Nga bất ngờ đẩy mạnh hoạt động quân sự tại Ukraine

"Người đứng đầu Bộ Quốc phòng ra chỉ thị để tăng cường hơn nữa hoạt động của các đơn vị tại tất cả khu vực ở Ukraine, nhằm loại trừ khả năng Kiev tiến hành các cuộc tấn công bằng rocket và pháo vào cơ sở hạ tầng dân sự và cư dân tại các khu định cư ở Donbass và vùng khác", Bộ Quốc phòng Nga hôm nay ra tuyên bố.

Thông báo được đưa ra sau khi Nga hôm 12/7 tố Ukraine dùng pháo phản lực HIMARS tập kích "mục tiêu dân sự" ở Kherson, tỉnh miền nam Nga đã kiểm soát từ hồi giữa tháng ba.

Trong khi đó, Ukraine phủ nhận đồng thời khẳng định họ tấn công sở chỉ huy Nga cũng như các kho đạn pháo của đối phương.

Cộng hòa nhân dân Donetsk tự xưng (DPR) nói rằng các cuộc pháo kích liên tục vào Donbass do Kiev thực hiện đã khiến ít nhất 249 dân thường thiệt mạng và 1.178 người bị thương. Xong phía Ukraine chưa đưa ra bình luận.

Ukraine trong một ngày qua cáo buộc Nga tập kích tên lửa vào nhiều khu vực.

Ông Oleh Synehubov, tỉnh trưởng Kharkov ở đông bắc Ukraine, nói rằng tên lửa Nga nhắm vào thành phố Chuhuiv đêm 15/7 khiến ít nhất 3 người chết và 3 người bị thương, đồng thời làm hư hại một khu dân cư, một trường học và một cửa hàng.

Ông Valentyn Reznichenko, tỉnh trưởng Dnipropetrovsk ở miền trung Ukraine, nói rằng Nga tập kích tên lửa vào thành phố Dnipro hôm 15/7 khiến ba người chết, 15 người bị thương.

Ông Reznichenkoc cũng cáo buộc Nga nã 53 quả rocket vào thành phố Nikopol hôm nay, khiến ít nhất hai người thiệt mạng.

Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Nga ngày 15/7 thông báo đã phóng tên lửa Kalibr vào nơi Bộ Chỉ huy Không quân Ukraine đang họp tại thành phố Vinnytsia, miền Trung Ukraine.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho biết tên lửa chính xác cao Kalibr phóng từ biển đã tập kích vào nơi các sĩ quan Không quân Ukraine đang họp với nhà cung cấp vũ khí từ nước ngoài.

Vụ tấn nhằm thẳng vào Nhà Sĩ quan Quân đội ở thành phố Vinnytsia hôm 14/7. Ông Konashenkov cho hay, cuộc họp của phía Ukraine nhằm thảo luận kế hoạch chuyển giao lô máy bay và vũ khí tiếp theo, cũng như bàn phương án sửa chữa máy bay của không quân Kiev.

Nhà Sĩ quan được xây dựng ở trung tâm thành phố Vinnytsia từ thời Liên Xô. "Cuộc tập kích đã tiêu diệt toàn bộ những người tham gia cuộc họp", tướng Konashenkov nói thêm.

Hiện Nga đang dồn lực bảo vệ các khu vực đã kiểm soát ở Ukraine, đồng thời đẩy mạnh tấn công vào tỉnh Donetsk, một trong hai tỉnh ở Donbass, sau khi thành công giành được Lugansk.

Khi xung đột Ukraine sắp bước sang tháng thứ 6, Tổng thống Nga Vladimir Putin không cho thấy dấu hiệu nào về khả năng kết thúc chiến dịch quân sự.

"Mọi người nên biết rằng chúng tôi thậm chí chưa thực sự nghiêm túc bắt đầu bất kỳ điều gì ở Ukraine", ông Putin nói trong với các lãnh đạo quốc hội ở Moscowtuần trước, thêm rằng xung đột có thể kéo dài cho đến khi "người Ukraine cuối cùng còn đứng vững".

Bình luận của ông Putin cho thấy mục tiêu của Moscow là kéo dài cuộc chiến, khiến Ukraine và cả các đồng minh phương Tây kiệt quệ trước Nga, theo giới quan sát.

Tuy nhiên, David Ignatius, nhà phân tích của Washington Post, nhận định lãnh đạo Nga có thể không đạt được mục tiêu này khi Mỹ và đồng minh phương Tây có nhiều cách để ứng phó.

Át chủ bài của phương Tây là sức mạnh kinh tế, nếu họ có thể đoàn kết với nhau vì mục tiêu chung.

Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 24/2 cho biết ông sẽ "khiến nền kinh tế Nga phải trả giá đắt" cả trong hiện tại và tương lai.

"Chúng tôi sẽ làm suy yếu khả năng cạnh tranh của họ trong một nền kinh tế công nghệ cao của thế kỷ 21", ông Biden nói.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm 25/4 đã tuyên bố phương Tây muốn "Nga suy yếu đến mức không thể tiếp tục làm những việc như ở Ukraine".

Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley cũng tin rằng phương Tây sẽ giành chiến thắng trong cuộc xung đột có thể kéo dài nhiều năm.

