Nga biến hóa như 'tắc kè hoa' trong 'bàn cờ Trung Đông': Số phận Syria và Iran được 'chốt hạ' thế nào?
Người Nga rất hào hứng trong hội nghị khi họ cần Mỹ và Israel giúp chấm dứt tình trạng bạo lực và tăng cường viện trợ cho Syria.
Theo Al-Monitor, có một bức ảnh từ hội nghị cố vấn an ninh quốc gia ba bên ngày 25/6 ở Jerusalem đáng giá hơn cả ngàn lời nói.
Hình ảnh cho thấy cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton và cố vấn an ninh quốc gia Israel Meir Ben-Shabbat đứng bên phải Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, trong khi thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Nikolai Patrushev đứng bên trái.
Thủ tướng Netanyahu nắm chặt tay hai vị quan chức Nga-Mỹ, đồng thời nở nụ cười mãn nguyện trên khuôn mặt. Nụ cười của ông Bolton trông cũng có vẻ như rất hài lòng. Chỉ có ông Patrushev duy trì vẻ mặt hơi lạnh lùng, trầm ngâm, giống như một người nào đó thấy mình ở một bữa tiệc mà bản thân không muốn tham dự.
Tuyên bố đáng chú ý nhất trong cuộc họp là lời chỉ trích của ông Patrushev đối với các cuộc tấn công của Mỹ-Israel chống lại Iran.
“Bất kỳ nỗ lực nào để khiến cho Tehran trông giống như mối đe dọa chính đối với an ninh toàn cầu, để đưa họ vào cùng một hàng với IS hoặc bất kỳ nhóm khủng bố nào khác, đều không thể chấp nhận được”, ông Patrushev nói với các phóng viên.
Ông Patrushev tiếp tục nói rằng các cuộc không kích của Israel chống lại các mục tiêu quân sự của Iran ở Syria là điều không nên, nhấn mạnh việc Moscow và Tehran có một chương trình chống khủng bố chung.
Đặc biệt hơn cả, ông Patrushev nói rằng Nga có thông tin xác nhận rằng máy bay không người lái của Mỹ bị bắn rơi tuần trước đã vi phạm không phận Iran. Nói cách khác, đó là một động thái phản ứng hợp lý.
Tuy nhiên, theo Al-Monitor, khi ở trong phòng họp, lập trường của Nga, Mỹ và Israel lại gần gũi hơn rất nhiều so với các tuyên bố công khai của họ. Mặc dù sẽ không có một giải pháp hòa giải ở Syria trong nay mai, nhưng lợi ích chiến lược của mỗi bên tham gia hội nghị thượng đỉnh được cho là tương ứng ở nhiều khía cạnh.
Người Nga rất hào hứng trong hội nghị khi họ cần Mỹ và Israel giúp chấm dứt tình trạng bạo lực và tăng cường viện trợ cho Syria.
“Người Nga giống như một con tắc kè hoa”, một nguồn tin an ninh cấp cao của Israel nói với Al-Monitor. “Họ sẽ thay đổi màu sắc và hòa mình vào môi trường xung quanh bất cứ nơi nào họ đến. Họ sẽ xác định mối quan tâm gần nhất hoặc lợi ích chung trong mọi tình huống. Đó là những gì xảy ra trong trường hợp hiện tại. Họ cần Tổng thống Donald Trump để hoàn tất các bước đi ở Syria, họ rất muốn nới lỏng các lệnh trừng phạt của Mỹ và họ cần sự phối hợp và hiểu biết với Israel để đảm bảo rằng ngọn lửa ở Syria sẽ không bùng phát”.
Nói chung, các bên chỉ đơn giản là đồng ý về những điều đã được quyết định trước đó. Cho đến thời điểm cuộc chiến ở Syria kết thúc, sẽ không có chỗ cho các lực lượng nước ngoài tiếp tục ở lại quốc gia Trung Đông, bao gồm cả Iran.
Người Nga sẽ ngăn chặn sự cố thủ của Iran ở Syria bằng khả năng có thể và cố gắng hết sức để giữ các lực lượng Iran cách xa Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát từ 80 đến 100 km. Bên cạnh đó, mọi nỗ lực sẽ được thực hiện để kiểm soát hoạt động vận chuyển vũ khí của Iran trên đất liền và trên không.
Israel đã không cam kết chấm dứt các cuộc không kích nhưng nói với người Nga rằng họ sẽ chỉ hành động khi thấy rằng không có cách nào khác để loại bỏ một mối đe dọa ngay lập tức.
Người Nga tiếp tục khẳng định sự giúp đỡ của Mỹ là rất quan trọng để ngăn chặn sự đổ máu ở Syria và muốn người Mỹ rút khỏi hai khu vực cuối cùng ở đây. Moscow cũng bày tỏ rằng, họ sẽ rất vui nếu người Mỹ nới lỏng các lệnh trừng phạt áp đặt vào năm 2014, sau khi Nga sáp nhập Crimea.
Đằng sau hậu trường, chủ đề nóng bỏng nhất là căng thẳng giữa Washington và Tehran. Theo giới quan sát, sau hội nghị thượng đỉnh, những thông điệp khẩn cấp sẽ được chuyển từ Moscow tới Tehran.
Trước khi đến Jerusalem, ông Patrushev đã gặp các quan chức hàng đầu của Iran và rất có thể ông sẽ có cuộc gặp tiếp theo sau hội nghị. Nguồn tin cho biết thêm, người Nga rất quan tâm đến việc trở thành quốc gia có trách nhiệm trong căng thẳng ở vùng Vịnh.
Tại Jerusalem, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton tuyên bố, tất cả những gì Iran phải làm là tăng cường lựa chọn đàm phán. Một nguồn tin an ninh cấp cao của Israel cho biết, việc Tổng thống Trump hủy bỏ cuộc tấn công Iran vào phút cuối là một cử chỉ thiện chí. Và giờ là đến lượt Iran.