'Nếu nâng ngưỡng hình phạt tù cao hơn sẽ dẫn tới trường hợp không thể dẫn độ'

Giữ ngưỡng hình phạt tối thiểu là 1 năm tù

Sáng 26/11, Quốc hội biểu quyết thông qua 4 dự thảo: Luật Dẫn độ; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; Luật Tương trợ tư pháp về dân sự; Luật Tương trợ tư pháp về hình sự; Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi).

Trước đó, báo cáo tiếp thu, giải trình về các trường hợp có thể bị dẫn độ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết, có ý kiến đề nghị nâng ngưỡng hình phạt tối thiểu từ 2 năm tù trở lên để bảo đảm hiệu quả hợp tác tư pháp quốc tế, tránh lãng phí nguồn lực hành chính cho vụ việc nhỏ, đồng thời thể hiện chính sách nhân đạo, chỉ dẫn độ đối với những hành vi thật sự nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho xã hội.

Các đại biểu tại phiên họp sáng 26/11. Ảnh: Như Ý.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết: quy định “người có thể bị dẫn độ là người có hành vi phạm tội mà pháp luật Việt Nam và pháp luật nước ngoài quy định hình phạt tù có thời hạn từ 1 năm trở lên...” tại dự thảo luật là nội dung được kế thừa từ Luật Tương trợ tư pháp hiện hành.

Nội dung này cũng phù hợp với tập quán quốc tế và cam kết trong các hiệp định về dẫn độ mà Việt Nam đã ký kết, nhằm bảo đảm khả năng hợp tác linh hoạt, kịp thời trong nhiều vụ việc và không giới hạn ở các hành vi phạm tội nghiêm trọng.

Trên thực tế, cơ quan có thẩm quyền có thể xem xét khả năng dẫn độ đối với người có hành vi phạm tội mà pháp luật quy định hình phạt tù là 1 năm nhưng người đó có vai trò quan trọng trong việc giải quyết vụ án. Bên cạnh đó, chính sách nhân đạo của Nhà nước ta được bảo đảm qua cơ chế xem xét trong từng vụ việc cụ thể chứ không bằng việc đặt thêm tiêu chí về mức hình phạt.

“Nếu nâng ngưỡng hình phạt tù cao hơn sẽ dẫn tới trường hợp không thể dẫn độ đối với các vụ việc có mức hình phạt thấp mặc dù vẫn có ảnh hưởng quốc tế rõ ràng, làm giảm hiệu quả hợp tác tư pháp quốc tế và không khắc phục được nguy cơ vi phạm quyền con người trong từng trường hợp cụ thể”, ông Tùng nêu rõ.

Để bảo đảm tính tương thích quốc tế, duy trì hiệu quả hợp tác trong đấu tranh phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia và bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ ngưỡng hình phạt tối thiểu là 1 năm tù như quy định của dự thảo luật.

Thông báo liên quan đến hình phạt tử hình

Tại dự thảo được Quốc hội thông qua, điều 14, Luật Dẫn độ quy định rõ về việc thông báo liên quan đến hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ.

Theo đó, trường hợp nước ngoài yêu cầu Việt Nam không áp dụng hình phạt tử hình hoặc không thi hành hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan đưa ra một trong các thông báo bằng văn bản.

Cụ thể, thông báo không áp dụng hình phạt tử hình hoặc không thi hành hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ nếu người bị yêu cầu dẫn độ thuộc trường hợp không bị áp dụng hình phạt tử hình hoặc không bị thi hành hình phạt tử hình theo quy định của Bộ luật Hình sự. Thông báo không thi hành hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ không thuộc trường hợp được quy định tại điểm trên sau khi có ý kiến của Chủ tịch nước.

Trường hợp Việt Nam yêu cầu nước ngoài không thi hành hình phạt tử hình đối với người bị yêu cầu dẫn độ, Bộ Công an đề nghị nước ngoài cam kết bằng văn bản về nội dung này.

Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Thủ trưởng các cơ quan khác có liên quan quy định chi tiết điều này.

Luân Dũng