Nevado del Ruiz - một trong những núi lửa nguy hiểm nhất thế giới có dấu hiệu 'tỉnh giấc'

Theo Daily Mail, từ đầu tháng 4/2023, Nevado del Ruiz ở phía tây Colombia đã phun tro bụi và ghi nhận tới 6.000 trận động đất mỗi ngày. Tháng trước, hoạt động địa chấn gia tăng cũng được quan sát thấy vào ngày 28/3 với 6.500 trận động đất và 11.000 trận động đất vào ngày 29/3.

Cơ quan Địa chất Colombia (CGS) cho biết, các trận động đất xảy ra gần đây tại khu vực gần Nevado del Ruiz là do magma di chuyển qua hệ thống đứt gãy. Đây có thể là "tiền đề" cho một vụ phun trào khủng khiếp tiếp theo của ngọn núi lửa này.

Nevado del Ruiz nằm giữa biên giới giữa các tỉnh Tolima và Caldas, cách thủ đô Bogota của Colombia khoảng 80 dặm (hơn 128km) về phía tây. Ảnh: CNN

Vì vậy, Chính phủ Columbia đã nâng cảnh báo núi lửa phun trào lên mức 2 và sơ tán hơn 2.500 gia đình trong phạm vi 15km xung quanh ngọn núi này. Ước tính có khoảng 57.000 người sống trong vùng nguy hiểm của Nevado del Ruiz, trải rộng trên các khu vực của 6 tỉnh.

Tuy nhiên, Giám đốc Đơn vị thảm họa quốc gia Columbia Luis Fernando Velasco cho biết, việc sơ tán chỉ mang tính phòng ngừa vì các khu vực gần núi lửa có cơ sở hạ tầng thông tin liên lạc kém, có khả năng gây khó khăn cho việc liên lạc với người dân trong trường hợp núi lửa phun trào.

Ông cho biết các nhà chức trách đang theo dõi các khu vực xung quanh và những khu vực dễ bị sạt lở đất trong trường hợp núi lửa phun trào, đồng thời đang gia cố những con đường để người dân sơ tán.

Theo Reuters, Thống đốc tỉnh Caldas Luis Carlos Velasquez đã yêu cầu chính phủ cấp 800 triệu peso (khoảng 180.000 USD) để tăng cường hệ thống cảnh báo sớm, 400 triệu peso (khoảng 90.000 USD) cho máy móc và tài trợ nhà ở cho những người phải đi sơ tán.

Nevado del Ruiz có độ cao 5.364m so với mực nước biển, nằm giữa biên giới giữa các tỉnh Tolima và Caldas, cách thủ đô Bogota của Colombia khoảng 80 dặm (hơn 128km) về phía tây.

Đây là một trong nhiều ngọn núi lửa nằm trong "Vành đai lửa Thái Bình Dương" - khu vực có nhiều ngọn núi lửa đang hoạt động và thường xuyên xảy ra động đất.

Nevado del Ruiz hình thành cách đây khoảng 150.000 năm, là núi lửa dạng tầng bao gồm nhiều lớp dung nham xen kẽ giữa tro núi lửa cứng và đá.

Vào ngày 13/1/1985, sau hàng chục năm "ngủ yên", Nevado del Ruiz bắt đầu hoạt động trở lại, phun tro nóng và dung nham vào bầu khí quyển, khiến mặt đất rung chuyển. Dung nham chảy ra khỏi miệng núi lửa, làm tan chảy lớp băng bao quanh nó và gây ra những vụ lở đất lớn và phá hủy hoàn toàn thị trấn Armero của tỉnh Tolima. Ước tính có hơn 25.000 người thiệt mạng sau sự kiện này.

Đây được coi là thảm họa thiên nhiên tồi tệ nhất trong lịch sử Colombia và là một trong những vụ phun trào núi lửa gây nhiều thương vong nhất trong thế kỷ XX.

Nằm trên "Vành đai lửa" Thái Bình Dương, Nevado del Ruiz là ngọn núi lửa hoạt động mạnh nhất ở phía Bắc vành đai núi lửa vùng Andes. Ảnh: CNN

Hoạt động núi lửa tại Nevado del Ruiz bắt đầu khoảng hai triệu năm trước với ba thời kỳ phun trào lớn. Nón núi lửa hiện tại hình thành trong thời kỳ phun trào hiện tại, bắt đầu cách đây 150.000 năm. Ảnh: AP

Đỉnh Nevado del Ruiz được bao phủ bởi các sông băng lớn. Ảnh: Wikipedia

Nevado del Ruiz là núi lửa dạng tầng bao gồm nhiều lớp dung nham xen kẽ giữa tro núi lửa cứng và các loại đá mạt vụn núi lửa khác. Ảnh: Reuters/Andres Camilo Valencia

Ngày nay, núi lửa Nevado del Ruiz vẫn được Đài quan sát núi lửa và địa chấn Manizales (tỉnh Caldas, Columbia) theo dõi liên tục. Ảnh: Bolavip

Nevado del Ruiz là mối đe dọa đối với các thị trấn và làng mạc lân cận. Ước tính có tới 500.000 người có thể gặp nguy hiểm nếu nó tạo ra những đợt phun trào trong tương lai. Ảnh: Reuters/John Vizcaino

H.Ngọc