Nga áp sát tỉnh Dnipropetrovsk, Ukraine căng mình trên 3 mặt trận

Bản đồ tỉnh Dnipropetrovsk trong lãnh thổ Ukraine và khu vực. Ảnh: Asiatimes

Bộ Quốc phòng Nga ngày 8/6 thông báo rằng lực lượng nước này đã tiến vào tỉnh Dnipropetrovsk của Ukraine. Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, xác nhận động thái này nằm trong khuôn khổ kế hoạch thiết lập vành đai an toàn (buffer zone) của Tổng thống Vladimir Putin.

Theo trang Asia Times, kịch bản này từng được dự báo từ cuối tháng 8 năm ngoái, khi trận chiến Pokrovsk nổ ra. Dù chưa chiếm được thị trấn pháo đài chiến lược đó, Nga vẫn đạt được bước tiến quan trọng bằng cách vòng qua Pokrovsk sau khi phá vỡ mặt trận phía nam Donbas. Diễn biến này đẩy Ukraine vào thế tiến thoái lưỡng nan.

Mặc dù phủ nhận quân đội Nga đã thâm nhập Dnipropetrovsk, nhưng rõ ràng giờ đây, Kiev buộc phải tăng cường phòng thủ đồng thời ở ba mặt trận lớn: Dnipropetrovsk, Kharkiv ở phía bắc, và Zaporizhzhia ở phía nam – nhằm ngăn Nga tận dụng vị trí mới để mở rộng tấn công từ bất kỳ hướng nào trong ba hướng đó.

Tình hình này càng gây sức ép nghiêm trọng lên quân đội Ukraine, vốn đang phải vật lộn để ngăn nguy cơ bị Nga đột phá lớn vào tỉnh Sumy giáp biên giới vùng Kursk (Nga). Cùng với việc thiếu hụt nhân lực và sự bất ổn định về khả năng tiếp tục nhận viện trợ tình báo – quân sự từ Mỹ, Ukraine có thể đối mặt với nguy cơ tuyến phòng thủ sụp đổ.

Dù kịch bản này đã nhiều lần được đưa ra kể từ khi cuộc xung đột toàn diện bắt đầu, nhưng lúc này dường như nó chưa bao giờ gần hiện thực đến thế. Giới quan sát cũng không nên quên rằng Tổng thống Nga Putin từng cảnh báo người đồng cấp Donald Trump rằng Moskva sẽ đáp trả nếu Ukraine tiếp tục tấn công bằng UAV vào các lực lượng hạt nhân chiến lược của Nga – như đã xảy ra hồi đầu tháng 6. Khi kết hợp với các yếu tố nói trên, đây có thể là điều kiện đủ để Moskva đạt được bước đột phá chiến lược.

Theo tờ Asia Times, phản ứng của Nga có thể chỉ mang tính biểu tượng – một màn thị uy quân sự. Nhưng cũng có khả năng đó sẽ là một đòn đáp trả mang tính hủy diệt. Cách tốt nhất để Ukraine ngăn chặn điều đó là Mỹ phải buộc Nga chấp nhận “đóng băng” chiến tuyến, hoặc Ukraine thúc đẩy một đợt phản công mới.

Việc đóng băng chiến tuyến có thể đạt được qua chiến lược “cây gậy và củ cà rốt”: đề xuất một mô hình đối tác chiến lược mới tập trung vào tài nguyên, đồng thời đe dọa trừng phạt thứ cấp khắc nghiệt lên các khách hàng năng lượng của Nga, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ (trừ khi EU được miễn trừ). Hoặc, Mỹ có thể tăng cường viện trợ quân sự – tình báo cho Ukraine nếu Nga tiếp tục từ chối đàm phán.

Ukraine đang gặp khó khăn lớn về nhân lực, vật lực sau hơn 3 năm xung đột. Ảnh minh họa: ukrainianworldcongress

Về khả năng phản công, Ukraine hiện có khoảng 120.000 quân đóng gần biên giới Belarus - theo lời Tổng thống Alexander Lukashenko hồi mùa hè năm ngoái. Họ có thể vượt qua biên giới này, hoặc xâm nhập qua một trong các biên giới được quốc tế công nhận của Nga (như đã từng làm ở Kursk). Tuy nhiên, cả hai kịch bản đó đều khó thành công. Việc Nga mới đẩy lùi được Ukraine khỏi khu vực Kursk cũng là tín hiệu không mấy sáng sủa cho bất kỳ nỗ lực phản công nào.

Khả năng Kiev nhượng bộ thêm trước các điều kiện để có hòa bình của Moskva là gần như bằng không. Do đó, Ukraine có thể sẽ chọn (dù như một giải pháp thay thế hay song song với hai kịch bản trên) leo thang các chiến dịch “phi truyền thống” chống lại Nga, trong đó đặc biệt là tấn công UAV.

Nhưng tất cả những hành động ấy có thể chỉ khiến Nga phản ứng dữ dội hơn bằng các đòn tấn công quy ước, gây thêm đau thương cho một đất nước vốn tổn thất nặng nề sau hơn 3 năm chiến tranh.

Nhìn về viễn cảnh cuối cuộc chiến, rõ ràng một bước ngoặt đang đến hoặc đã đến, nơi cán cân quân sự – chiến lược đang nghiêng hẳn về phía Nga.

Rất khó để hình dung Ukraine có thể thoát khỏi thế kẹt này – mặc dù cuộc chiến từng nhiều lần khiến cả hai phía bất ngờ – nên kịch bản đảo chiều không thể bị loại trừ hoàn toàn. Nhưng cũng phải thừa nhận, đó là một viễn cảnh rất xa vời.

Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc