Nếu nghĩ Dell chỉ bán máy tính cá nhân, bạn đã nhầm

Những năm gần đây, Dell không chỉ sản xuất máy tính. CEO Michael Dell đang triển khai kế hoạch chuyển đổi ấn tượng tại công ty mang tên mình.

Michael Dell đang là người giàu thứ 11 thế giới, hơn 2 bậc so với CEO Nvidia Jensen Huang. Ông là CEO tại vị lâu thứ nhì trong các công ty lớn tại Mỹ, sau Warren Buffett. Dell cũng là CEO trẻ nhất khi công ty lần đầu lọt top Fortune 500, kỷ lục kể cả Mark Zuckerberg không thể phá vỡ.

Không còn bán PC đơn thuần như những năm 1990, WSJ cho biết Dell đã trở thành nhà sản xuất siêu máy tính AI hiện diện trên toàn cầu, hoạt động tại 180 quốc gia. Tuy doanh thu từ PC và thiết bị ngoại vi vẫn chiếm khoảng 50%, hoạt động kinh doanh thực sự của Dell giờ đây là cơ sở hạ tầng kỹ thuật số.

Giành lại công ty do mình lập ra

Công ty Dell và CEO Michael Dell phát triển cùng nhau. Dell được thành lập trong ký túc xá đại học khi CEO còn ra dáng thanh niên, đeo kính gọng dày.

Giờ đây, Dell đeo kính áp tròng, giọng trầm. Năm 2013, ông đánh bại Carl Icahn trong cuộc chiến giành lại doanh nghiệp từ tay cổ đông. Hiện tại, Michael Dell sở hữu khoảng một nửa cổ phần công ty.

“Michael từng nói sẽ quan tâm đến Dell kể cả lúc chết – và tôi tin ông ấy. Nhìn bên ngoài giống anh chàng tốt bụng, nhưng sâu trong ông ấy là tinh thần của một đô vật WWE”, Marc Benioff, CEO công ty phần mềm Salesforce, cho biết.

Michael Dell năm 1999. Ảnh: STF.

Khi trò chuyện trực tiếp với Dell, tác giả Christopher Mims của WSJ nhận định ông dễ gần nhưng tính cách rất kiên quyết. Ông thường né tránh câu hỏi khó bằng nụ cười, đặc biệt khi được hỏi về sự lao dốc của đối tác quan trọng Intel, hoặc chính sách quản lý thân thiện với doanh nghiệp dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump.

“Thành thực mà nói, tôi cố gắng tránh xa chính trị”, Dell cho biết.

Michael Dell thực sự muốn nói về máy tính, không chỉ PC mà còn những cỗ máy mạnh hơn nhiều. Chúng bao gồm tủ máy chủ PowerEdge, sử dụng chip mới nhất của Nvidia nhằm đào tạo AI.

Mọi thứ bắt nguồn từ những ngày đầu làm việc của Dell tại ký túc xá Đại học Texas (Austin). Thế giới thay đổi, nhưng công việc hàng ngày của Dell vẫn vậy, có điều các bộ phận ngày càng hiện đại và lượng nhân viên tăng lên hơn 120.000.

Hành trình đầu tiên của Dell

Dù thành công với hãng máy tính cùng tên, đây không phải hoạt động đầu tiên của Dell trong lĩnh vực kinh doanh.

Công việc đầu tiên của Dell là rửa chén trong một nhà hàng Trung Quốc khi mới 12 tuổi. Ông đầu tư tiền vào cổ phiếu và kim loại quý ở tuổi 13.

Đến 16 tuổi, Dell bán báo Houston Post và thay vì gọi điện chào mời khách hàng, ông nhờ bạn bè đến văn phòng hồ sơ lớn tại các hạt lân cận. Họ lập địa chỉ khách hàng tiềm năng gồm vợ chồng mới cưới và người mới chuyển đến, giúp Dell kiếm được 18.000 USD trong một năm.

Là con trai của bác sĩ chỉnh nha, Dell được bố mẹ hướng đến nghề bác sĩ. Ông học dự bị y khoa tại Đại học Texas vào năm 1983.

Từ phòng 2713 của tòa ký túc xá Dobie Center, ông mở dịch vụ nâng cấp PC, bị bố mẹ phát hiện và yêu cầu dừng lại. Cũng như nhiều thanh niên nổi loạn, Dell không nghe lời.

