nên một Nhơn Lý vừa mộc mạc quyến rũ và giữ được những rêu phong cổ kính.

Làng chài Nhơn Lý bình yên bên bờ biển.

Không chỉ đơn thuần là làng chài bình yên nép mình bên sóng biển, Nhơn Lý ngày nay đã khoác lên mình chiếc áo mới của du lịch. Làng chài Nhơn Lý giờ đây là sự kết hợp, giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Những ngôi nhà vẫn giữ được nét kiến trúc đặc trưng riêng của cư dân miền biển miền Trung, nhưng giờ đây được điểm tô bằng những giàn hoa giấy rực rỡ, hoa cam cháy, những bức tranh tường sống động, những con đường bích họa nên thơ.

Những con đường ở làng chài đều dẫn ra phía biển.

Điều làm nên nét độc đáo của Nhơn Lý chính là lối kiến trúc "xương cá" - một kỳ công của trí tuệ dân gian. Những ngôi nhà được xếp so le, tạo thành hình xương cá nhìn ra phía biển, không chỉ để đón gió mát mà còn để mỗi gia đình đều có thể ngắm nhìn biển cả bao la. Từ bất kỳ góc nào trong làng, du khách đều có thể cảm nhận được hơi thở của đại dương, nghe được tiếng sóng ru êm ái.

Từ khi khoác chiếc áo du lịch, người dân Nhơn Lý đã điểm tô cho những nếp nhà hoài cổ bằng những giàn hoa, bằng những màu sắc của bích họa.

Bà Nguyễn Thị Kim Chung, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Bình Định, nhận định: "Nhơn Lý mang đậm nét kiến trúc đặc trưng của làng chài Duyên hải Nam Trung bộ. Giá trị sinh hoạt văn hóa cộng đồng hình thành từ đời sống chính là chất liệu quý để khai thác du lịch bền vững."

Du lịch xanh bền vững

Nhắc đến du lịch Nhơn Lý, điều đầu tiên mà ông Nguyễn Thành Danh, Chủ tịch UBND xã Nhơn Lý (Tp.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) hào hứng chia sẻ với tôi: "Chúng tôi không chỉ đơn thuần bán vẻ đẹp tự nhiên mà hơn cả là chúng tôi bán câu chuyện cho sản phẩm du lịch - đó là nhịp sống làng chài, là kiến trúc làng chài là nét văn hóa đặc trưng của cư dân miền biển ở đây. Du khách không chỉ đơn thuần tới đây để ngắm cảnh mà họ có thể "sống" và hòa nhịp vào cuộc sống của ngư dân ở đây".

Một nếp nhà xinh trên con đường dẫn ra đường bích họa ở làng chài Nhơn Lý.

Theo ông Danh, để tạo thêm sự đa dạng trong sản phẩm du lịch cộng đồng, UBND xã Nhơn Lý đã xây dựng nhiều sản phẩm du lịch đặc sắc, thiết kế nên các hành trình khám phá không thể bỏ lỡ, như: trải nghiệm biển đảo khám phá điểm đến nổi tiếng Kỳ Co – Eo Gió, lặn ngắm san hô ở bãi Dứa, Hòn Sẹo; các hoạt động như chèo sup trên biển, camping trên bãi biển; tour văn hóa hướng tới các điểm đến như Lăng Ông Nam Hải - chiêm bái nơi thờ phụng thiêng liêng của ngư dân; Tinh xá Ngọc Hòa, chùa Phước Hưng…

Du khách hào hứng check-in trên con đường bích họa ở làng chài Nhơn Lý.

Đến Nhơn Lý, du khách không thể bỏ qua ẩm thức đặc trung xứ biển. Những món ngon từ hải sản tươi ngon được ngư dân đánh bắt sau mỗi chuyến ra khơi đem về chế biến…

Theo ông Danh, Nhơn Lý không chỉ phát triển du lịch mà còn hướng tới du lịch xanh, bền vững. Các hộ kinh doanh dịch vụ du lịch đều chấp hành nghiêm túc các quy định về bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương.

Biển Nhơn Lý trong xanh trong những ngày hè.

"Chính quyền thường xuyên làm việc, cam kết với các chủ đơn vị kinh doanh tuân thủ quy định trong hoạt động, đảm bảo môi trường du lịch an toàn, thân thiện. Để quảng bá một Nhơn Lý hồn hậu, mến khách đến với đông đảo du khách và bạn bè trong nước, quốc tế", anh Danh nói.

Du khách được thả mình trong làn nước biển trong xanh, lặn ngắn san hô ở khu vực Bãi Dứa, Hòn Sẹo ở Nhơn Lý.

Và đến với Nhơn Lý, du khách không chỉ được nghỉ ngơi, thư giãn mà còn được tham gia vào một câu chuyện lớn hơn - câu chuyện về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và hiện đại, giữa bảo tồn và phát triển. Nhơn Lý đang chờ đón bạn với những trải nghiệm không thể quên, nơi mà mỗi cơn gió biển đều mang theo câu chuyện, mỗi làn sóng đều hát lên khúc ca về tình yêu quê hương.

"Năm 2018, tỉnh Bình Định cho chủ trương lập quy hoạch phân vùng tỷ lệ 1/2000 để bảo tồn và phát triển du lịch bền vững tại khu vực làng chài xã Nhơn Lý. Tiếp sau đó là các hoạt động khảo sát, hội thảo, tham vấn cộng đồng… xúc tiến xây dựng đồ án quy hoạch. Trên cơ sở này, năm 2020, đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 bảo tồn và phát triển du lịch bền vững khu vực làng chài xã Nhơn Lý được UBND tỉnh phê duyệt với quy mô diện tích 94,09 ha. Quy hoạch phân khu chức năng Nhơn Lý thành 5 khu vực.Trong đó, khu vực làng chài Bãi Bắc (khoảng 17,97 ha), khu vực làng chài Bãi Nam (khoảng 30,93 ha) là khu vực làng chài hiện có cần bảo tồn, tôn tạo cảnh quan tự nhiên, phát huy văn hóa làng chài để phát triển các loại hình du lịch phù hợp… Khu trung tâm hành chính xã và dân cư mới (khoảng 16,63 ha) tập trung các công trình công cộng, hành chính của xã, các khu dân cư, khu tái định cư. Khu làng mới - khu dân cư suối Cả (khoảng 14,15 ha) là khu vực dân cư mới thấp tầng, phát triển dịch vụ du lịch, vui chơi giải trí… Đến cuối năm 2023, đồ án quy hoạch được điều chỉnh tăng diện tích khoảng 102,5 ha, để bổ sung các quỹ đất quy hoạch nhà ở dọc phía Bắc, đất giáo dục, giao thông, bãi xe đỗ.

Nguyễn Thị Thu Dịu