Tuy nhiên, trong những tháng qua, phương Tây ngày càng tỏ ra nôn nóng và mất kiên nhẫn trong chiến lược của mình, theo nhà phân tích địa chính trị Ignatius.

"Bạn có thể cảm nhận được nỗi lo lắng của các quan chức Mỹ và phương Tây rằng Nga có thể kiên nhẫn đến cùng trên chiến trường Ukraine và né tránh các lệnh trừng phạt trong nước. Cuộc chiến càng kéo dài, cơ hội của Nga sẽ càng cao", ông Ignatiuscho hay.

Chuyên gia phân tích Ignatius cho rằng để giải quyết nỗi lo lắng đó, phương Tây vẫn phải tiếp tục các đòn trừng phạt kinh tế với Nga để đến cuối năm nay, Moscow mới là bên nếm trải "nỗi đau mùa đông" chứ không phải Kiev hay châu Âu.

Chính các quan chức Nga đang thừa nhận biện pháp trừng phạt từ phương Tây đang phát huy hiệu quả. "Tình hình không dễ dàng", ông Dmitry Peskov, Người phát ngôn Điện Kremlin, cho biết tháng trước

Ông Herman Gref, người đứng đầu ngân hàng lớn nhất Nga Sberbank, cũng thừa nhận Nga có thể cần 10 năm để đưa nền kinh tế quay trở lại mức của năm 2021.

Ông nói với báo giới rằng hàng hóa vận chuyển bằng tàu biển tới Nga đã giảm 6 lần vì các lệnh trừng phạt của phương Tây.

"Chúng tôi đang tham gia vào một cuộc chiến dài hơi", Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo nói ngày 14/7. Bà lưu ý Mỹ đã tập hợp liên minh khoảng 30 quốc gia để hỗ trợ các lệnh trừng phạt, khiến lượng chất bán dẫn xuất khẩu tới Nga giảm 74% so với một năm trước.

"Bạn không thể xây dựng một quân đội hiện đại mà không có chất bán dẫn", Bộ trưởng Raimondo nói.

Đây là thành phần không thể thiếu trong các thiết bị điện tử tinh vi sử dụng trên vũ khí công nghệ cao như tên lửa hành trình dẫn đường chính xác.

Khi giá năng lượng toàn cầu tăng cao, Nga vẫn có doanh thu dồi dào từ bán dầu và khí đốt. Tuy nhiên, Moscow ngày càng gặp khó khăn khi mua những thứ họ cần vì các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của phương Tây.

Một quan chức cấp cao Bộ Thương mại nói các mặt hàng tối cần thiết, vốn rất cần cho lĩnh vực quốc phòng, công nghệ và năng lượng, từ Mỹ tới Nga đã giảm 95,5% so với một năm trước.

Trong cuộc chiến tiêu hao với Ukraine, quân đội Nga đang mất nhiều khí tài trên chiến trường và việc thay thế sẽ không dễ dàng, theo giới quan sát.

Theo báo cáo được công bố của Ukraine, Nga đã tạm dừng hoặc hạn chế sản xuất xe tăng tại Tập đoàn Uralvagonzavod và nhà máy Chelyabinsk.

Nga cũng ngừng sản xuất tên lửa phòng không tại nhà máy cơ khí Ulyanovsk do thiếu vật tư. Các nhà máy đóng tàu lớn của Nga cũng bị ảnh hưởng.

Những biện pháp trừng phạt "trên thực tế đã phá vỡ tất cả các chuỗi hậu cần ở đất nước chúng tôi", theo Bộ trưởng Giao thông Nga Vitaly Savelyev.

Về hàng không, Mỹ và châu Âu đã cấm một phần hoặc tất cả dịch vụ cho hàng trăm máy bay Boeing và Airbus hoạt động ở Nga, buộc các hãng hàng không Nga phải cắt giảm mạnh chuyến bay.

Ông Brian O'Toole, chuyên gia tại Trung tâm Địa Kinh tế thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, cho rằng các lệnh cấm xuất khẩu và hạn chế công nghệ như vậy sẽ cần nhiều thời gian và kiên nhẫn để phát huy hiệu quả, do Nga sẽ tìm cách né tránh chúng.

Bởi vậy, O'Toole cho rằng Mỹ, EU, Anh và các đối tác G7 nên tăng cường tìm kiếm để xác định thêm những lệnh cấm xuất khẩu các mặt hàng ngách, nhằm gia tăng sức ép lên Nga.

Trong trường hợp Nga phớt lờ các lệnh trừng phạt và tiếp tục thúc đẩy cuộc chiến ở Ukraine, Moskva có thể đối mặt với nhiều vấn đề về lâu dài.

Theo chuyên gia O'Toole, các biện pháp cấm vận kinh tế nếu được phương Tây duy trì một cách có hệ thống sẽ giúp biến những phản ứng lo lắng, hoảng hốt ban đầu thành một cơ chế trừng phạt ổn định hơn, khiến nền kinh tế Nga ngày càng bị siết chặt và cô lập.

Chuyên gia phân tích Ignatiusnhấn mạnh rằng: "Tổng thống Putin đang có những hành động táo bạo và tính toán đường xa trong cuộc đấu với phương Tây. Nhưng nếu Mỹ và đồng minh quyết tâm duy trì sức ép như hiện nay, ông ấy nắm giữ ít cơ hội thành công hơn dự tính".

Việt Hùng