Nga 'dội mưa bom' ở Syria, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục 'tháo chạy' khỏi Idlib

Khủng bố IS đang mở rộng ảnh hưởng ở miền trung Syria.

Nga không kích dữ dội

Trong vài ngày qua, máy bay chiến đấu của Nga đã ném bom khủng bố IS ở khu vực miền trung Syria. Vào ngày 17/12, một loạt cuộc không kích đã đánh vào nơi ẩn náu của những kẻ khủng bố ở Beir Twinan, vùng nông thôn phía Đông Homs.

Theo các báo cáo địa phương, khủng bố IS đang nỗ lực mở rộng ảnh hưởng ở miền trung Syria. Đầu tuần này, những kẻ khủng bố đã đẩy lùi một cuộc tấn công của quân Chính phủ vào nơi ẩn náu mới của nhóm tại vùng nông thôn phía Đông Hama. Nhiều binh sĩ Syria đã thiệt mạng và bị thương.

Các hoạt động của nhóm khủng bố IS ở miền trung đã tăng lên trong năm nay. Theo các báo cáo gần đây, những kẻ khủng bố đang mua vũ khí từ các chiến binh do Mỹ hậu thuẫn đóng tại khu vực đông nam al-Tanaf.

Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục rút quân

Ở Idlib, Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đang đẩy mạnh hoạt động rút quân khỏi khu vực. Trước đây, Ankara đã nhiều lần bác bỏ khả năng rời bỏ các trạm quan sát tại đây, nhưng với nguy cơ chính quyền Syria chuẩn bị mở cuộc tấn công lớn ngày càng hiện hữu, việc cố thủ các địa điểm này không còn giá trị chiến lược.

Thổ Nhĩ Kỳ gần đây đã bắt đầu sơ tán trạm quan sát của mình tại Al-Eis ở miền Bắc Syria sau các cuộc tấn công kéo dài trong khu vực của quân Chính phủ do Nga hậu thuẫn và lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn nhằm kiểm soát đường cao tốc nối các tỉnh Aleppo và Latakia.

Các nhà phân tích cho rằng động thái này là một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy việc Thổ Nhĩ Kỳ mở các trạm quan sát trong khuôn khổ thỏa thuận Astana đã thất bại.

Idlib nằm trong cái gọi là khu vực giảm leo thang được thiết lập theo thỏa thuận năm 2017 giữa Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Iran. 8 trong số 12 điểm quan sát do Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát đã bị lực lượng Nga và Iran bao vây từ cuối năm ngoái.

“Một số trạm quan sát khác của Thổ Nhĩ Kỳ đã bị bao vây bởi các lực lượng do Nga và Iran hậu thuẫn. Các chốt còn lại nằm trong khu vực do phiến quân kiểm soát ”, Halid Abdurrahman, nhà nghiên cứu về Trung Đông và Bắc Phi, nói với Arab News. “Những trạm quan sát này không có bất kỳ tầm quan trọng nào”, ông nói thêm.

Kể từ tháng 10, Thổ Nhĩ Kỳ đã từ bỏ bốn trạm quan sát và hai cứ điểm quân sự ở Idlib.

“Rõ ràng là những điểm quan sát này sẽ thất bại vì theo thỏa thuận Astana, ba quốc gia thành viên có lợi ích riêng và thường xung đột. Bây giờ câu hỏi quan trọng là liệu Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sử dụng sự hiện diện quân sự của mình ở Idlib cho mục đích phòng thủ hay tấn công”, ông Abdurrahman nêu quan điểm.

Vào đầu tháng 12, Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo đã đồng ý với Nga và quân đội Syria về việc thiết lập ba trạm quan sát chung tại thị trấn Ain Issa do người Kurd kiểm soát để giám sát lệnh ngừng bắn theo thỏa thuận Sochi 2019 giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó yêu cầu lực lượng người Kurd lùi lại 32 km từ biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ liên tục rút quân khỏi trạm quan sát ở Idlib.

Samuel Ramani, nhà phân tích Trung Đông tại Đại học Oxford, tin rằng các trạm quan sát chung của Nga-SDF đã khiến Thổ Nhĩ Kỳ tức giận vì việc chia sẻ quyền lực với SDF sẽ gây khó khăn hơn cho Ankara so với việc giao lãnh thổ cho chính quyền Assad.

“Cuộc bao vây các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib đã được tiến hành mạnh mẽ bởi chính quyền Assad kể từ mùa hè năm 2019 và những xích mích về vấn đề này diễn ra trước Chiến dịch Mùa xuân Hòa bình vào tháng 10/2019 ở miền Bắc Syria”, Ramani nói với Arab News.

Navvar Saban, nhà phân tích quân sự tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Omran ở Istanbul, nói rằng tiến trình Astana đang “đóng băng, nhưng chưa chết hẳn”.

“Đây là những trạm quan sát, không phải địa điểm quân sự. Bây giờ họ đang bị bao vây bởi các lực lượng của chính quyền Syria và sẽ phải chịu bất kỳ hình thức tấn công khiêu khích nào”, ông nói với Arab News.

Theo Saban, trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công lớn trong khu vực, các điểm quan sát sẽ là thách thức an ninh lớn đối với Thổ Nhĩ Kỳ.

“Mục tiêu chính của họ là quan sát mọi vi phạm từ chính quyền Syria. Khu vực này hiện nằm dưới sự kiểm soát của quân Chính phủ. Vì vậy, sẽ không hữu ích nếu giữ họ lại nhân viên và chi tiền cho việc tiếp tế tại đây”, ông nói.

Vào tháng 10, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã sơ tán trạm quan sát tại Morek ở tỉnh Hama, một trong số mười trạm được thành lập vào năm 2018. Sau đó nơi đây đã bị quân Chính phủ Syria bao vây.

Với 3,6 triệu người ở Idlib, ưu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay là ngăn chặn bất kỳ dòng người tị nạn tiềm ẩn nào trong bối cảnh mùa đông khắc nghiệt.

Trương Mạnh Kiên