Tháng 1/1984, Dell đăng ký công ty dưới tên PC’s Limited. Đến tháng 5, ông chuyển công ty đến một trung tâm kinh doanh tại Bắc Austin, thuê thêm nhân viên và bỏ học khi kiếm được 200.000 USD trong năm đầu, với sự chấp nhận của bố mẹ.

Michael Dell trong một cuộc phỏng vấn năm 2014. Ảnh: The Cube.

Dell được đưa lên sàn chứng khoán vào 1988. Năm 1992, công ty gia nhập Fortune 500 và công bố lợi nhuận cổ đông tốt nhất trong giai đoạn 3, 5 và 10 năm đến 1999.

“Chúng tôi bắt đầu với vai trò nâng cấp máy tính cá nhân IBM, sau đó tự thiết kế máy tính và phát triển trở thành công ty cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin lớn nhất thế giới”, Dell nói.

Câu chuyện kinh doanh cơ sở hạ tầng của Dell xoay quanh việc công ty trở thành sở hữu tư nhân vào năm 2013, gánh trên vai khoản nợ khổng lồ. Số tiền dùng để mua các công ty sản xuất phần cứng và phần mềm đám mây, chẳng hạn như EMC hay VMware.

Thời điểm đó, giới phân tích liên tục dự báo kế hoạch của Dell sẽ thất bại. Tuy nhiên, các nhận định đều sai lầm khi Dell được niêm yết lại trên sàn chứng khoán sau đó 5 năm.

Những quyết định tưởng chừng kém sáng suốt của Dell – chẳng hạn như thâu tóm EMC với giá 67 tỷ USD năm 2016 – cuối cùng mang đến mọi thứ cần thiết để xây dựng các hệ thống mạnh mẽ cho trung tâm dữ liệu, phù hợp để đào tạo và vận hành AI.

Câu hỏi cho tương lai

Trụ sở của Dell vẫn ngay bên ngoài Austin. Công ty không thiết kế, sản xuất chip mà mua chúng từ Intel, Qualcomm, Nvidia… Trong thời đại AI, nhu cầu tủ máy chủ và lưu trữ rất lớn. Mỗi hệ thống như vậy có giá hàng trăm nghìn USD.

Trong 2 năm qua, Dell đã bán lượng tủ máy chủ có thể chứa tổng cộng 120.000 PB dữ liệu. Để hình dung, mô hình GPT-4o của OpenAI được đào tạo trên khoảng 1 PB dữ liệu. Lượng khách hàng mua máy chủ của Dell tăng từ 30-40 lên hơn 2.000, và có thể “đạt 4.000 trong vài quý nữa” theo dự báo của CEO.

Trong 2 quý gần nhất, doanh thu mảng máy chủ của Dell tăng lần lượt 58% và 80%, chủ yếu do thế giới luôn tạo thêm dữ liệu với tốc độ ngày càng nhanh.

Một thùng máy chủ thuộc dòng PowerEdge của Dell. Ảnh: Storage Review.

Các dự án AI cũng đóng góp lợi nhuận cho Dell. Công ty phụ trách lượng lớn phần cứng trong Colossus, siêu máy tính lớn nhất thế giới của tỷ phú Elon Musk. Bên trong trung tâm dữ liệu chứa nhiều tủ máy chủ, gồm khoảng 100.000 chip Nvidia.

Sự tăng trưởng bất ngờ với doanh nghiệp lâu đời như Dell đặt câu hỏi về tính bền vững. Các công ty AI đang chạy đua xây dựng hạ tầng đào tạo mô hình, trong khi doanh nghiệp đám mây quy mô lớn đang đổ tiền đầu tư trung tâm dữ liệu, nhưng nhu cầu người dùng chưa chắc lớn đến thế.

Trả lời vấn đề này, Dell cho rằng giai đoạn tăng trưởng chóng mặt của AI chỉ mới bắt đầu.

“Tôi tin rằng bất cứ công nghệ đủ sức thay đổi cuộc chơi sẽ tạo nên một số thổi phồng và sai lầm”, CEO 59 tuổi nhấn mạnh.

Làm sao để đừng sai lầm, hay toàn bộ ngành công nghệ liệu đang quá lạc quan về tương lai của AI là những câu hỏi mà Dell cần giải đáp trong thời gian tới.

Phúc Thịnh